Taraflar mevcut ipoteği iradeleriyle tapuda yapacakları işlem sonucu kaldırabilecekleri gibi, bir tarafın terkine rıza göstermemesi halinde ipotek bedelinin ödenmesi koşulu ile kaldırılmasını mahkemeden de isteyebilir. Somut olaya gelince; dava konusu 43664 ada 3 parsel sayılı taşınmaz üzerine davalıların murisi .... yararına 25.02.1987 tarihinde 3.750.00 TL bedelli imar uygulaması sebebiyle ipotek tesis edilmiştir. Davalılar vekili ipotek lehtarı davalıların murisi ...'e ait ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2010/1308 E, 2010/1331 K. sayılı mirasçılık belgesi ile .... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2012/1 E, 2012/99 K. sayılı mirasçılık belgesinin iptali ile mirasçılık belgesi verilmesine ilişkin olarak .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2014/77 Esas sayılı dosyasında açmış oldukları davanın derdest olduğunu, bu davanın sonucunun beklenmesini talep etmiştir. İpotek lehtarı ...'...
Davalılar- karşı davacılar vekilinin istinaf sebebine gelince: Burada, ipoteğin imar ipoteği olup olmadığının belirlenmesi önem arz etmektedir. Çünkü; imar ipoteği olması halinde, bu ipotek türü yasadan kaynaklandığı için ipoteğin kaldırılması isteğini içeren karşı davada yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılacak, asıl dava için de davalı taraf lehine ipotek güncel bedeli üzerinden nispi vekalet ücretine hükmedilecektir. Yerleşik yargı kararları bu yöndedir. (Örneğin; Yargıtay 14. HD.'nin 2019/5065 E. 2020/4915 K. Sayılı ilamı bu yöndedir.) Asıl davadaki davacı anlatımlarında ipoteğin imar ipoteği olduğu yönünde açıklamalar mevcut ise de, bu husus tapu kaydından ve dosyadaki diğer belgelerden anlaşılamamaktadır. Yine; imar ipoteği olmaması halinde de, nispi harç ikmali ve nispi vekalet ücreti verilmesi bakımından ipoteğin güncel bedelinin belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenlerle davalılar-karşı davacılar vekilinin istinaf sebebi yerindedir....
SAVUNMA: Davalı vekili beyan dilekçesinde özetle; Yerleşmiş Yargıtay kararlarına göre imar ipoteğinin gereğinde yapılacak keşifte uzman bilirkişiler vasıtasıyla taşınmazın bulunduğu mevkideki emsal değerler gözetilmek suretiyle imar uygulaması sırasında davalının parselinden davacı parseline kaç m2 yer gittiği hesaplanarak dava tarihindeki rayiç değerinin belirlenmesini ve bu bedelin depo edilerek tarafına ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir....
Taşınmaz malikinin izni alınmaksızın imar uygulaması yapılabilir. Yapılacak bu imar uygulaması 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesi veya 2981 sayılı Yasanın 10. maddesine dayanılarak gerçekleştirilir. Taşınmaz paydaşının payı 2981 sayıl Yasa'nın 10/c maddesi açıklandığı biçimde 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu göre bedeli ödenerek veya pay bedeli karşılığı ipotek tesis edilerek tapu sicilinden terkin edilmediği sürece payın yeni oluşan parsellere aktarılması gerekir. Bilindiği üzere ipotek, kişisel bir alacağın teminat altına alınması amacını güden ve bir taşınmaz değerinden alacaklının alacağını elde etmesini sağlayan, sınırlı bir ayni haktır. Taraflar mevcut ipoteği iradeleriyle tapuda yapacakları işlem sonucu kaldırabilecekleri gibi bir tarafın terkine rıza göstermemesi halinde ipotek bedelinin ödenmesi koşulu ile kaldırılmasını mahkemeden de isteyebilir....
Dava konusu ipoteğin dayanağı olan belgeler (ipotek akit tablosu, imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen kararı, şuyulandırma cetvelleri v.b.) getirtilmek suretiyle, tüm ipotek lehtarlarının davada yer almalarının sağlanması, dava konusu taşınmazda imar uygulaması ile tesis edilen imar ipoteğinin lehdarlarının imar uygulaması öncesine ait kadastral parsellerinin tedavüllü tapu kayıtları (geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde kütük sayfaları) da temin edilerek, dava konusu taşınmazın her hissedar bakımından, ipotek lehdarlarının ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarlarının kuşkuya yer bırakmayacak biçimde saptanması, ve buna göre ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarının dava tarihindeki rayiç bedelinin belirlenmesi ve saptanan bu ipotek bedelinin davacı tarafından depo edilmesinden sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekmektedir.Dava konusu taşınmaz üzerinde kat irtifakına geçildiğinden yeni tapu kayıtları getirilerek her bağımsız bölümün durumu ayrı ayrı değerlendirilerek...
"Davacı, kanuni ipoteğin terkinini talep ettiğinden, terkin halinde ödenecek bedel, ipotek bedelinin faizi ile birlikte ulaştığı değer değil, davacının taşınmazına davalılara ait taşınmazdan imar parseli oluşturulabilmek için katılan 33 m2 yerin rayiç değeridir. Mahkemece yapılması gereken iş, bilirkişi incelemesi yaptırılarak, davacı parseline giden 33 m2'nin dava tarihindeki rayiç değerini hesaplatmak, bu bedeli depo ettirmek, ödenmesine karar vermekten ibarettir. Değinilen yönün gözardı edilmesi doğru olmadığından kararın bozulması gerekmiştir." (Yargıtay 14.Hukuk Dairesi'nin 2016- 1884 E 4150 K) "Dava, imar ipoteğinin bedelinin arttırılması davasıdır. Davacı, 31555 ada 1 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, 1986 yılında yapılan ıslah imar uygulaması ile taşınmazına davalılar lehine kanuni ipotek tesis edildiğini ileri sürerek, ipotek bedelinin ödenmesi suretiyle ipoteğin kaldırılmasını istemiştir. Davalılar, ipoteğin rayiç bedelinin ödenmesi gerektiğini savunmuşlardır....
Dava konusu ipoteğin dayanağı olan belgeler (ipotek akit tablosu, imar uygulamasına ilişkin Belediye Encümen kararı, şuyulandırma cetvelleri v.b.) getirtilmek suretiyle, tüm ipotek lehtarlarının davada yer almalarının sağlanması, dava konusu taşınmazda imar uygulaması ile tesis edilen imar ipoteğinin lehdarlarının imar uygulaması öncesine ait kadastral parsellerinin tedavüllü tapu kayıtları (geldi ve gitti kayıtları denetlenebilir biçimde kütük sayfaları) da temin edilerek, dava konusu taşınmazın her hissedar bakımından, ipotek lehdarlarının ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarlarının kuşkuya yer bırakmayacak biçimde saptanması, ve buna göre ipoteğe çevrilen taşınmaz miktarının dava tarihindeki rayiç bedelinin belirlenmesi ve saptanan bu ipotek bedelinin davacı tarafından depo edilmesinden sonra oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekmektedir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen ipoteğin kaldırılması davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin ....09.2012 gün 2012/3507 Esas 2012/5392 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi davacı vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü: - KARAR - Davacı vekili, müvekkili yüklenici kooperatif ile davalı arsa sahibi arasında imzalanan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca davalının sahibi bulunduğu taşınmazı müvekkiline devrettiği ve tapu kaydı üzerinde ....05.1987 tarihinde ... ay vadeli teminat ipoteği konulduğunu, müvekkilinin borcunu ifa etmesine ve diğer maliklerin ipoteği kaldırmalarına rağmen davalının kendi hissesi üzerinde ipoteği kaldırmadığını, davalının TMK'nın .... maddesi anlamında hakkını kötüye kullandığını ileri sürerek, ipoteğin fekhine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Mersin ili, Toroslar ilçesi, Yalınayak köyü 3584 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 102 m² yüzölçümünde portakal bahçesi vasfında tapuya kayıtlı olduğu, 04/04/1996 tarihinde yapılan imar uygulaması sonunda Raşit oğlu Medeni Elgün adına tescil edilmiş olup Hasan kızı Esma Devrilen lehine 04/04/1996 tarih 2435 yevmiye numarası ile imar ipoteği tesis edildiği, davalı Ali oğlu T11'nın taşınmazı 08/03/2013 tarih 2487 yevmiye numaralı satış işlemiyle edindiği, imar ipoteğinin tesis tarihinde tapu maliki olmayıp taşınmazı ipotek ile yükümlü olarak satın aldığı, ipoteğin tesisi anında tapu maliki olmaması nedeniyle ipotek bedeliyle sınırlı olarak ipotekten sorumlu olduğu, bu nedenle ipotek bedelinin bu davalı yönünden artırılmasının mümkün olmadığı anlaşıldığından yerel mahkemenin davanın reddine ilişkin kararının yerinde olduğu anlaşıldığından davacılar vekilinin istinaf talebinin reddine ilişkin karar vermek gerekmiştir. HÜKÜM: Gerekçesi Açıklandığı Üzere; 1- Davacılar vekilinin Mersin 7....
düzenleme ortaklık payı kesintisinin ilgili belediye imar müdürlüğü ile tapu müdürlüğünden sorulup vergi değerleri de karşılaştırılmak suretiyle değer biçilip alınacak bilirkişi raporuna göre hüküm kurulması gerektiği, 2- Kamulaştırma bedelinin tespiti için bilirkişi raporunda somut emsal olarak alınan taşınmazın tapu kaydı ve değerlendirmeye esas satışın akit tablosu ve satış senetlerinin temini ile dosyaya eklenmesi, 3- Bilirkişi raporunda somut emsal alınan taşınmazın satış tarihi itibariyle; dava konusu taşınmazın ise dava tarihi itibari ile imar uygulaması sonucu oluşan imar parseli olup olmadığının ve imar uygulaması görmüşse İmar Kanunu md.18 uyarınca (DOP) düzenleme ortaklık payının düşülüp düşülmediğinin düşüldüyse DOP oranına ayrıca İmar Kanunu 15. 16. maddeleri uyarıca rızai terk işlemine tabi tutulup tutulmadığına rızai terk işlemi varsa terk edilen miktara ilişkin bilgi ve belgelerin örneklerinin tapu müdürlüğü ve belediye başkanlığından ayrı ayrı istenmesi, 4- Bilirkişi...
