Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun'un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1- ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun'un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir. Somut olayda, T5 Güvenlik Bakanlığının 499123 sayı ve 02/11/2018 tarihli yetki tespiti kararı ile davacıya ait işyerine ilişkin davalı sendikanın yetkili olduğu tespit edilmiştir. Dosya içeriğinden, davacıya ait işyerinin Kütahya/Tavşanlı'da adresinde bulunduğu anlaşılmaktadır....
Yetki tespiti ve yetki itirazı konusu 6356 sayılı Kanun'un, “Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması” başlıklı sekizinci bölümünde düzenlenmiştir. Yukarıda belirtilen kanuni düzenleme karşısında, yetki tespitinin iptaline ilişkin açılacak davaların görevli makamın bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 114/1- ç maddesine göre de, yetkinin kesin olduğu hallerde, mahkemenin yetkili bulunması hususu dava şartlarındandır. Yine 6100 sayılı Kanun'un 115/2. maddesine göre de, dava şartı yokluğu durumunda mahkemece davanın usulden reddine karar verilmesi gerekir. Somut olayda, T5 Güvenlik Bakanlığının 499123 sayı ve 02/11/2018 tarihli yetki tespiti kararı ile davacıya ait işyerine ilişkin davalı sendikanın yetkili olduğu tespit edilmiştir. Dosya içeriğinden, davacıya ait işyerinin Kütahya/Tavşanlı'da adresinde bulunduğu anlaşılmaktadır....
Mahkeme Kararının Özeti: Mahkemece, 01/07/2018 ilâ 13/07/2018 tarihleri arasında toplam 33 yeni işçinin alındığı, davacıya ait işyerinde, davalı sendikanın başvuru yaptığı 13/07/2018 tarihinde çalışan işçilerin sayısının 296 kişi olması sebebiyle %50 yeterli çoğunluk sayısının 149 işçi olduğu, 131 sendika üyesi işçinin bulunduğu ve %50 çoğunluğa yeterli işçi sayısına ulaşılmadığı, bu suretle davalı Bakanlığın, diğer davalı sendikaya toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi vermesine dair 17/07/2018 gün ve 52823 sayılı yetki tespiti kararının usul ve yasaya uygun verilmediği gerekçesiyle davanın kabulü ile olumlu yetki tespitinin iptaline karar verilmiştir. İstinaf başvurusu : İlk derece mahkemesinin kararına karşı davalılar istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
DAVA Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı Sendikanın işkolu barajını aşıp aşmadığının incelenmesi gerektiğini, davalı Bakanlığın yetki tespitini yasal süresi içerisinde müvekkili Şirkete bildirmediğini, müvekkili işyeri açısından işkolu tespiti yapılmadığını, müvekkili Şirketin davalı Sendikanın kurulu bulunduğu metal işkolunda, Sendikanın yetki tespitine esas alınabilecek nitelikte ana faaliyeti ve işletme düzeyinde iki ayrı işyeri bulunmadığını, davalı Bakanlığın işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesi yapmak için davalı Sendika lehine olumlu yetki tespitinin hatalı olduğunu ve iptali gerektiğini, hukuki durum ve yasal düzenlemeler ışığında müvekkili Şirket nezdinde ... bir işyeri ve bu işyerine bağlı yer söz konusu olduğundan işletme düzeyinde toplu ... sözleşmesi yetki tespiti yapılmasının hatalı olduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle yetki tespitinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir. II. CEVAP 1....
DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar (Sendikanın Toplu İş Sözleşmesi Yapma Yetkisinin Tespiti (Çoğunluk Tespiti) (Send. K. M. 43,44)) KARAR : TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili T1 T.C. T6 ve bağlı işyerlerinde işletme düzeyinde toplu iş sözleşmesi bağıtlayabilmek amacıyla yasanın aradığı çoğunluğa sahip olduğunun tespiti için T3 Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü'ne 02/11/2020 Tarih, 3/2167 Sayılı yazısı ile başvurarak yetki tespiti verilmesini talep ettiğini, müvekkili sendikanın yetki tespiti talebine karşı T3 Bakanlığı Çalışma Çalışma Genel Müdürlüğü'nün15/06/2021 tarih ve E-10864794- 103.02- 503866 Sayılı yazısı ile olumsuz yetki tespiti verildiğini, T3 Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğü tarafından verilen olumsuz yetki tespitinin hatalı olduğunu, iptalinin gerektiğini, müvekkili sendikanın T.C....
olduğu, işletme sözleşmesi için ise işyerlerinin bir bütün olarak dikkate alınacağı, bunun ise dava sırasında yapılacak hesaplamalarla değil Bakanlıkça yapılan tespitte açıkça ortaya konulması gerektiği, hesap sonucu kadar hesap tarzının da önem taşıdığı, mahkeme veya bilirkişinin Bakanlık yerine geçip bu hesabı yapamayacağı, mahkemenin hangi hesap tarzının benimseneceği yönünde kendisini kurum yerine koyup kanunda kendisine verilen bir yetkiyi kullanamayacağı, sadece denetimle yetkili olduğu, yetki tespiti kararının denetime açık, tutarlı ve gerekçeli olması gerektiği, neye göre tespit yapıldığının anlaşılamaması hâlinde kararın denetimi mümkün olmayacağından usulüne uygun bir yetki tespiti olmadığı, yetki tespiti kararının doğru bir hesap tarzına dayanmadığı, yetki tespiti kararının tutarlı olmadığı, zira aynı işkolundaki yetkiye dâhil işkoluna giren işyerlerinin dahi dışlandığı, tüm işyerlerinin dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiği, aksi hâlde işletme toplu ... sözleşmesinden...
GEREKÇE: Dosya kapsamı ile davacı tarafça T5 Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Hafsa Sultan Hastanesinde hizmet alım kapsamında iş alan iş ortaklığı nezdinde çalışan sendika üyesi işçiler için TİS çoğunluk tespiti, yetki tespiti başvurusunda bulunulduğu Bakanlık tarafından ise işyerinin "Genel İşler" iş kolunda tescil edildiği belirtilerek adı geçen işyerinin Sendikanın kurulu bulunduğu "Sağlık ve Sosyal Hizmetler" iş kolunda yer almaması nedeniyle başvuru hakkında Bakanlıkça yapılacak bir işlem bulunmadığına dair 14/04/2016 tarihli yazı ile bildirildiği, davacı tarafça bu yazının iptali ile işyerinin "Sağlık ve Sosyal Hizmetler" iş koluna girdiğinin ve müvekkili sendikanın yetkili olduğunun tespitine karar verilmesi istenmiş olup, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 2017/3914 Esas - 2017/2802 Karar sayılı ilamı kapsamında tefrikine karar verilen iş bu dava dosyasının iş kolu tespitine itiraz olduğu anlaşılmaktadır....
GEREKÇE: Dosya kapsamı ile davacı tarafça T5 Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü Hafsa Sultan Hastanesinde hizmet alım kapsamında iş alan iş ortaklığı nezdinde çalışan sendika üyesi işçiler için TİS çoğunluk tespiti, yetki tespiti başvurusunda bulunulduğu Bakanlık tarafından ise işyerinin "Genel İşler" iş kolunda tescil edildiği belirtilerek adı geçen işyerinin Sendikanın kurulu bulunduğu "Sağlık ve Sosyal Hizmetler" iş kolunda yer almaması nedeniyle başvuru hakkında Bakanlıkça yapılacak bir işlem bulunmadığına dair 14/04/2016 tarihli yazı ile bildirildiği, davacı tarafça bu yazının iptali ile işyerinin "Sağlık ve Sosyal Hizmetler" iş koluna girdiğinin ve müvekkili sendikanın yetkili olduğunun tespitine karar verilmesi istenmiş olup, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 2017/3914 Esas - 2017/2802 Karar sayılı ilamı kapsamında tefrikine karar verilen iş bu dava dosyasının iş kolu tespitine itiraz olduğu anlaşılmaktadır....
İşveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işveren de Bakanlığa başvurarak yetkili işçi sendikasının tespitini isteyebilir. (2) Bakanlık, kayıtlarına göre başvuru tarihi itibarıyla bir işçi sendikasının yetkili olduğunu tespit ettiğinde, başvuruyu, işyeri veya işletmedeki işçi ve üye sayısını, o işkolunda kurulu işçi sendikaları ile taraf olacak işveren sendikası veya sendika üyesi olmayan işverene altı iş günü içinde bildirir. (3) İşçi sendikasının yetki şartlarına sahip olmadığının ya da işyerinde yetki şartlarına sahip bir işçi sendikasının bulunmadığının tespiti hâlinde, bu bilgiler sadece başvuruyu yapan tarafa bildirilir. (4) Sigortalılığın başlangıcı ile sona ermesine ilişkin bildirimlerden yasal süresi içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılmayanlar, yetkili işçi sendikasının tespitinde dikkate alınmaz. (5) Yetki tespiti ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle düzenlenir.” 4. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki itirazı” kenar başlıklı 43 üncü maddesi de şu şekildedir...
Yukarıda zikredilen Kanun hükümleri kapsamında somut uyuşmazlık incelenecek olursa; Taraflar arasındaki mesele davalı Sendikanın davacıya ait işyeri ya da işyerlerinde çoğunluğu sağlayıp sağlayamadığı ve bu itibarla olumlu yetki tespitinin yerinde olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Öncelikle, 6356 sayılı Kanununda yetki tespiti işleminde yetkili mahkeme özel olarak düzenlenmiş olup kamu düzenine ilişkin olduğundan taraflar arasında çıkan uyuşmazlıkta mahkemenin yetkili olup olmadığının her aşamada gözetilmesi gereklidir. Dosya içeriğinden, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğünün 26.07.2017 tarihli kararı ile davacı işverene ait tek işyerinde, davalı sendikanın toplu iş sözleşmesi yapabilmek için gerekli çoğunluğu sağladığının tespit edildiği, davacı işverenin ise yetki tespitinde nazara alınması gereken başkaca işyerleri de bulunduğu gerekçesiyle tespite itiraz ettiği anlaşılmaktadır. Davanın açıldığı İstanbul 6....
