Bu durumda defterlerin delil olma vasfı ortadan kalkmamıştır. Bilirkişi raporunda davacının kendi kayıtlarına göre davacının davalıya 6 adet fatura ile toplam 95.005,95 TL vade farkı faturası düzenlediği, davalının bunun 43.378,35 TL'sini ödediği, davacı kayıtlarına göre davacının davalıdan takip tarihinde 51.627,60 TL alacaklı göründüğü belirtilmiştir. Dosyadaki kanıt ve belgelere, SMM bilirkişi tarafından düzenlenen ticari defter raporlarına, davacının ticari defterlerinin tasdikli olup lehine delil teşkil etmesine, davalının da ticari defterlerini yasal ve kesin süreye rağmen sunmamasına göre; davacının ticari defter kaydı davalı aleyhine HMK.nin 222.maddesi gereğince delil teşkil edeceğinden, davanın kabulüne karar verilmiştir....
Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK'nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK'nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği'nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK'nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği'nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK'nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir....
İnceleme gününden sonra davalı vekili yerinde inceleme yetkisi talep etmiş, bilirkişinin uyarılarına rağmen rapor için gerekli hazırlığı yapmadığı, davalı vekilince irtibata geçilmemesi nedeniyle raporun verildiği, böylece davalının defterlerini inceletmekten kaçındığı kabul edilmiştir. 6100 sayılı HMK.nun Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması başlıklı 222.maddesi gereğince; Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır. Usulüne uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya diğer tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir....
DELİLLER VE GEREKÇE Dava, davacı Şirkete ait defterlerin kaybolması nedeniyle defterlerin iptali istemine ilişkindir. ... Vergi Dairesine müzekkere yazılarak davacı şirket hakkında vergi denetimini olup olmadığı sorulmuş olup gelen cevabi yazı dosyamız arasına alınmıştır. TTK 82/7. Maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir," hükmü düzenlenmiştir....
Uyarınca ticari defterlerin zayi yönünde belge verilmesinin talebi gerektiğini, 2019 yılı öncesi tüm ticari defterler ve belgelere ait ilişkin taraflarına zayi belgesi verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, şirket ticari defterleri hakkında zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir. TTK md. 82/7 uyarınca bir tacirin saklamak ile yükümlü olduğu defterler ve belgeler bir afet veya hırsızlık sebebi ile zayii olur ise tacir bunu öğrendiği tarihten itibaren 30 gün içinde mahkemeye başvurarak kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. TTK hükümleri uyarınca tacir ticari defter ve kayıtları korumak ve saklamak ile yükümlüdür. Ticari defterlerin zayii olması sebebi ile kendisine belge verilmesini isteyen tacir bu belgeleri korumak ve saklamakta gereken dikkat ve özeni göstermek zorundadır. Tacirin kusuru ile ticari defter ve belgelerin zayii olması durumunda tacir, TTK madde 82/7 uyarınca başvuru yapamaz. ... BAM ... HD’nin 2023/... Esas ve 2023/......
Şti'nin iş sağlığı ve güvenliği sektöründe Ankara ilinde faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketin 2019 yılına ait ticari defterlerini kaybettiğini, tüm aramalara ve çabalara rağmen söz konusu yıla ait ticari defterlerin (yevmiye, defter-i kebir, envanter) bulunamadığını, ticari defterlerin nasıl ve ne şekilde kaybolduğunun tarafımızca tespit edilemediğini, ancak şirket arşivinin taşınması esnasında söz konusu yıla ait defterlerin kaybolduğunun tahmin edildiğini, söz konusu yıla ait ticari defterlerin kaybolduğunun fark edilmesi üzerine yasal süresi içinde zayi belgesi verilmesi için mahkemeye başvurulması zorunluluğunun hasıl olduğunu, açıklanan nedenlerle müvekkili şirkete ait 2019 yılına ait tüm defterlerin (yevmiye, envanter, defter-i kebir) zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve beyan etmiştir....
/3812 Esas sayılı hazırlık soruşturması ile soruşturmanın devam ettiğini, müvekkilinin ticari işletmesinde bulunan 2018/2019 yılı ticari defterler,faturalar vergiye esas belgeleri her türlü belge ve evrakların şirket muhasebecisi Adil Çoban tarafından yokedilmesi nedeniyle zayi olduğunu, TTK 68.maddesine göre 2018/2019 yılı ticari defterlerin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesi için iş bu davayı açmak zaruretinin hasıl olduğunu, yukarıda açıklanan nedenler karşısında davalarının kabulü ile müvekkili şirketin 2018/2019 yılı tüm ticari defterlerinin zayi olduğuna dair zayi belgesi taraflarına verilmesi talep ve dava etmiştir....
/3812 Esas sayılı hazırlık soruşturması ile soruşturmanın devam ettiğini, müvekkilinin ticari işletmesinde bulunan 2018/2019 yılı ticari defterler,faturalar vergiye esas belgeleri her türlü belge ve evrakların şirket muhasebecisi Adil Çoban tarafından yokedilmesi nedeniyle zayi olduğunu, TTK 68.maddesine göre 2018/2019 yılı ticari defterlerin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesi için iş bu davayı açmak zaruretinin hasıl olduğunu, yukarıda açıklanan nedenler karşısında davalarının kabulü ile müvekkili şirketin 2018/2019 yılı tüm ticari defterlerinin zayi olduğuna dair zayi belgesi taraflarına verilmesi talep ve dava etmiştir....
Kabule göre de; ticari defterler belge kavramına dahil olduğundan, ticari defterlerin davanın ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği taktirde ticari defterlerin ibrazı için davalıya kesin bir süre vermeli, ticari defterlerin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, defterlerin elinde bulunmadığına, özenle aradığı halde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilmeli, ticari defterleri ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da ticari defterlerin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmemesi halinde; mahkeme, duruma göre ticari defterlerin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir....
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonunda , iddia, savunma, bilirkişi raporu, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre; davacı tarafından dayanılan 2010 ve 2011 yılları resmi defterlerinin yasal delil niteliği taşımadığı ve talep edilen menfi zarara konu harcamaların sözleşme kapsamında olup olmadığının dayanılan belgelerden anlaşılamadığının tespit edildiği denetime açık ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu ve 6100 sayılı HMK'nın 222/2 maddesinde yer alan; "Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır." şeklinde yine 222/4 maddesinde yer alan; "Açılış veya kapanış onayları bulunmayan ve içerdiği kayıtlar birbirini doğrulamayan ticari defter kayıtları, sahibi aleyhine delil olur."...
