Asliye Ticaret Mahkemesinin 2023/46 E. sayılı dosyası ile ihtiyati haciz tesis edildiğini, ayrıca ticari defterlerin kendilerine iadesi talepli 30.12.2022 tarihli ihtarnamesinin de Kutay Kurgan'a tebliğ edilmiş olmasına karşın ilgili kişinin cevaben göndermiş olduğu 02.01.2023 tarihli ihtarnamesi ile 'müvekkili şirkete ait ticari defterleri uhdesinde tuttuğunu ve bunları kendilerine iade etmeyeceğini' açıkça ikrar ettiğini, somut olayda, müvekkili şirkete ait ticari defterlerin, şirketin eski mali müşaviri tarafından çalınmak suretiyle hırsızlığa uğradığının açıkça ortada olduğunu, dava konusu ticari defterlerin nerede olduğunun belli olmasının, müvekkili şirketin uhdesinden çalındığı ve halihazırda ulaşılamadığı sonucunu değiştirmediğini, ticari defterlerin halihazırda müvekkili şirket ile temsilcilik ilişkisi bulunmayan Kutay Kurgan tarafından çalındığını, haksız ve hukuka aykırı bir şekilde uhdesinde tutulduğunu, kaldı ki bu süre zarfında Kutay Kurgan'ın elinde bulundurduğu ticari defterlerin...
Zaten davacı taraf dava dilekçesinde defterlerin kimde ve nerede olduğunun tespiti bakımından şirketin bağlı bulunduğu vergi dairesine yazı yazılarak muhasebecinin kim olduğunun öğrenilebileceği ve bu durumun ticari defterlerin kendisine teslim edilmediğini ortaya koyacağını beyan etmiştir. Yine davalının neden ticari defterlerin teslimi hususunda teslim tutanağı bulundurmakla yükümlü olduğu izah edilmemiştir. Bu halde, davalının davacıya ait ticari defterleri uhdesinde bulundurduğu iddiası ispatlanabilmiş değildir....
Kendi ticari defterleriyle birlikte karşı tarafın ticari defterine delil olarak dayanan taraf, karşı tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesi halinde, ticari defterler HMK'nın 199 ve 219/2. maddesi gereğince belge niteliğinde olduğundan mahkemeden HMK'nın 220. maddesi gereğince ticari defterlerin belge olarak ibrazını isteyebilir. a-) Ticari defterlerin ibrazı: HMK'nın 222/1. maddesi gereğince, mahkeme ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir. Yasa koyucu bu madde ile tacirlerin ticari işletmeleriyle ilgili işlemlerinden kaynaklanan davalarda tarafların delilleri arasında açıkça ticari defterlere dayanılmamış olsa dahi hakimin re'sen ticari defterleri inceleyebileceği ilkesini kabul etmiştir....
Davalıca inkar edilmeyen mesaj ve e-postalarda, davalıdan talep edilen defterlerin hangi yıllara ait olduğu belirtilmemekle, davalı ...’un söz konusu defterlerin iade edildiğini beyan ettiği görülmekle defterlerin gönderildiği fakat kendisine tutanak teslim edilmediği hususundaki beyanlarının ise defterlerin daha önce gönderilmediyse bile artık gönderildiği hususuna delalet bir beyan olduğu değerlendirilmiştir....
Bununla birlikte davalının 2016 yılına kadar şirket muhasebecisi olarak çalışmaya devam ettiği, sözleşmenin feshi neticesinde tüm defterlerin teslimi yönünde teslim tutanağı talep ettiği hususunda savunma yaptığı, tanıklardan Resul Toprak’ın defterlerin teslim edildiği hususunda görgüye dayalı beyanda bulunduğu, tanıkların bir kısmının toplantı esnasında defterlerin mevcut olduğunu beyan ettiği, defterlerin teslimine yönelik tartışmaya şahit olan tanığın beyanından teslimi istenen defterlerin hangi yıllara ait olduğunun anlaşılamadığı, defterlerin istenmesine rağmen teslim edilmediği yönündeki diğer tanık beyanlarının da defterlerin teslim edilmediği hususunu ispata yarar nitelikte görülmemesi, tarihsiz olmakla birlikte sahteliği saptanmamış bir teslim tutanağının mevcudiyeti, şirket hesaplarının 2015 yılından itibaren çeşitli zaman dilimlerinde defterler incelenerek kontrol edildiği hususları birlikte değerlendirilmiş, defterlerin teslim edilip edilmediği hususunda taraf ve tanık beyanlarının...
Somut olayda; dava dilekçesinde, ticari defterlerin irade dışı bir nedenle kaybolduğu ve tüm aramalara rağmen bulunamadığı iddia edilmiştir. Keza, şirket yetkilisi iki tanıkla birlikte defterlerin bulunamadığına ilişkin tutanak tutmuştur. Ticari defterlerin zayi olduğundan bahisle zayi belgesi verilebilmesi için ticari defterlerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle zayi olması gerekir. Davacı taraf bu sebeplerden herhangi birinin olduğuna ilişkin bir vakıa ve iddiada bulunmamıştır. Ticari defterlerin aranıp da bulunamaması zayi belgesi verilmesi sebepleri arasında Kanunda zikredilmemiştir. Talep eden, bir sermaye şirketidir ve Kanunen tacirdir ve basiretli davranma yükümü altındadır. Bu nedenlerle ticari defterlerin aranıp da bulunamaması bir zayi belgesi verilme sebebi olmadığından ve şartları oluşmayan talebin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir....
ANKARA TÜRK MİLLETİ ADINA 6.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR ESAS NO : 2020/520 Esas KARAR NO : 2021/118 DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi DAVA TARİHİ : 30/10/2020 KARAR TARİHİ : 09/02/2021 KARAR YAZIM TARİHİ : 01/03/2021 Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirketin hisselerinin tamamınını 26.10.2020 tarihinde şirket yetkilisi ... tarafından üçüncü kişi ...’a (TC No: ...) devir edileceği esnada ihtiyaç hasıl olan şirket pay defterinin tüm aramalara rağmen bulunamadığını ve zayi olduğunun fark edildiğini, Ticari Defterlerin 1 Aralık 2013 tarihinde Resmi Gazetenin 28838 sayılı nüshasında Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın ticari defterlerin tasdikine ilişkin tebliğinin 13....
DAVALI : - DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi DAVA TARİHİ : 18/06/2021 KARAR TARİHİ : 25/11/2022 KARAR YAZIM TARİHİ : 13/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin ..... vergi numarası ile temizlik ve ambalaj satışı olarak faaliyet gösterdiğini, müvekkilinin şirket ticari işletmesinin bulunduğu adreste 03.06.2021 tarih 16:30'da sıralarında elzem bir şekilde yangın çıktığını, İtfaiye ekiplerinin müdahalesi sonucu yangının söndürülebildiğini, ancak bu yangından müvekkilinin dükkânının tamamen kullanılamaz hale geldiğini, dava konusu ticari defterlerin dâhil tüm dükkân yanıp zarara uğradığını, 03.06.2021 tarihinde meydana gelen elzem olay nedeni ile ..../ 31.12.2020 / 15956, ticari defter ve resmi evrakların zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir....
dan ticari defterinin zayi olduğu bilgisi alındığını, hiçbir ticari faaliyeti bulunmayan ve 31/08/2009 tarihinde vergi mükellefiyeti sonlandırılan sirketin tasfiyesi ve ticaret sicilinden terkin edilmesi maksadıyla gerekli kararların alınması ve tasfiye İşlemlerinin yürütülmesi maksadıyla, eski ticari defterlerinin zayi oluşuna ilişkin belgerin verilsesi ve ticari defterin yeniden ihsası İçin dava açtıklarını belirterek davacı şirkete ait ticari defterlerinin zayi olduğuna ilişkin belgenin taraflarına verilmesine, şirketin tasfiye edilerek ticaret sicilinin terkinine ilişkin kararların alınabilmesi için yeni ticari defterlerin ihyasına karar verilmesinin talep ve dava edildiği görülmüştür....
Buna göre ticari defterlerin delil olması için; a) Ticari bir dava olması, b) Uyuşmazlık konusunun her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili bir işlemden kaynaklanması, c) Ticari defterler kanuna uygun eksiksiz tutulmuş olması, d) Ticari defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yapılmış olması, e) Uyuşmazlık konusu işle ilgili olarak defterlere geçirilen tüm kayıtların birbirini doğrulamış olması gerekir.7251 sayılı kanunla yapılan değişiklik ile davalının ticari defterlerini sunmaması halinde davacı kayıtlarının davacı lehine(aleyhine kayıtların ise aleyhine ) olacağı düzenlenmekle görüş ayrılıklarına temel teşkil eden kanunun ilk düzenlendiği zaman var olan eksiklik giderilmiştir. Nitekim burada unutulmaması gereken husus davacı ticari defterlerinin 6100 sayılı HMK'nın 222/2.maddesine uygun tutulmuş olmasıdır. Davacı ticari defterlerinin usulune uygun olmaması halinde davacı lehine delil teşkil etmeyecek ve 6100 sayılı HMK'nın 222/4.maddesi uyarınca aleyhine delil olacaktır....
