Tasarrufta bulunma yetkisi demek bir hakkı devretme, değiştirme, sınırlandırma veya ondan vazgeçme kısaca, o hakkı tasarruf işlemine konu yapabilme yetkisini ifade eder. Tasarruf yetkisinin hukuk düzeni tarafından tamamen veya kısmen kısıtlanmasına ise “tasarruf yetkisi kısıtlaması” denmektedir. Kural, malikin tasarruf yetkisine sahip olması, bunun istisnası ise hukuk düzeninin öngördüğü hallerde tasarruf yetkisinin kısıtlanmasıdır. Aslında somut olayda olduğu gibi mülkiyet hakkına getirilen kısıtlamanın nedeni hak sahibinin hukuki durumu ve onun bu durumu sebebiyle yapacağı hukuki işlemlerden zarar görebilecek üçüncü kişilerin korunma altına alınmasıdır. Hiç kuşkusuz kamu düzeni düşüncesiyle de tasarruf yetkisinin kısıtlanması olanaklıdır. Tasarruf yetkisi kısıtlanması şerhi, ilgilinin emir ve talebiyle olabileceği gibi bazı hallerde kanunun öngördüğü işlemlerden ötürü de tapu kütüğüne yazılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı tarafından 31.07.2019 tarihli ek karar yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Davacı kadının, davalı eşinin emekli maaşı ile aile konutu üzerindeki tasarruf yetkisinin TMK'nun 199. maddesi uyarınca sınırlandırılması talebi üzerine mahkemece 07/02/2011 tarihinde davanın kabulü ile davalının emekli maaşı ile davalı üzerine kayıtlı aile konutu üzerindeki tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasına dair karar verilmiş, verilen bu karar temyiz edilmeksizin 28.06.2011 tarihinde kesinleşmiştir....
Sedanın evinde bastığını,evlilik birliğinin davalıdan kaynaklı nedenlerle temelinden sarsıldığını belirterek öncelikle adli yardım taleplerinin kabulüne,davalının mal kaçırma riski bulunduğundan dava sonunda müvekkilinin lehine karar verildiğinde bile hiçbir kazanç elde edememesi riski bulunduğundan tedbir taleplerinin kabulüne,TMK.199.gereğince belli mallar üzerinde tasarruf yetkisinin kısıtlanması talebinin kabulüne,davanın kabulü ile tarafların TMK.161.maddesi uyarınca zina nedeni ile boşanmalarına,mahkemenin aksi kanaatte olması halinde terditli incelenmek üzere TMK.nın 166.maddesi uyarınca evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedeniyle boşanmalarına,müvekkili lehine aylık 2500 TL tedbir-yoksulluk nafakasına hükmedilmesine,750.000 TL maddi,750.000 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaen işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak müvekkiline verilmesine,TBK.'...
İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2021/700 E. sayılı dosyası ile devam ettiğini, müvekkilinin uhdesindeki paranın sahte belge kullanılmak sureti ile alındığını, eylemin suç teşkil ettiğini, davalının da yurt dışında yaşıyor olduğunu, işin mahiyeti gereğince davalının adresine, tebligat ve duruşma yapılmaksızın davalının Samsun İli, Atakum İlçesi ve Aydın İli Didim İlçesi sınırlarında bulunan taşınmaz malvarlıkları üzerine, takdiren teminatsız olarak ihtiyati haciz konulmasını, taleplerinin uygun bulunmaması halinde mk. md. 1010 gereğince davalının adına kayıtlı taşınmazları üzerinde tasarruf yetkisinin kısıtlanması için tapu siciline şerh verilmesini, ihtiyati haciz veya tasarrufun kısıtlanması kararının hükmün infazına kadar devamına karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesince, davacı vekilinin ihtiyati haciz ve tedbir taleplerinin reddine karar verilmiş, bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
LTD ŞTİ ortağı olduğunu, davalının tespit edilen gayrimenkulları yanında taraflarınca tespit edilmeyen taşınmazları da bulunduğunu, kayıtlı araçlarının yine Kuveyttürk, İş Bankası, Ziraat Bankası, HSBC Bankta hesapları bulunduğu, yine bilmedikleri hesapları olduğunu, İstanbul Ticaret Sicil Müdürlüğü, Bankalar Birliği, Polnet, Takbis'ten mal varlığının araştırılması gerektiğini, başka bir kadınla yaşayan davalının davacıyı borç yükü altında bıraktığını, davalının tasarruf yetkisinin sınırlanmaması halinde davacı ve çocuğun haklarının da bulunduğu aile mallarının tehlikeye düşeceğini belirterek, kendilerinin tespit ettiği ve mahkemece tespit edilecek davalı adına kayıtlı gayrimenkul, banka hesapları, araçlar ve şirket hisseleri, yine ihtiyati tedbir konulmasına, TMK 199.madde gereğince davalının aile malları üzerindeki tasarruf üzerindeki yetkisinin sınırlandırılmasına, yapılacak tasarrufların davacı eşin rızası ile yapılması konusunda şerh konulmasına karar verilmesini talep etmiştir....
Davalı-davacı vekili cevap ve karşı dava dilekçesinde özetle; asıl davanın reddi ile tarafların 3 yıl süre ile ayrılıklarına, ayrılık kararından sonra da devam etmek üzere 1.500 TL tedbir nafakasına, nafakanın üfe oranında artırılmasına ve Ankara/Yenimahelle adresinde bulunan taşınmaz üzerinde intifa hakkı kurulmasına ve davacı-davalının bu taşınmaz üzerindeki tasarruf yetkisinin kısıtlanmasına karar verilmesini istemiştir. Asıl dava; evlilik birliğinin temelinden sarsılması hukuksal sebebine dayalı ( TMK 166/1- 2 ) boşanma ve ferileri, karşı dava ise ayrılık ( TMK 170 ) ve tasarruf yetkisinin kısıtlanması ( TMK 199 ) isteklerine ilişkindir....
’ın yanında kaldığını, kendisini ve oğlunu evden kovmakla tehdit ettiğini, davalının bu nedenle iki kez uzaklaştırma aldığını, aylık 4.200 TL geliri olduğunu, dükkanlardan kira aldığını, fındık geliri olduğunu belirterek, aylık 3.000 TL tedbir nafakasına hükmedilmesini, ayrıca, Yeni Akçakoca Cad., No:25 D:2 Düzce adresinde bulunan konutun, kendisine tahsis edilmesini, davalı üzerine kayıtlı taşınmazlar üzerine davalının tasarruf yetkisinin kısıtlanması istemi ile dava açılmıştır....
Hâkim, eşlerden birinin taşınmaz üzerinde tasarruf yetkisini kaldırırsa, re'sen durumun tapu kütüğüne şerhedilmesine karar verir. Bu düzenleme ile yasa, tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasına iki halde gidilebileceğini öngörmüştür. Bunlardan birincisi sınırlandırmayı ailenin ekonomik varlığının korunması gerekli kılmalı, ikincisi ise evlilik birliğinden doğan mali bir yükümlülüğün yerine getirilmesinin bunu gerektirmesidir. Her iki halde de yasa, sınırlandırmanın ölçülü olmasını aramıştır. Ölçülülük, sınırlandırma ile ulaşılmak istenen amaç bakımından sınırlandırmanın gerekli ve orantılı olmasını gerekli kılar. Hangi malvarlıklarına ilişkin olduğu somut olarak gösterilmeksizin genel ve soyut nitelikte tasarruf yetkisi kısıtlamasına gidilemez. TMK.nun 406.maddesinde düzenlenen vesayet gerektirir istisnai haller dışında eşin tüm mal varlığı üzerindeki tasarruf yetkisinin sınırlandırılması (kısıtlanması) mümkün değildir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı asil süresinde verdiği istinaf dilekçesinde özetle; maaşının 1/2'si üzerindeki tasarruf yetkisinin sınırlandırılmasına ilişkin tedbirin devamı kararı ile bankalardan kredi çekerken eşinin rızasına ilişkin tasarruf yetkisinin sınırlandırılması tedbirinin kaldırılmasına yönelik talebinin reddine ilişkin ilk derece mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek bu yönlerden kaldırılması için istinaf kanun yoluna başvurmuştur....
AİLE MAHKEMESİ TARİHİ : 01/03/2022 NUMARASI : 2021/570 ESAS - 2022/147 KARAR DAVA KONUSU : Tasarruf Yetkisinin Kısıtlanması KARAR : Taraflar arasındaki davanın yapılan yargılaması sonunda; mahalli mahkemece verilen yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm hakkında, davacı tarafından istinaf talebinde bulunulmakla, evrak okunup, gereği görüşülüp düşünüldü....
