Menfi zarar ise; uyulacağı ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması dolayısıyla uğranılan zarardır. Başka bir anlatımla, sözleşme yapılmasaydı uğranılmayacak olan zarardır. Menfi zarar borçlunun sözleşmeye aykırı hareket etmesi yüzünden sözleşmenin hüküm ifade etmemesi dolayısıyla ortaya çıkar (Hâluk Tandoğan, age., s. 427). Bu husus BK’nun 108. Maddesindeki düzenlemeden kaynaklanmıştır. Burada alacaklı sözleşmenin hükümsüzlüğünden kaynaklanan zararının tazmini söz konusudur. Çünkü sözleşme fesih edilerek hükümsüz olduktan sonra tekrar sözleşmeye dayanarak borcun ifa edilmemesinden doğan zarardan söz edilemez; istenilecek zarar menfi zarardır....
Menfi zarar ise, uyulacağı ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması dolayısıyla uğranılan zarardır. Başka bir anlatımla, sözleşme yapılmasaydı uğranılmayacak olan zarardır. Menfi zarar, borçlunun sözleşmeye aykırı hareket etmesi yüzünden sözleşmenin hüküm ifade etmemesi dolayısıyla ortaya çıkar. Bu husus, Borçlar Kanununun 108.maddesindeki düzenlemeden- bilahare de Türk Borçlar Kanununun 125.maddesindeki düzenlemeden kaynaklanmıştır. Burada, alacaklının sözleşmenin hükümsüzlüğünden kaynaklanan zararının tazmini söz konusudur. Çünkü, sözleşme fesih edilerek hükümsüz olduktan sonra tekrar sözleşmeye dayanarak borcun ifa edilmemesinden doğan zarardan söz edilemez; istenilecek zarar menfi zarardır. Diğer bir söyleyişle, genel olarak menfi zarar, sözleşmenin kurulmamasından veya geçerli olmamasından; müspet zarar ise, süresinde edimin ifa edilmemesinden doğan zararı ifade eder....
Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 25.maddesinde akdin feshi halinde talep edilebilecek menfi zararın hesap şekli düzenlenmiş olup, maddeye göre akdin feshi halinde bayi, son (3) senelik aylık ton satış ortalamasının ton başına şirket karı ile çarpımından çıkacak miktarın (2) yıllık tutarını menfi zarar olarak ister. Şayet akit (3) yıldan önce feshedilmişse bu durumda menfi zarar, geçen süreye göre bulunacak aylık ortalama satış miktarının ton başına şirket karı ile çarpımından çıkan miktarın (2) yıllık tutarı olarak belirlenir. Görüldüğü gibi madde metninde akdin (3) yıldan sonra feshedilmesi halinde menfi zarar istenemeyeceğine ilişkin bir ifade mevcut değildir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasında görülen sözleşmenin iptali davası sonucunda verilen hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin ....01.2014 gün ve 2013/5037 Esas, 2014/558 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi asıl ve birleşen davada davalı şirket ile feri müdahil vekilleri tarafından istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü....
Davacı ödediği 600,00 YTL konusunda yazılı belge ibraz edemediğine göre dava dilekçesinde vs delil demek sureti ile yemin deliline dayandığından, davacıya; sözlü anlaşma ve elden ödenen ücret konusunda davalıya yemin teklif etme hakkı olduğu hatırlatılmalı, hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken aksi düşüncelerle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. 4-İcra dosyasına yatırılan paranın alacaklı davalıya ödenmemesi için mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmiş ve para alacaklısına ödenmemiştir. İ.İ.K'nun 72/4 maddesi uyarınca menfi tesbit davası alacaklı lehine neticelenirse ihtiyati tedbir kararı kalkar. Buna dair hüküm kesinleşmesi halinde alacaklı ihtiyati tedbir dolayısıyla alacağını geç almış bulunmaktan doğan zararlarını gösterilen teminattan alır. Alacaklının uğradığı zarar aynı davada takdir olunarak karara bağlanır. Bu zarar herhalde yüzde kırktan aşağı tayin edilemez....
Müspet zarar; borçlu edayı gereği gibi ve vaktinde yerine getirseydi alacaklının mameleki ne durumda olacak idiyse, bu durumla eylemli durum arasındaki fark müspet zarardır. Diğer bir anlatımla müspet zarar, sözleşmenin hiç veya gereği gibi yerine getirilmemesinden doğan zarardır. Kuşkusuz kâr mahrumiyetini de içine alır. Davacının mamelekinde, sözleşme yerine getirilseydi bulunacağı duruma göre bir azalma olmuştur. İşte müspet zarar bu iki bedel arasındaki farktan ibarettir. Müspet zarar, alacaklının ifadan vazgeçerek zararının tazminini istemesi halinde söz konusu olur. Sözleşme ortadan kalkmamaktadır, yalnız alacaklının ifaya ilişkin talep hakkının yerini müspet zararının tazminine dair talep hakkı olmaktadır. Burada borcun ifa edilmemesinden doğan zararın söz konusu olduğu gözardı edilmemelidir. Menfi zarar ise; uyulacağı ve yerine getirileceğine inanılan bir sözleşmenin hüküm ifade etmemesi ve yerine getirilmemesi yüzünden güvenin boşa çıkması dolayısıyla uğranılan zarardır....
"hakimin fahiş gördüğü cezai şartı tenkis yükümlülüğüne" ilişkin düzenleme karşısında, bilirkişilerce hesaplanan 149.142,60-TL cezai şartın fahiş olduğu dikkate alınarak, tenkisen 7.000-TL'nin cezai şart tazminatı olarak verilmesinin uygun olduğu, davacı kâr kaybı talebinde de bulunmuşsa da, bu talebin müspet zarar talebi olduğu, sözleşmenin haksız feshi halinde taraflar arasında cezai şart öngörülmüş olduğundan, davacının ayrıca müspet zararını talep etmesi olanağı olmadığı, davacının menfi zarar ve menfi zarar yanında cezai şart nedeniyle alacağını talep edebileceği gerekçeleriyle, davanın kısmen kabulü ile, 7.000-TL cezai şart alacağının davalıdan alınarak, davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin ve kar kaybına ilişkin talebin reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiştir....
olarak yapılan incelemeye göre; Dava, adi yazılı taşınmaz satış sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, bunun kabul edilmemesi halinde rayiç bedel, menfi ve müspet zarar, bunun da kabul edilmemesi halinde ödenen bedelin iadesi talebine ilişkin olup terditli dava niteliğindedir....
Yine bu durumda borçlu temerrüde düşmekte kusurlu olmadığını ispat edemezse alacaklı sözleşmenin hükümsüz kalması sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini de isteyebilecektir....Kaldırma kararımızda da; sözleşmenin feshedildiği belirtilerek, buna göre sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tasfiye yapılarak sonuca göre karar verilmesi belirtilmiş ise de; mahkemece her bir talep açısından sözleşme halen ayakta gibi inceleme yapılmış olup , eser sözleşmesinin geriye etkili şekilde feshi halinde sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre tasfiye yapılacağı ve kimin kusurlu olduğuna göre zarar talepleri belirleneceğinden mahkemece sözleşmenin feshinde davalı arsa sahibinin kusurlu olduğu kabul edilmiş ve bu husus kesinleşmiştir....Bu durumda davacı yüklenici karşı tarafa verdikleriyle birlikte menfi zarar talebinde bulunabilir. Yüklenici sözleşmenin feshi halinde isteyeceği menfi zarar, kar kaybıdır....
SAVUNMA : Davalı vekili davaya cevap dilekçesinde; menfi tespit istemine konu Ank....Müd.2020/3321 sayılı takip dosyada 19.03.2020 tarihinde 785.123 TL tahsilat yapıldığını, işbu davanın ise 03.04.2020 tarihinde açıldığını ve harca esas değerin 616.166 TL olduğunu, dolayısıyla menfi tespit istenen tutarın tamamının dava açılmadan önce ödenmiş olduğundan davacının istirdat davası açması gerekirken menfi tespit davası açtığını, başka bir anlatımla davanın eda davası olarak açılması gerekirken menfi tespit davası olarak açılmasının hukuka aykırı olup davanın reddi gerektiğini, öte yandan dava dilekçesinde öne sürülen hususların hiçbirinin gerçeği yansıtmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir. YARGILAMA VE GEREKÇE : Dava; menfi tespit istemine ilişkindir. Menfi tespit istemine konu icra takibi davalı (......
