Davalı vekili, davacı yüklenicinin sözleşmeden kaynaklı edimlerini yerine getirmediğini bu nedenle sözleşmenin haklı olarak feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre davacı yüklenicinin tacir olarak basiretli davranması gerektiği, dava konusu arazide etüt çalışmalarını yapmadan sözleşmeyi imzaladığının kabul edilemeyeceği, teslim süresinin 03.10.2011 tarihinde dolduğu, davacının kendi kusuruna dayanarak sözleşmeye aykırı davranamayacağı bu nedenle murazanın men'i ve haksız fesih yapıldığına dair taleplerinin reddine, sözleşmenin 27.maddesinde açıkça akdin feshi halinde yüklenicinin imalatlarının ve ihrazatlarının idareye terk ve teberrük edilmiş sayılacağının düzenlendiği, BK. 117. maddesindeki objektif imkansızlık şartlarının da akdin ifası yönünden oluşmadığı bu nedenle davacının teminat bedelini ve imalat bedellerini talep edemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir....
Dosyanın incelenmesinde; taraflar arasında 17.04.2023 tarihli "Kiralık araç sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin akdedildiği, sözleşmesinin konusunun davalı tarafından bildirilen adreslerden alım gönderilerinin toplanması ve adrese teslim gönderilerinin alıcılara teslimi karşılığında davacıya bir hakediş bedelinin ödenmesine ilişkin olduğu, sözleşmede belirlenen edimlerin ifası için kullanılacak aracın temini ve aracın tüm sorumluluklarının davacıya ait olacağının düzenlendiği, sözleşme edimlerinin teminatı olarak davacıya ait araç üzerinde rehin tesis edileceğinin düzenlendiği, davacı adına kayıtlı ... plakalı araç üzerine Bornova ......
İdare Mahkemesince 18.03.2008 tarihinde ve sözleşmeden evvel iptal edildiğini; sözleşmenin imkansızlık sebebiyle batıl olduğunu; yeni imar durumunun, batıl sözleşmeyi geçerli hale getiremeyeceğini, kusurun davacıda olduğunu savunarak, davanın reddini, karşı dava olarak ise, sözleşmenin butlanla batıl olduğunun tespitini istemiştir....
Davalı vekili, imar planının İdare Mahkemesi'nce 18.03.2008 tarihinde ve sözleşmeden evvel iptal edildiğini; sözleşmenin imkansızlık sebebiyle batıl olduğunu; yeni imar durumunun, batıl sözleşmeyi geçerli hale getiremeyeceğini, kusurun davacıda olduğunu savunarak, davanın reddini, karşı dava olarak ise, sözleşmenin butlanla batıl olduğunun tespitini istemiştir....
Davalı vekili savunmasında, taşınmazın satın alınıp bedelinin ödendiğini ileri sürmüşse de, sözleşmenin halen ayakta olduğu, tapuda devir işleminden önce usulen feshedilmediği gibi, tarafların feshe ilişkin iradelerinin birleştiğine dair bir delil sunulmadığı, bu haliyle devrin 12.03.2013 tarihli sözleşmenin ifası amacıyla yapıldığının kabulü gerekir. Öte yandan, taraflar arasında imzalanan sözleşme nedeniyle yüklenici bina yapmayı üstlenmiş olup, davacılarla yapılan sözleşme geçersiz ise de sonradan yapılan devirle birlikte geçerli hale gelmiş ancak, tapuda davacılar dışında malikler de bulunduğundan ve davalı yan diğer maliklerle sözleşme yaptığını kanıtlayamadığından ortada geçerli bir sözleşmenin varlığından bahsedilemez....
İlçesindeki doğaltaş-mermer sahalarına ait ruhsat ve izinleri, Maden Kanunun'dan doğan tüm hak ve yükümlülükleri ile birlikte Maden İşleri Genel Müdürlüğü nezdinde....Şirketi'ne devrine ilişkin olduğu, sözleşmenin üçüncü maddesinde devir bedelleri ile devir işlemenin yapılması sırasında ödenmesi gereken harç, vergi vb. tüm ödemelerin ....Şirketine ait olacağının hüküm altına alındığı, sözleşmenin ifası ve feshi başlıklı beşinci maddesinde devir işleminin en geç 30 Haziran 2016 tarihine kadar tamamlanacağı, anılan tarihe kadar devir işlemi gerçekleşmez veya ek sözleşme imzalanmadığı takdirde sözleşmenin kendiliğinden sona ereceği, devir işlemi yapılmamasında kusuru olan tarafın sözleşmenin feshine neden olunmuş gibi yükümlü olacağının kararlaştırıldığı, 24/05/2016 ve 30/08/2016 tarihli ek sözleşmelerde asıl sözleşmenin ifası ve feshi başlıklı maddesine ilişkin düzenlemeyi içerdiği anlaşılmıştır....
Davacı vekilinin ilk talebi, sözleşme kapsamında üretilen ve özel sipariş sebebiyle başka firmaya satışı yapılamayan malların mevcudiyeti sebebiyle üretimi yapılan malların bedelinin davalıdan tazmininin yanı sıra söz konusu ürünlerin davalıya iadesi amacını taşıyan sözleşmenin aynen ifasına ilişkin talebi mevcut olup, yukarıda da tespiti yapıldığı üzere sözleşmenin fesih beyanının geçerli olmadığı, davacı yanın, siparişe uygun olarak üretim yaptığı, malları hazırladığı, üretim sonrası siparişin iptali beyanının geçerli olmadığı anlaşılmakla; sözleşmenin aynen ifası talebi mahkememizce yerinde görülmüş esas itibari ile kısa karara derci sağlanan kararların da sözleşmenin aynen ifasına ilişkin ise de sehven kısa karara "sözleşmenin aynen ifasına" maddesi eklenmemiş, bu hususun tavzih ve tashih ile düzeltilmesi mümkün olmayıp istinaf incelemesi neticesinde düzeltilmesi mümkün olmakla birlikte bu duruma gerekçeli karar ile değinilmesi ile yetinilmiştir....
Tüm bu anlatımlar ışığında somut olaya gelince; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin 8.2.1 maddesine göre Yapım İşleri Genel Şartnamesi (YİGŞ) sözleşmenin ekleri arasında sayılmıştır....
SAVUNMA Davalı vekili cevap dilekçesinde ve duruşmadaki beyanlarında; açılan davayı kabul etmediklerini, davacı şirket ile Libya El Fateh Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi binalarının Prekast Cephe Kaplama işinin yapımına yönelik Alt Yüklenici Sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin ifa yerinin Libya olduğunu, sözleşmenin imzalanmasından sonra Libya'da yaşanan ve hali hazırda devam etmekte olan mücbir sebeplerden ötürü sözleşme şartlarının mecburen askıya alınmak zorunda kalındığını, sözleşmenin ifasının mümkün olmadığını, bu hususun Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından davacı şirkete gönderilen 13/10/2011 tarihli B.08.1.GİB.4.06.80.05/37471 sayılı mücbir sebep yazısıyla da açıkça bildirildiğini, söz konusu yazının davacı tarafından müvekkiline iletildiğini, davacı firma tarafından üstlenilen üretim ve montaj işinin tamamlanamadığını, geçici kabulünün yapılamadığını, işin devam edebilmesi için Libya'daki mücbir sebep hallerinin ortadan kalkmasının beklendiğini, sözleşmenin ifası mümkün...
Dava; arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin ifası kapsamında arsa sahibine verilmesi kararlaştırıldığı bildirilen bağımsız bölümü tapusunun iptali olmadığı takdirde rayiç bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Dava konusu istemin arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin aynen ifası ile sözleşme kapsamında davacı arsa sahibine verilmesi kararlaştırıldığı bildirilen başka bir taşınmazdaki bağımsız bölümün tapusunun iptali olmadığı takdirde taşınmazın rayiç bedelinin tahsili istemine ilişkin olduğu, davacı arsa sahibinin birleşen davada aynen ifası için eldeki davanın ikame edildiği sözleşmenin geriye etkili feshini talep ettiği, fesih beyanının tek taraflı varması gerekli yenilik doğurucu bir hak olduğu ve kullanılmakla artık dönülemeyeceği dikkate alındığında, geriye etkili feshi talep edilen sözleşmenin ayrıca aynen ifasının da istenemeyeceği anlaşılmakla, ilk derece mahkemesince ana davanın reddi kararında hukuka aykırı bir yön tespit edilmemiştir....
