Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ile tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 25.01.1984 gün 1983/3 Esas, 1984/1 Karar sayılı kararıyla, istisna (eser) sözleşmelerinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceğine, ancak, olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda, Medeni Kanun'un 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğuracağına karar verilmiştir. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Bilindiği üzere fesih, sözleşme ilişkisini sona erdirmeye yönelik, bozucu yenilik doğuran bir haktır....
Davacı arsa sahipleri geriye etkili fesih talep edebilecekken, ileriye etkili fesih talep ettiklerine göre, koşulların oluşması halinde gecikme tazminatının da istenebileceği dikkate alındığında; mahkemece yapılan işin seviyesinin belirlenerek ileri etkili feshe yönelik hüküm kurulması gerekirken hatalı değerlendirme ile davacının gecikme tazminatı istemesi nedeni ile davacıların seçimlik hakkını aktin ifası yönünde kullandığı ve yükleniciye, yeniden inşaatı tamamlanması için süre vermeden sözleşmenin feshi istenemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olmuştur. O halde mahkemece yapılacak iş; Yargıtay (Kapatılan) 15....
Hukuk Dairesi'nin 15/11/2021 tarih ve 2021/499 Esas 2021/1471 Karar sayılı ilam ile; "...Dava, taraflar arasındaki eser sözleşmesinin ileriye yönelik feshi, eksik iş bedeli ile gecikme tazminatı ödenmesi talebine ilişkin olup, yerel mahkemece sözleşmenin feshi ile eksik iş bedeline ilişkin talebin reddine, gecikme tazminatına yönelik talebin kısmen kabulüne dair verilen hüküm taraf vekillerince istinaf edilmiş, Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun eksik iş bedeli yönünden kabulü ile yerel mahkeme kararını kaldırarak sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine ilişkin talebin reddine, eksik iş bedeli ile gecikme tazminatı bakımından davanın kısmen kabulüne karar vermiş, bu karar davalı vekilince temyiz edilmiştir....
Buna karşın mahkemece, hem oluşan zararların tazmini cihetine gidilmiş hem de ileriye etkili feshe karar verilmiştir. Bu hüküm, arsa sahibinin ıslah dilekçesindeki ifadeleriyle uyuşmadığı gibi; tüm eksik işlerin bedeli yükleniciye yüklenerek, ifanın tümüyle sağlanması yoluna gidildiği halde, ayrıca ileriye etkili feshe karar verilmesi yersizdir. Bu itibarla, ileriye etkili feshe karar verilmesinde isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle hüküm bozulmalıdır....
ARSA PAYI KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMESİGERİYE ETKİLİ FESİH, İLERİYE ETKİLİ FESİHSÖZLEŞMENİN FESHİ, KAYIT İPTALİ, ELATMANIN ÖNLENMESİ, ECRİMİSİL 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 994 ] 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 360 ] 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 364 ] 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 365 ] 818 S. BORÇLAR KANUNU [ Madde 366 ] 818 S....
Kural olarak, sözleşmenin geriye etkili feshi halinde, taraflar sadece sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince birbirlerine verdiklerini geri isteyebileceğinden; sözleşmenin ayakta olması halinde talep edilebilecek müspet zarar niteliğinde olan gecikme tazminatı istenemez. İzah edilen nedenlerle, mahkemece davanın reddi yerine kısmen kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir. 2) Bozma nedenine göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir. SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, davalıdan peşin alınan harcın istek halinde iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 02.11.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Hukuk Dairesi'nin 20.05.2019 tarih ve 2015/5716 Esas, 2019/2407 Karar sayılı ilamında da vurgulandığı gibi: "...Kat karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olacak şekilde feshi koşullarının oluşması halinde mahkemece sadece sözleşmenin ileriye etkili olacak şeklinde feshi kararı verilmesiyle yetinilmesi halinde yeni davaların açılmasına neden olacağından uyuşmazlık tam olarak çözülmemiş olmayacaktır. Bu nedenle mahkeme ileriye etkili fesih kararı vermekle yetinmemeli tasfiye ile de karar vermelidir..."...
Hukuk Genel Kurulu'nun kararlarında inşaatın % 90 ve üzeri oranına ulaşması ve ayrıca kalan eksik işlerin de sözleşmede amaçlanan kullanıma engel oluşturmadığının belirlenmesi halinde ileriye etkili fesih koşullarının gerçekleştiği gözetilmeli, bu koşulların gerçekleşmemesi halinde sözleşmenin geriye etkili fesih koşullarının oluştuğu sonucuna varılmalıdır. Burada feshin geriye ve ileriye etkili olmasının sonuçları üzerinde durulmasında yarar vardır. Sözleşme ilişkisinin sona ermesinden sonra da tarafların sözleşmenin etkisinden kurtulmaları, başka bir anlatımla, sözleşme ilişkisinin tasfiyesi gerekir. Geriye etkili fesihte alacaklı BK'nın 108/I maddesine dayanarak yükleniciye veya onun halefi durumundaki kişilere verdiği tapuları geri isteyebilir. Geriye etkili fesihin en önemli sonucu da tarafların sözleşmenin yapıldığı tarihteki mal varlığına getirilmeleridir....
ın temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. 2-Davalı-karşı davacı arsa sahibi karşı davasında sözleşmenin geriye etkili feshini de talep etmiştir. Ancak yargılama sürecinde ihtiyati tedbir yoluyla inşaatın yapımı durdurulmadığından yüklenici tarafından inşaata devam edildiği ve 29.11.2004 tarihinde yapılan keşif sonrası düzenlenen 03.02.2005 tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre 27 nolu daire hariç tüm bağımsız bölümlerdeki imalâtların tamamlandığı, ortak alanlarda çok az eksikliğin kaldığı anlaşılmaktadır. Fesih akdî ilişkiyi ortadan kaldırmaya yönelik bozucu yenilik doğuran bir hak olup, fesih ile akdî ilişkinin geriye etkili sona ereceği kabul edilmekte ise de; inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinin adalet duygularını zedeleyeceği hallerde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu'nun 25.01.1984 gün 3/1 sayılı kararı uyarınca feshin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmektedir....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: K A R A R Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi, gecikme tazminatı ve eksik işler bedelinin tahsili istemlerine ilişkindir. Mahkemece, davanın kabulüne dair verilen karar, taraflarca temyiz edilmiştir. Davada, fesih talebi kabul edildiği halde, davacıların dışında sözleşmede imzası bulunan diğer arsa sahiplerinin fesih yönünden muvafakatları alınmamıştır....
