"İçtihat Metni" İNCELENEN KARARIN Taraflar arasındaki iştirak nafakasının arttırılması ve uyarlanması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne, boşanma kararındaki protokol hükmünün değiştirilerek dava tarihinden itibaren okul, kurs, ... ve her türlü masrafı dahil olmak üzere iştirak nafakasının aylık 14.000,00 TL`ye çıkarılmasına, nafakanın her yıl TÜİK`in yayınladığı ÜFE TÜFE yıllık ortalamasına % 2 ilave suretiyle arttırılmasına karar verilmiştir. Kararın taraf vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesi kararının taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 24.05.2021 tarihli ve 2021/1198 Esas 2021/3694 Karar sayılı kararı ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir....
A....nin kuruluşu ile ilgili hususlarda anlaştıklarını, müvekkilinin davalılar tarafından protokol hükümlerinin yerine getirileceğine güvenerek, faydalı model belgesini davalı şirkete bedelsiz olarak devrettiğini, davalıların teknik konularda müvekkilinin ve diğer uzmanların insiyatif kullanmalarına müsaade etmeyerek hatalı ürünler üretilmesine ve büyük zararlar doğmasına yol açtıklarını, davalıların protokolde belirtilmediği halde şirketi ve faydalı model belgesini satmak için girişimlerde bulunduklarını, müvekkilinin davalılara noter ihtarnamesi ile protokol ve faydalı model belgesi devir sözleşmesini feshettiğini bildirdiğini ileri sürerek, 29/03/2004 tarihli protokolün feshinin tespitini ve iptalini, Faydalı Model Belgesi Devir Sözleşmesi'nin iptalini ve faydalı model belgesinin müvekkilinin ismine tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, müvekkillerinden ...'...
-K. sayılı kararı ile anlaşmalı olarak boşandıkları, davalı lehine 5.000,00- TL yoksulluk nafakası ödenmesine ve bu nafakanın her yıl Tefe-Tüfe oranında arttırılmasına karar verildiği ve bu kararın 26.12.2013 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Tarafların ekonomik sosyal durum araştırması sonucunda; davacının emekli olduğu, aylık üçbin-TL gelir elde ettiği, adına kayıtlı dairede oturduğu,eşi ile birlikte yaşadığı, davalının ev hanımı olduğu, Barcelona' da yaşadığı geçimini çocuklarının sağladığı, çocuklarına ait evde oturduğun, kira ödemediği, gayrimenkul ve menkul malının bulunmadığı anlaşılmıştır. Taraflar arasında yapılan protokol hukuki niteliği itibariyle, TMK hükümlerinden kaynaklanmakta ise de; genel sözleşme hükümlerine tabidir. Böylece, taraflar, kanunun emredici nitelikte olan kamu düzeni ve genel ahlaka aykırı saymadığı hususlarda serbest iradeleriyle sözleşme yapabileceklerdir (BK. md.19)....
Hemen belirtilmelidir ki, davalı Tedaş Genel Müdürlüğünün yaptığı hizmetlerde kamu yararı yönüde bulunur isede, Özel Hukuk hükümlerinin uygulanacağı alan, özellikle bu kurum ve bağlı kuruluşlarının özel hukuk kişisi sıfatı ile üçüncü kişilerle mevcut ilişkilerinde söz konusu olur. Somut olayda da davacı ile davalı Tedaş Genel Müdürlüğü arasında düzenlenen protokol, davalı Tedaş Genel Müdürlüğünün Özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı alana ilişkin sözleşme ilişkisi olması karşısında kamu hukukunda kaynaklanan ve İdari Yargıdagörülmesi gereken bir ilişkiden söz edilemez. Durum böyle olunca taraflar arasındaki uyuşmazlığı özel hukuk hükümlerinin uygulanması ve çıkacak ihtilaflarda da Adli Yargı Mahkemelerinde bakılması gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir. 2-Bozma nedenine göre davalının temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir....
Kararnamenin "Teşebbüslerini niteliği" başlıklı 4.maddesinde tüzel kişiliği sahip teşebbüslerin bu KHK. ile saklı tutulan hususlar dışında özel hukuk hükümlerine tabi oldukları belirtilmiş, aynı hükme ara statüde yer verilmiştir.Hemen belirtilmelidir ki, davalı Tedaş Genel Müdürlüğünün yaptığı 2008/1371-3050 hizmetlerde kamu yararı yönüde bulunur ise de, Özel Hukuk hükümlerinin uygulanacağı alan, özellikle bu kurum ve bağlı kuruluşlarının özel hukuk kişisi sıfatı ile üçüncü kişilerle mevcut ilişkilerinde söz konusu olur. Somut olayda da davacı ile davalı Tedaş Genel Müdürlüğü arasında düzenlenen protokol, davalı Tedaş Genel Müdürlüğünün Özel hukuk hükümlerinin uygulanacağı alana ilişkin sözleşme ilişkisi olması karşısında kamu hukukunda kaynaklanan ve İdari Yargıda görülmesi gereken bir ilişkiden söz edilemez....
Ancak tespiti yapılan fiil/fiiller için reçetenin veriliş tarihinde geçerli olan sözleşme hükümlerinin uygulanması optisyenlik müessesesi tarafından kurumdan yazılı olarak talep edilirse reçetenin veriliş tarihinde yürürlükte olan sözleşmedeki ceza koşulu ve fesih hükümleri uygulanır.” hükmü yer almaktadır. Bu protokol maddesinde; talep olmaksızın sonraki protokol hükümlerinin kurum tarafından uygulanması gerektiği belirtilmiştir. Kurumca lehe olan sonraki protokol hükümlerinin dava konusu uyuşmazlığa uygulandığına dair dosyada bir belge veya beyan bulunmadığına göre, artık mahkemece, uyuşmazlık konusu olay yönünden cezai işlemin uygulandığı tarihten sonraki yıllarda yürürlüğe giren protokollerin hepsi değerlendirilmek suretiyle, davacının en lehine olanının dava konusu cezai işleme ilişkin hükmü uygulanarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerekmiştir....
İstinaf başvuruları sonrasında her iki taraf asılın ve davacı-birleşen davalı kadın vekilinin imzalarının bulunduğu 11.05.2022 tarihli,12.05.2022 havale tarihli davalı-bir.davacı erkeğin ve davacı-birleşen davalı kadın vekilinin kimlik tespitli dilekçesi ekinde yine aynı imzaların yeraldığı tarihsiz protokol ibraz edilmiş ve dilekçede protokol sebebiyle boşanmaları sonuçlandırılmak üzere dosyanın mahkemesine iadesi talep edilmiştir. Taraf iradelerinin istinaf başvurularından feragat değil,sunulan protokol gereğince karar verilmesinden ibaret olduğu kanaatine varılmıştır....
Davalı, yeşil kart reçetelerinin incelenmesi esnasında 14.2.2008 tarih 617 protokol nolu yeşil kart reçetesine yazılan ve hastaya verilen, kuruma fatura edilen ilacın miadının 8/2007 tarihinde dolduğunu, bu nedenle yeşil kart reçeteleriyle ilgili 2007 yılı protokolünün 6.3.13 maddesi hükmüne göre kurumun ilaç bedelinin 5 katı tutarında cezai şart uygulayarak davacı ile yapılmış sözleşmeyi 3 ay süreyle feshettiğini, davanın haksız yere açıldığını savunarak davanın reddini dilemiştir. 2010/3875-11277 Mahkemece, davalı kurumca 2008 yılı sözleşme hükümlerinin uygulanması gerekirken 2007 yılı sözleşme hükümlerinin uygulanmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. Taraflar arasında özel hukuk kurallarına tabii bir sözleşme olduğu tartışmasızdır....
Belediyesi; dava konusu yerin tasarruf hakkının ... ile imzalanan 25/05/2011 tarihli protokol ve 14/06/2012 tarihli ek protokol ile belediye lehine kiracılık hakkı ve intifa hakkı tesis edildiğini, Davacıya ait yapıya, yapı sahibi tarafından kaçak ve ruhsatsız olarak eklentiler yapıldığından dolayı Yenimahalle Belediye Encümenince İmar Kanunun 32. maddesi gereğince yıkım ve yine aynı yasanın 42. maddesi gereğince para cezası verilmesine ilişkin 22.02.2001 tarih ve 505/1156 sayı ile karar alındığını, davacı yanın, hakkında yıkım kararı bulunan yapı ile ilgili idari yargı yolunu tükettiğini, yıkım yönünden kararın kesinleştiğini, idari yargı kararını bertaraf etmek amacıyla bu davayı açtığını, belirterek, davanın reddine karar verilmesini dilemiştir. Davalı ...; davacının kiracı olarak bulunduğu taşınmazın intifa hakkının 25.05.2011 tarihli protokol ve 14.06.2012 tarihli ek protokol ile davalı ......
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ : Mahkemece verilen hükme karşı davacı tarafından istinaf yoluna başvurulmuş olup, Davacı istinaf dilekçesinde özetle; tüm dosya kapsamı, gelen yazı cevapları, yapılan sosyal ve ekonomik durum araştırmaları, protokol gereğince yoksulluk ve iştirak nafakasını ödemeyi kabul etmesine rağmen nafaka bedellerinin ağır mağduriyetine yol açtığını, dosya kapsamında ekonomik durumunun değiştiğini ispat etmesine rağmen yerel mahkemenin red kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu bu nedenlerle mahkeme kararının kaldırılarak davalarının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE : Davanın boşanma protokolünden kaynaklanan yoksulluk nafakanın azaltılması davası olduğu anlaşılmıştır. HMK'nun 355.maddesine göre re'sen gözetilecek kamu düzenine aykırı haller dışında istinaf incelemesi, istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılır....
