Başka bir şekilde ifade etmek gerekirse, menfi tespit davası icra takibinden önce sonuçlanmaz ve ihtiyati tedbir kararı verilmemiş olması (veya ihtiyati tedbir kararının kaldırılması) nedeniyle, (menfi tespit davası görülmekte iken) borç alacaklıya (davalıya) ödenmiş olursa, menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam edilir (m.72/6); yani menfi tespit davası (kendiliğinden) istirdat davasına dönüşür; bu hâlde mahkeme menfi tespit davasına istirdat davası olarak devam eder (Kuru, Baki: İstinaf Sistemine Göre Yazılmış İcra ve İflâs Hukuku Ders Kitabı, Ankara, 2017, s. 146). Bu durumda İİK’nın 72/6 maddesi gereğince bedele dönüşen isteminin temeli menfi tespit davasıdır. Menfi tespit davasında ispat yükü, kural olarak davalı alacaklıya düşer. Davacı (borçlu), davalının (alacaklının) varlığını iddia ettiği hukukî ilişkiyi (meselâ borcu) sadece inkâr etmekle yetinmekte ise, yani bu hukukî İlişkinin (borcun) hiç doğmadığını ileri sürmekte ise ispat yükü davalıya düşer....
imzalarken geçici kabul yapıldıktan sonra da 1 yıl geçerli olmak üzere teminat mektubunu davalı kuruma verdiğini, kesin kabul tarihine kadar ortaya çıkabilecek olumsuzlukları bertaraf etme maksadıyla verilmiş olan bir teminat mektubunun çözümlenmeyerek ihalesi yapılmış olan işte teminat mektubu süresi de dikkate alınarak herhangi bir eksiklik olup olmadığının tespiti yapılmadan süresi kaçırılan teminat mektubundan karşılanmayarak, kesintisi yapılmış olan %3 lük kesintiden karşılanacağı bildiriminin hukuka, ilgili yönetmeliğe, hakkaniyete aykırılık teşkil ettiğini beyan ederek davalının Gaziantep 13....
Tetkik Hakimi ...tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, davalı ile aralarında ticari ilişki kapsamında verilen 18.9.2015 tarihli 200.000 TL’lik teminat mektubunun davacının davalı şirkete borcu olmadığı ve ticari alış verişleride kalmadığı halde iade edilmediğini, davalının iflas erteleme davası açtığını davacıdan gizlediğini ve kötüniyetli olarak banka teminat mektubunu uhdesinde tuttuğunu belirterek teminat mektubunun hükümsüz olduğunun tespitini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili, 25.4.2016 tarihli dilekçesiyle davanın teminat mektubundan kaynaklı menfi tespit davası olduğunu, davalı tarafından teminat mektubunun 04.04.2016 tarihi itibariyle nakde çevrildiğini ve davanın istirdat davasına dönüştüğünü belirterek teminat mektup bedelinin davalıdan tahsili ile davalı aleyhine kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir....
Mahkememizce yapılan yargılama süreci ve değerlendirmede; dava, banka teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespiti istemine ilişkindir. Banka teminat mektupları üçüncü kişinin fiilini taahhüt mahiyetinde bulunduğundan ve zamanaşımı süresinde bankaya başvurulması halinde bankanın teminat mektubu bedelini tazmin etmesi söz konusu olacağından teminat mektubunun iptali veya hükümsüzlüğü davasının muhataba karşı açılması gerektiği, davacının teminat mektubundan dolayı sorumlu olmaması için, muhatabı tarafından iptali veya geri verilmesi, muhatabın teminat mektubundan dolayı bankayı ibra etmesi veya teminat mektubunun iptaliyle ilgili olarak kesinleşmiş mahkeme kararı sunması gerektiği, mektup muhatabının bulunmadığı bir davada teminat mektuplarının hükümsüzlüğü ve iptali isteminin dinlenebilmesi olanaklı değildir. Nitekim Yargıtay 11. Hukuk Dairesinin 2016/5845-2017/4926 E-K sayılı kararında da bu husus vurgulanmıştır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2017/219 KARAR NO : 2019/159 DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 06/04/2017 KARAR TARİHİ : 19/03/2019 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı taraf arasında imzalanan sözleşme uyarınca Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü İçme suyu Dairesi Başkanlığı tarafından davalı firmaya ihale edilen ‘Sivas Divriği İlçesi ve Civarı Arıtma Tesisi, Bağlantı Hattı ve Depo yapımı’ işinin ‘arıtma tesisi mekanik elektrik yapım işleri ve tesisin devreye alınması işletilmesi İşleri’nin yapımı alt yüklenici (taşeron) olarak müvekkil firma tarafından üstlenildiğini, müvekkil firmanın sözleşmede belirtilen yükümlülüklerini zamanında ve eksiksiz olarak ifa etmiş, ancak davalı firmanın 2016 yılının başlangıcından itibaren hakkediş ödemelerini sözleşmede belirtilen süre içerisinde...
Mahkemece davacı banka tarafından ileri sürelen dava dışı vergi borçlusunun genel kredi sözleşmesinden ve teminat mektubundan kaynaklanan borçlarının muaccel hale gelip gelmediği hususunda banka kayıtları üzerinde bir inceleme yapılmadığı gibi, bankacılık işlemlerinin incelenmesi konusunda uzman bilirkişinin değerlendirmesini gerektirdiği halde bu konuda denetime elverişli, gerekçeli ve açıklamalı bilirkişi görüşüne de başvurulmuş değildir. Bu nedenle yapılan inceleme hüküm tesisine yeterli olmadığından mahkemece, konusunda uzman bankacı bilirkişiden davacı banka kayıtları üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak haciz bildirimi tebliği tarihinde vergi borçlusu ile davalı banka arasındaki genel kredi sözleşmesi ve bu sözleşme uyarınca verilen teminat mektubundan doğan muaccel hale gelmiş bir alacağının bulunup bulunmadığının belirlenmesi ile belirlenecek sonuca göre davanın esası hakkında karar verilmelidir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki teminat mektubu davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, yanlar arasında akdedilen akaryakıt bayiilik sözleşmesi gereğince müvekkilinin davalıdan satın alacağı akaryakıt bedelinin teminatı olarak davalıya 14.05.2011 vadeli 400.000,00-TL bedelli teminat mektubu verildiğini, sözleşmenin 18.09.2010 tarihi itibariyle sonlandığını, müvekkilinin davalıya akaryakıt mal alımından kaynaklanan borcunun bulunmadığını, dolayısıyla dava konusu teminat mektubunun hükümsüz kaldığını ve fakat teminat mektubunun müvekkiline iade edilmediğini ileri sürerek hükümsüz hale gelen teminat mektubunun iptaline, teminat mektubundan dolayı borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Davacının murisinin kefili olduğu 9.12.1997 tarihli sözleşmeye istinaden kullandırılan ve bilahare nakte çevrilen teminat mektubu kredisinin dava dışı Kar-El Ltd.Şti'ne murisin ölüm tarihi olan 8.8.1999 tarihinden sonra 29.1.2002 tarihinde kullandırıldığı, bundan başka kullandırılan bir kredi bulunmadığı, davacının murisin ölümünden sonra kullandırılan ve bilahare paraya çevrilen teminat mektubundan dolayı sorumluluğunun söz konusu olamayacağı, davacının takip sonucu 3.064.19 YTL ödemede bulunduğu ancak talebin 2.560.37 YTL olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/762 Esas KARAR NO : 2022/81 DAVA : Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 10/11/2021 KARAR TARİHİ : 11/02/2022 Mahkememizde görülen Menfi Tespit (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı firma ile müvekkili arasında ----sözleşmesi akdedildiğini, işbu sözleşmenin eki niteliğinde olan yine aynı tarihli ürün alım taahhütnamesinin taraflar arasında akdedildiğini, işbu sözleşmenin, davalı---- işbu taahhütnamede yıllık asgarinin ------- satılacağının taahhüt ve beyan edildiğini, işbu yükümlülüğe aykırı davranılması halinde---deneceğinin kararlaştırıldığını, müvekkili tarafından işbu ceza koşuluna istinaden davalı firmaya, ---- sözleşmesine teminat olarak sunulan ----teminat mektubunun müvekkili firma tarafından haksız ve kötü niyetli olarak nakde çevirdiğini, işbu durumun, müvekkili firma açısından bayilik sözleşmesini haklı nedenle...
Bankasından alınmış 30/03/2016 tarihli ... nolu 60.000,00 TL bedelli teminat mektubundan dolayı davalı yana borcu bulunmadığının söylenemeyeceği, davacı yanın davasını ispat edemediği, davalı yanın sözleşmesel hak ve taleplerinin devam ettiği, davalı yanın davacı yandan sözleşmesel alacağının dava konusu teminat mektubundan fazla olduğu, bu noktada davacı yanın davasının ispat edemediği kanaatine varıldığı bildirilmiştir. Davacı vekiline dava dilekçesinin sonuç kısmındaki "......
