İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ İlk derece mahkemesince verilen 14/04/2021 tarihli ara karar ile; İhtiyati tedbir, tarafların durumunda veya dava konusunda meydana gelebilecek zararları önleme amaçlı geçici bir hukuki koruma tedbiri olduğu, ihtiyati tedbirin ancak uyuşmazlık konusu hakkında verilebileceği ve talep edenin alacağını yaklaşık olarak ispat etmesinin yeterli olduğu, eldeki davanın trafik kazasına dayalı maddi tazminat olup para alacağına ilişkin olduğu, davalıya ait aracın bu davanın konusu olmadığı anlaşıldığından ihtiyati tedbir şartı sağlanamadığından davacının davalının aracının üzerine ihtiyati tedbir konulması talebinin reddine dair karar verildiği görülmüştür....
Kişilerdeki hak ve alacakları üzerine talep edilen maddi tazminat miktarı olan 18.000,00 alacak miktarı kadar ihtiyati haciz konulması gerekirken, talebin reddi usul ve yasaya aykırı olup, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılarak, 6100 sayılı HMK'nun 353/1.b.2 maddesi gereğince; teminat karşılığı ihtiyati haciz kararı verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varıldığından aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. HÜKÜM ; Yukarıda açıklanan nedenlerle; I-Yukarıda 1 ve 2 nolu bentlerde yazılı nedenlerle, davacı vekilinin İhtiyati tedbir ve manevi tazminata ilişkin ihtiyati haciz talebi yönünden istinaf başvurusunun ESASTAN REDDİNE, II-Yukarıda 3 nolu bentte açıklana nedenlerle davacı vekilinin maddi tazminata ilişkin ihtiyati haciz talebi yönünden istinaf başvurusunun kabulü ile Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 11.10.2021 tarihli ve.......
(2) Asıl davaya ilişkin hükmün kesinleşmesinden veya ihtiyati tedbir kararının kalkmasından itibaren bir ay içinde tazminat davasının açılmaması üzerine teminat iade edilir.” Düzenlemesi yer almaktadır. İhtiyati Tedbir Kararının Uygulanması başlığını taşıyan 393. Maddesinde: (1) İhtiyati tedbir kararının uygulanması, bu kararın, tedbir isteyen tarafa tefhim veya tebliğinden itibaren bir hafta içinde talep edilmek zorundadır. Aksi hâlde, kanuni süre içinde dava açılmış olsa dahi, tedbir kararı kendiliğinden kalkar. 2) Tedbir kararının uygulanması, kararı veren mahkemenin yargı çevresinde bulunan veya tedbir konusu mal ya da hakkın bulunduğu yer icra dairesinden talep edilir. Mahkeme, kararında belirtmek suretiyle, tedbirin uygulanmasında, yazı işleri müdürünü de görevlendirebilir. (3) İhtiyati tedbir kararının uygulanması için, gerekirse zor kullanılabilir....
ait menkul ve gayrimenkuller ile üçüncü kişilerdeki alacakları üzerine ihtiyati tedbir konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bilindiği üzere, uyuşmazlık bir miktar para alacağına ilişkin ise 2004 sayılı İİK 257. vd. maddeleri gereğince ihtiyati haciz; uyuşmazlığın dava konusu hakkında olması halinde 6100 Sayılı HMK'nun 389. vd maddeleri gereğince ihtiyati tedbire ilişkin geçici hukuki koruma kararı verilmesi istenebileceği açıktır. Davacı vekili dilekçesinde ihtiyati tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz kararı verilmesini istemiştir. 6100 Sayılı HMK'nun 33. maddesi gereğince olayları anlatmak taraflara, hukuki niteleme mahkemeye aittir. İhtiyati tedbir ve ihtiyati haciz iki ayrı koruma tedbiri olup amaçları, konuları ve sonuçları bakımından birbirinden farklıdır. Biri diğerinin yerine geçmek üzere karar verilmez. Diğer bir anlatımla talep ya ihtiyati haciz ya da ihtiyati tedbir şeklinde nitelendirilip hüküm altına alınmalıdır....
İlk derece mahkemesince, 27/09/2021 tarihli tensip zaptı 27 nolu ara karar doğrultusunda yazılan 29/09/2021 tarihli gerekçeli ara karar ile; uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebileceği, maddi ve manevi tazminat istemli davada ihtiyati tedbire yönelik geçici hukuki koruma talep edilemeyeceği gerekçesiyle ihtiyati tedbir istemi, alacağın varlığının yargılamayı gerektirdiği, manevi tazminatın hakimin takdirine göre belirlendiği, alacağı muaccel olması yanında, ihtiyati hacze esas belirli bir miktar koşulu sağlanamadığı gerekçesiyle ihtiyati haciz istemi reddedilmiş, bu karara karşı davacılar vekili tarafından istinaf yasa yoluna başvurulmuştur. Uyuşmazlık, haksız fiilden kaynaklanan maddi ve manevi tazminat davası sırasında talep edilen ihtiyati haciz isteğine ilişkindir. Öncelikle belirtmek gerekir ki; manevi tazminat isteminde zararın tekliği ve bölünmezliği ilkesi gereğince kısmi ve belirsiz alacak davası olarak açılmaya elverişli değildir....
Bu yasal düzenlemeye göre ihtiyati tedbir kararının uyuşmazlık konusu hakkında verilmesi mümkün olup, davanın konusunu oluşturmayan malvarlıklarının, anılan madde kapsamında ihtiyati tedbir kararına konu olması mümkün değildir.Taraflar arasındaki uyuşmazlığa ilişkin ihtiyati haciz ise; İİK'nın 257 ve devamı maddelerinde ayrıca ve açıkça düzenlenmiş olup; İİK'nın 257.maddesinde " Rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarının ve alacaklarıyla diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir" denmektedir.Hal böyle olunca da; üzerine ihtiyati tedbir vaaz edilen ... plaka sayılı araç uyuşmazlık konusu olmadığından, ilk derece mahkemesinin ihtiyati tedbir ara kararında ve ihtiyati tedbire itiraz üzerine verilen itirazın reddi ara kararında isabet bulunmamaktadır....
İhtiyati haciz ile ihtiyati tedbir arasındaki bu açık farka rağmen, uygulamada hatalı olarak tedbir mahiyetinde ihtiyati haciz, ihtiyati haciz mahiyetinde tedbir kararı verildiği görülmektedir. İhtiyati haciz ancak para alacakları için ve uyuşmazlık konusu olmayan borçlu/davalıya ait mal, hak ve alacaklar hakkında uygulanabilecekken, ihtiyati tedbir konusu para olsun veya olmasın çekişmeli bulunan uyuşmazlık konusu her şey hakkında uygulanabilir. Ayrıca, ihtiyati tedbir talebinin resen ihtiyati haciz, ihtiyati haciz talebinin resen ihtiyati tedbir olarak nitelendirilmesi 6100 sayılı HMK'da düzenlenen yargılamaya hakim olan ve usul hükümlerinin temel kurallarını belirleyen düzenlemelere aykırıdır....
Öncelikle belirtmek gerekir ki, HMK'nin 389'uncu maddesinde düzenlenen ihtiyati tedbir; "Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir." hükmünü içermektedir. Bu maddeye göre ihtiyati tedbir kararı ancak uyuşmazlık konusu hakkında verilebilecektir. Somut uyuşmazlıkta davacı vekili trafik kazasından kaynaklanan bedensel zarar tazminatı ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. Bu nedenle uyuşmazlık konusunun "para" olduğu gözetildiğinde, dava dilekçesinde, öncelikle minibüsün trafik kaydına ihtiyati tedbir konulması, bu talebin kabul edilmemesi durumunda ihtiyati haciz kararı verilmesi talebinde bulunan davacı vekilinin kastının "ihtiyati haciz" olduğu anlaşılmaktadır....
Dava konusu uyuşmazlık, davalıların işleteni ve sürücüsü olduğu araçla davacıya çarpma suretiyle gerçekleştirildiği iddia edilen haksız fiil nedeniyle maddi ve manevi tazminat talebinde davalı tarafa ait taşınır ve taşınmazlar üzerine ihtiyati haciz konulması talebinin 26/08/2020 tarihli mahkeme ara kararı ile reddedilmesi nedeniyle bu kararın kaldırılmasına ilişkin istinaf talebinden ibarettir. İhtiyati tedbir yönünden yapılan değerlendirmede: İhtiyati tedbir hukukumuzda geçici hukuki koruma olarak düzenlenmiştir. HMK'nın 389.maddesinde; ''Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. Birinci fıkra hükmü niteliğine uygun düştüğü ölçüde çekişmesiz yargı işlerinde de uygulanır” hükmünü taşımaktadır....
