"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi Taraflar arasındaki “hizmet tespiti ve işçilik alacakları” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İstanbul 6. İş Mahkemesince davanın kısmen kabulüne dair verilen 13.04.2011 gün ve 2005/1083 E.-2011/304 K. sayılı kararın temyizen incelenmesinin davalı Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı vekili ve davalı şirket vekili tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin 16.01.2013 gün ve 2011/9024 E., 2013/476 K. sayılı kararı ile; "...Dava, davacının davalıya ait işyerinde geçen ve Kuruma bildirilmeyen çalışmalarının tespiti ile bir kısım işçilik alacaklarının tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece hizmet tespiti ve alacak davasının kısmen kabulüne karar verilmiştir. Sigortalılığa ilişkin “hizmet tespiti” davaları, sosyal güvenlik hakkına ilişkin olarak ortaya çıkan davalardır. Yasal dayanağını 506 sayılı Yasa'nın 6. ve 79/10. (5510 sayılı Yasa açısından ise 86/9. ) maddelerinden almaktadır....
Gerçekten hizmet tespiti davaları, taraflarca hazırlama ilkesi kapsamı dışında olup kendiliğinden araştırma ilkesi söz konusudur. 28. Sigortalılık başlangıç tarihi ve hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi icap ettiği Yargıtayın yerleşmiş içtihadı gereği olduğundan kamu düzenini ilgilendiren hizmet tespiti davalarında, hâkimin özel bir duyarlılık göstererek delilleri kendiliğinden toplaması ve sonucuna göre karar vermesi gerekir. Kendiliğinden araştırma ilkesinin uygulandığı bu davalarda ispat yükü, bir tarafa yüklenemez. 29. Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunması olduğundan tespiti istenen dönemde kişinin sigortalı niteliği taşıyıp taşımadığı ile yapılan işin Kanun kapsamına girip girmediği araştırılmalıdır. Çalışma iddiasının gerçeğe uygunluğu ancak bu koşullar varsa inceleme konusu yapılabilecektir. 30....
Belirtilen amaca yönelik davaların yasal dayanağı, Mülga 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun 79. maddesi olup, anılan maddede “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları kurumca tespit edilmeyen sigortalıların hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak hizmet tespiti isteyebilecekleri” açıklanmıştır. Sigortalı tarafından açılan hizmet tespiti davasında her türlü delille kanıtlanabilen çalışma olgusunun usulünce belirlenmesinden sonra, bu çalışmanın sigortalı çalışma olup olmadığı; ardından da ücret olgusu ve çalışılan zaman üzerinde durulmalıdır. Sosyal güvenlik hukukunun hem kamu hukuku, hem de özel hukuk alanında kalan özellikleri dikkate alındığında, özellikle hizmet tespiti davalarında kendiliğinden araştırma ilkesinin ağır bastığı görülür. Gerçekten hizmet tespiti davaları, taraflarca hazırlama ilkesi kapsamı dışında olup, kendiliğinden araştırma ilkesi söz konusudur. ...
Davacı dava dışı işveren kurum nezdinde 1992 yınını Eylül ayında kaloferci, temizlikçi olarak işe başladığını ve Mayıs 2011 yılında işine son verildiği, arada geçen sürede kesintisiz olarak çalıştığını ancak Sosyal Güvenlik Kurumuna bu çalışmasının bildirilmediğini ileri sürerek hizmet tespiti ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının tahsili için dava açmış, tefik kararı üzerine yargılamaya hizmet tespiti yönünden devam edilerek karar verilmiştir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararına göre, hizmet tespiti ve birlikte işçilik hakları istemiyle Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı ve işveren hakkında açılan davalar sonucu verilen hüküm ve kararların temyiz incelemesi Yargıtay 21. Hukuk Dairesinin görev alanı içerisine girmektedir. SONUÇ: Taraflar arasındaki uyuşmazlığın niteliğine, Yargıtay Büyük Genel Kurulunun anılan kararı ve Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 6723 sayılı Kanun'un 21. maddesine göre dosyanın YARGITAY 21....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir. Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi. Davacı, davalı ... Başkanlığında 25.01.1992 tarihinde işe başladığı, bir yıl süreyle hizmet akdine dayalı olarak çalıştığının tespiti ile bir yıllık sigorta priminin yatırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece, davanın kabulüne, davacının sigorta başlangıç tarihinin 25.01.1992 olarak tespitine karar verilmiştir....
İnceleme konusu karar, işçilik alacağına ilişkin olup davacı tarafından dava dilekçesi ile işçilik alacakları ile birlikte hizmet tespiti birlikte talep edilmiş ise de mahkemece davacının hizmet tespiti talebi bu davadan tefrik edimiş olup, davanın esasına ilişkin verilen kararın işçilik alacağına yönelik bulunduğu ve gerekçeli kararda da mahkeme tarafından davanın işçilik alacaklarına ilişkin olmasına rağmen tefrik edilen hizmet tespiti davasında davalı olan Sosyal Güvenlik Kurumu başkanlığının sehven karar başlığında gösterildiğinin ifade edildiği anlaşılmakla temyiz incelemesini yapma görevi Dairemizin iş bölümü alanı dışında bulunmakta ve niteliği bakımından Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin iş bölümü alanı içine girmektedir. Ne varki; 22....
nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine, 2-Davacı, 01.10.1995-30.01.2008 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığını, haklı ve geçerli bir nedene dayanmadan işine son verildiğini belirterek davalılar nezdinde geçen çalışma süresinin tespiti ile kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti ve kötüniyet tazminatının tahsilini talep etmiştir. Davalılar davanın reddi gerektiğini savunmuşlardır. Mahkemece hizmet tespiti davasının açılmamış sayılmasına, kötüniyet tazminatı talebinin reddine, kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin ücreti alacağı taleplerinin kabulüne karar verilmiştir. Açılmamış sayılmasına karar verilen hizmet tespiti davasında davalı Sosyal Güvenlik Kurumu ile iki davalı vardır. Davacının hizmet tespiti davasını atiye bırakması ve karşı tarafın atiye bırakma talebine itiraz etmemesi nedeniyle hizmet tespiti davası yönünden davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi yerindedir....
Mahkemece; davacının 01.06.2001 - 03.07.2007 tarihleri arasındaki hizmet tespiti talebi yönünden; davacının 04.07.2007 - 03.11.2007 tarihleri arasında dava dışı ......
Hizmet tespiti davasını takip etmeyen davacı vekili 05.02.2019 tarihli celsedeki beyanında, hesaplama yapılan dönemde çok fazla bir fark olmadığını, bu nedenle hizmet tespiti davasını açmadıklarını beyan etmiştir. Bu beyan doğrultusunda mahkemece hizmet başlangıç tarihi 14/09/2010 esas alınarak dava konusu alacaklar bakımından hesaplama yapılması için dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, diğer alacaklar bakımından bu tarih dikkate alınmışken, kıdem tazminatı alacağı yönünden hizmet başlangıcı 12.01.2010 tarihi esas alınmıştır. Dosya kapsamından, davacının kayıtlarda gösterilen süre dışındaki çalışma iddiasını ispatlayamadığı anlaşılmaktadır....
Eldeki hizmet tespiti istemine konu davayla ilgili, uyuşmazlık dönemine ilişkin dönem bordrolarının tamamı ile dinlenen tanıkların tamamının hizmet cetvellerinin celbi sağlanarak, dosya arasına alındıktan sonra gönderilmek üzere, dosyanın İlk Derece Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, temyiz itirazlarının bu noksanlık giderilip dosya geldikten sonra incelenmesine, 01.11.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
