Sigortalı tarafından açılan hizmet tespiti davasında her türlü delille kanıtlanabilen çalışma olgusunun usulünce belirlenmesinden sonra, bu çalışmanın sigortalı çalışma olup olmadığı; ardından da ücret olgusu ve çalışılan zaman üzerinde durulmalıdır. Sosyal güvenlik hukukunun hem kamu hukuku, hem de özel hukuk alanında kalan özellikleri dikkate alındığında, özellikle hizmet tespiti davalarında kendiliğinden araştırma ilkesinin ağır bastığı görülür. Gerçekten hizmet tespiti davaları, taraflarca hazırlama ilkesi kapsamı dışında olup, kendiliğinden araştırma ilkesi söz konusudur. Sigortalılık başlangıç tarihi ve hizmet tespitine yönelik davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi icabettiği Yargıtay’ın yerleşmiş içtihadı gereği olduğundan, kamu düzenini ilgilendiren hizmet tespiti davalarında, hâkimin özel bir duyarlılık göstererek delilleri kendiliğinden toplaması ve sonucuna göre karar vermesi gerekir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi Dava, itibari hizmet süresinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir....
E) Gerekçe: Taraflar arasında hizmet süresi çekişmeli olup, davacı tarafın çalışma süresinin tespitine ilişkin hizmet tespiti davası açtığı dosya içeriği ile sabittir. Hizmet tespiti davası sonucu beklenip, sonucuna göre işçilik alacaklarının belirlenmesi gerekirken, hizmet tespiti davası sonucu beklenmeden hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir. F) Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair hususların incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililerine iadesine, 16 .09.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının dava dilekçesindeki taleplerinin haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olup taleplerinin reddine karar verilmesinin gerektiğini, hizmet tespiti talebinin yasal dayanağının 506 sayılı Kanun'un 79 uncu maddesi olup bu maddenin öngördüğü hizmet tespitine yönelik bu tür davaların kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesinin icap ettiğini, çalışma olgusunun yazılı belge ile ispatının gerektiğini, davacıya ait kurum kayıtlarının tetkikinden dava konusu edilen döneme ilişkin olarak gerek davalı işveren gerekse de başka işverenlerce davacı adına herhangi bir sigortalı hizmet bildirilmediğinin tespit edildiğini, hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talepleri hariç olmak üzere dava açılmadan önce SGK Kurumuna müracaat edilmesinin gerektiğini, müvekkili kuruma karşı dava açılabilmesi için taleplerin reddedilmesi veya reddedilmiş sayılmasının şart olduğunu belirterek...
Hukuk Dairesi'nin 2019/450 karar sayılı kararında da, asıl işveren bazı hizmetleri ihale yoluyla alt işverene yaptırmış olsa da hizmet akdi alt işveren ile kurulmuş ise, bu sürelerin hizmet tespiti davasında asıl işverene mal edilmesinin mümkün olmadığı vurgulanmıştır. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'nin 2016/9601 esas 2017/9410 karar sayılı kararına göre de ''Bu kanunun işverene yüklediği ödevler” tanımlamasının asıl işverene, alt işverenin taraf olduğu hizmet sözleşmeleri nedeniyle açılacak hizmet tespiti davalarında pasif husumet ehliyetini amaçlamadığı anlaşılmaktadır. 506 sayılı Yasa’nın 79/10. maddesinde ifadesini bulan hizmet tespiti davaları kural olarak bu ödevi yerine getirmeyen işverene karşı açılmalıdır. Dava açık bir anlatım ile, asıl işveren bazı hizmetleri ihale yoluyla alt işverene yaptırmış ve hizmet akti alt işveren ile kurulmuş ise, bu sürelerin hizmet tespiti davanında asıl işverene mal edilmesi mümkün değildir.''...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ Yargıtay Başkanlar Kurulunun kararı uyarınca "hizmet tespiti" ile birlikte işçilik alacakları istemi ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve işveren aleyhine açılan dava sonunda verilen kararların temyiz incelemesi Yargıtay 21. Hukuk Dairesi'ne verilmiştir. Taraflar arasındaki uyuşmazlıkta davacı hizmet tespiti davası ile birlikte işçilik alacaklarını istemiş olmakla uyuşmazlığın niteliği ve Yargıtay Başkanlar Kurulunun kararına göre dosyanın Yargıtay 21. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 26.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verilmiştir....
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İş Mahkemesi DAVA TÜRÜ :Hizmet Tespiti Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen ve yukarıda tarih numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Uyuşmazlık ve hüküm *sigortalının hizmet süresinin tespiti istemine ilişkin olup inceleme görevi Yargıtay 10. Hukuk Dairesine aittir. S O N U Ç : Dosyanın görevli Yargıtay 10. Hukuk Dairesi Yüksek Başkanlığına gönderilmesine oybirliğiyle karar verildi. 15.12.2009 (Salı)...
"İçtihat Metni" MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ Y A R G I T A Y K A R A R I Yukarıda mahkemesi, tarihi, esas ve karar numarası yazılı kararın temyizen incelemesi sırasında; 28.12.2011 tarihinde hizmet tespiti davası açıldığı iddia edildiğinden, davacı tarafından açılmış bir hizmet tespiti davası bulunup bulunmadığı araştırılarak varsa celbi ile dosyaya eklendikten sonra gönderilmek üzere dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 16.04.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Somut olayda uygulanması gereken mülga 506 sayılı Kanun'un 79’uncu maddesinde, "Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları kurumca tespit edilmeyen sigortalıların hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak hizmet tespiti isteyebilecekleri” hükme bağlanmıştır. Sigortalı tarafından açılan hizmet tespiti davasında her türlü delille kanıtlanabilen çalışma olgusunun usulünce belirlenmesinden sonra, bu çalışmanın sigortalı çalışma olup olmadığı; ardından çalışılan zaman üzerinde durulmalıdır. Sosyal güvenlik hukukunun hem kamu hukuku, hem de özel hukuk alanında kalan özellikleri dikkate alındığında, özellikle hizmet tespiti davalarında kendiliğinden araştırma ilkesinin ağır bastığı görülür. Gerçekten hizmet tespiti davaları, taraflarca hazırlama ilkesi kapsamı dışında olup, kendiliğinden araştırma ilkesi söz konusudur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi K A R A R Dava, hizmet tespiti, ücret tespiti ve işçilik alacakları istemine ilişkin olup mahkemece, hizmet tespiti davası yönünden karar verilmesine yer olmadığına, ücret tespiti davasının kabulüne ve işçi alacakları davasının kısmen kabulüne karar verildiği, hükmün Dairemizin 06/03/2012 tarih 2011/900 Esas 2012/3122 Karar sayılı ilamı ile bozulduğu, 05/07/2012 gün ve 6352 sayılı Yasa ile 5521 sayılı Yasaya eklenen geçici 2. maddesi uyarınca yapılan incelemeye ve Dairemiz bozma ilamı gerekçesindeki açıklamalar gözetildiğinde mahkemenin direnme kararı yerinde görülmediğinden talebin 10 gün içinde Yargıtay Hukuk Genel Kuruluna iletilmesi gerektiği anlaşılmıştır....
