Dava, harici taşınmaz satışına dayalı alacak istemine ilişkindir. Ancak, tapuda kayıtlı bir taşınmazın harici sözleşme ile satılması TMK.nun 705, BK.nun 213 (TBK.nun 237), Tapu Kanunu 26 ve Noterlik Kanununun 60.maddesi ile HGK.nun 15.11.2000 tarih, 2000/13-1612 E.-2000/1704 K.sayılı ilamı ile taşınmaz satış devri resmi olmadıkça geçerli değildir. Geçersiz sözleşmelerde; TBK.nun 77-82 (BK.nun 61-66) maddeleri gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre taraflar karşılıklı olarak ancak verdiklerini geri alma hakkına sahiptirler. ./.. -2- TMK.nun 6.maddesine göre; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür.” TMK.'nun bu hükmü 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 190/1.maddesinde bir başka biçimde yinelenmiş olup; “İspat yükü, kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir” denilmiştir....

Köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yer niteliğinde tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Yargılama sırasında talep edilen taşınmaz bölümünün de içinde bulunduğu tescil harici taşınmaz arazi toplulaştırması sonucunda 617 parsel numarası ile ve 2.580.569,55 metrekare yüzölçümüyle ihdasen Hazine adına tapuya tescil edilmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir. Mahkemece, davacıların davasının toplulaştırma işleminden önceki zilyetlik nedenine dayalı tapu iptal ve tescil talebine yönelik olduğu, idari yargıda toplulaştırma işleminin iptali sağlanmadan bu davanın dinlenemeyeceği belirtilmek suretiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, varılan sonuç dosya kapsamına uygun düşmemektedir....

HUKUKİ SEBEPLER ve GEREKÇE: Taraflar arasındaki dava, TMK.nın 713/2 maddesine (Olağanüstü Zamanaşımı) Dayalı Tapu İptali ve Tescil, Olmazsa Taşınmaz Satış Vaadine ve Harici Alıma Dayalı Tapu İptali ve Tescil istemine ilişkindir. Somut olayda; davacı vekili tarafından TMK.nın 713/2 maddesine (Olağanüstü Zamanaşımı) Dayalı Tapu İptali ve Tescil talebinde bulunulduğu, bu talebinin yerinde görülmemesi halinde Taşınmaz Satış Vaadine ve Harici Alıma Dayalı olarak Tapu İptali ve Tescile karar verilmesini talep ettiği görülmektedir....

Davacının harici satış nedeniyle davalı yana satış bedelini ödediği kabul edildiğine göre, harici satış bedelinin denkleştirici adalet ilkesine göre tazmini gerekir....

Davalı vekilinin alacak isteğine yönelik temyiz itirazlarına gelince; kural olarak geçersiz sözleşmeye dayalı taşınmaz alım satımlarında herkes verdiğini geri alır.07.06.1939 tarih 1936/31 esas, 1939/47 karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ile 10.07.1940 tarih ve 2/77 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı buna imkân tanımaktadır. Sözü edilen içtihadı birleştirme kararları uyarınca alıcı ancak, harici satış senedinde yer alan bedelin tahsiline karar verilmesini isteyebilir. Harici satış senedinde yer alan satış bedeli, denkleştirici adalet ilkesi göz önünde tutularak satış tarihinden dava tarihine kadar güncelleştirilmek suretiyle hüküm altına alınması mümkündür. Bilindiği üzere, geçerli bir sebebe dayanmaksızın bir kişinin mal varlığından diğerinin mal varlığına kayan değerlerin eksiksiz iadesi denkleştirici adalet düşüncesine dayanır....

Davalı ...Tekstil Şti vekili, müvekkilinin taşınmazı 22.08.2003 tarihinde satın aldığını, davacının dava konusu taşınmaz hakkında muvazaalı satımın iptaline ilişkin Gebze 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2003/765 Esas, 2006/10 Karar sayılı dosya ile müvekkiline karşı dava açtığını, yine Gebze 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/418 Esas sayılı dosyasıyla davaya konu taşınmaz hakkında tapu iptali ve tescil ile tazminat davası açtığını, davanın derdest olduğunu, davacı ile davalılardan Yakup ve Otomat... Şti. arasındaki sözleşmenin davalı ...Tekstil... Şti.’yi ilgilendirmediğini, bu nedenle davanın reddini savunmuştur. Davalı Otomat... Şti. vekili, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, davacının harici satım sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescili, olmadığı takdirde tazminat talebinin Gebze 4....

Mahkemenin nitelendirmesi ve temyiz kapsamına göre, uyuşmazlık; taraflar arasındaki kapı alım satımına ilişkin olarak düzenlenen faturaya dayalı alacağın tahsili için başlatılan icra takibine dayalı alacak nedeniyle borçlu olmadığının tespiti davasında, hacizlerin kaldırılması talebinin reddine yönelik müteferrik kararın temyizi istemine ilişkin olup, taraflar tacir olmadığından, hükmün temyiz incelemesi Yüksek 13. Hukuk Dairesi'nin görevi kapsamındadır. Bu durumda, 11.04.2015 tarihinde yürürlüğe giren Yargıtay Kanunu ile Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nda değişiklik yapılması hakkındaki 6644 sayılı Kanun gereğince dosyanın Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na gönderilmesi gerekmektedir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın, Hukuk İş Bölümü İnceleme Kurulu'na GÖNDERİLMESİNE, 25.11.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Taşınmazın Harici Satım Sözleşmesine Dayalı Alacak K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, harici satım sözleşmesine dayalı tapu iptali ve tescil, bu talep kabul edilmez ise ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir. Dava terditli olarak açılmış olup daha sonra taşınmazı satan davalıya karşı sebepsiz zenginleşmeye dayalı tazminat talebine dönüştürülmüş ve mahkemece Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin bozma ilamına uyularak karar verilmiştir. Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 02.07.2021 tarihli ve 211 sayılı kararı ile hazırlanan, 09.07.2021 tarihli ve 31536 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Dairelerine ilişkin iş bölümü uyarınca hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi görevi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesinin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 21.09.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi....

Uyuşmazlık harici satışa konu tır çekicisi ve dorsenin ayıplı çıkmasından dolayı satış bedelinin iadesi talebinden kaynaklanmaktadır. Dava konusu tır çekicisi davalı adına trafikte kayıtlı iken taraflar arasında araç alım-satımına ilişkin harici sözleşme yapılmıştır. 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 3176 sayılı Kanunla değişik 20/d maddesine göre tescilli araçların her çeşit satış ve devirlerinin noterlerce yapılması zorunludur. . Anılan yasa maddesine göre aracın resmi satışı gerçekleşmemişse herkes aldığını aldığı haliyle iade ile yükümlüdür. Yani satıcı aldığı parayı iade edecek, alıcı ise aracı teslim aldığı haliyle hasarsız olarak malikine teslim edecektir....

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk Derece Mahkemesinin 13.03.2014 tarihli ve 2011/528 Esas, 2014/133 Karar sayılı kararı ile resmi şekilde yapılmayan taşınmaz satımına ilişkin sözleşmelerin geçersiz olduğu gerekçesiyle tapu iptali ve tescil isteminin reddine, davacının 20.000,00 TL'nin iadesi talebinin ise sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebi olduğu, taşınmazın halen davacının zilyetliğinde bulunduğu, sebepsiz zenginleşmenin şartları oluşmadığı gerekçesiyle alacak talebinin de reddine karar verilmiştir. IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ A. Bozma Kararı 1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur. 2. Yargıtay 8....