Geçit davaları ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit irtifakı kurulurken aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğü bozulmamalıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir. Somut olaya gelince; davacı taraf dava konusu taşınmazının yola çıkışının bulunmadığını belirterek davalıya ait taşınmaz aleyhine geçit irtifakı kurulmasını talep etmiştir....
Hükmü, davacı vekili ve davalı vekili temyiz etmiştir. Dava, geçit hakkı kurulması ve yola elatmanın önlenmesi istemlerine ilişkindir. 1-Yapılan yargılamaya, toplanan deliller ve dosya içeriğine göre davalı vekilinin tüm; davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddi gerekmiştir. 2-Davacı zilyetliğinde bulunan taşınmazına ulaşımının engellendiğini ileri sürerek yola elatmanın önlenmesi ve geçit hakkı kurulmasını istemiştir. Mahkemece görevsizlik kararı verilerek davacıya nispi harç yükletilmiştir. Harçlar Kanunu uyarınca karar ve ilam harcı işin esası hakkında karar verilmiş olması halinde, konusu belli bir değer ile ilgili davalarda hüküm altına alınan anlaşmazlık konusu değer üzerinden nispi olarak; konusu belli bir değer ile ilgili olmayan davalarda da maktu olarak alınır. Usule ilişkin nihai kararlarda ise, işin esası hakkında karar verilmediğinden maktu harç tahsil edilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.01.2009 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi ve geçit istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; elatmanın önlenmesi isteminin reddine, geçit istemi ile ilgili istemin ayrılmasına dair verilen 07.10.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, yerel mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenlere yükletilmesine, 08.10.2010 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi K A R A R Dava, geçit hakkının terkini olmazsa geçit tesis edilen alandaki muhdesatların kal'i ayrıca mülkiyet hakkına dayalı elatmanın önlenmesi ve kal istemine ilişkindir. Mahkemece, mülkiyet hakkına dayalı elatmanın önlenmesi ve kal talebinin kabulüne diğer taleplerin reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir. Temyiz edenin sıfatına göre ve 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 14/son maddesi gereğince Yargıtay Büyük Genel Kurulunun Hukuk Dairelerinin işbölümünü düzenleyen 19.01.2015 tarihli ve 2015/8 sayılı Kararına göre ve davanın açıklanan niteliği itibariyle temyiz inceleme görevi Yargıtay 1. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden Yargıtay 1. Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 05.02.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine mutlak geçit ihtiyaç veya geçit yoksunluğu, ikincisine de nisbi geçit ihtiyacı ya da geçit yetersizliği denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.Geçit ihtiyacı olan kişi davasını öncelikle taşınmazların mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun taşınmaz malikine karşı ve daha sonra bundan en az zarar görecek olana yöneltmelidir. Mahkemece uygun geçit yeri saptanırken öncelikle taraf yararlarının gözetilmesi gerekir....
2 Parsel sayılı parselinde kayıtlı taşınmazdan yol geçit hakkının sağlanmasını, yargılama giderlerinin davalı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.11.2013 ve 24.03.2015 günlerinde verilen dilekçeler ile müdahalenin önlenmesi, tazminat talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl ve birleştirilen davaların kabulüne dair verilen 13.07.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, TMK'nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Davacı vekili, müvekkillinin 400 ada 4 parsel sayılı taşınmaz maliki olduğunu, davalı ...’in ise 400 ada 24 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu ve yol yapmak suretiyle taşınmazına yaptığı müdahalenin önlenmesini talep ve dava etmiştir....
Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır....
Mahkemece, asıl davada müdahalenin önlenmesi yönünden karar verilmesine yer olmadığına, karşı dava yönünden davanın kabulüne ve davalı taşınmaz lehine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma ile hükme esas alınan bilirkişi raporları hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Şöyle ki; Davalı parselin genel yola bağlantısının bulunmadığı ve geçit ihtiyacı içinde bulunduğu açıktır. Hükmedilen güzergah, evveliyatında kamu yararı kararı alınan ve kamulaştırılmasına karar verilen taşınmazlardan geçmeyi gerektirmektedir....
İRTİFAK HAKKI SÖZLEŞMESİTESCİL 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 779 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 780 ] 4721 S. TÜRK MEDENİ KANUNU [ Madde 781 ] "İçtihat Metni" Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 21.06.2006 gününde verilen dilekçe ile irtifak hakkına dayalı müdahalenin men'i ve kal istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 17.04.2007 günlü hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: Dava, irtifak hakkına dayalı yersiz elatmanın önlenmesi istemine ilişkindir. Mahkemece dava reddedilmiştir. Hükmü davacı temyiz etmiştir....
