"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedeline ait itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili yönünden verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla dosyadaki belgeler okunup iş anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü. - K A R A R - Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedeline ait itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dosya içindeki bilgi ve belgelere göre; asıl alacak yönünden davacının talep ettiği alacak miktarı konusunda haklı olduğu kabul edilerek, itirazın iptali ile takibin devamına ve inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir....
Kararı, davalı vekil temyiz etmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin gecikme tazminatı ile ilgili hükme yönelik tüm, eksik iş bedeline ilişkin hükme yönelik olan ve aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir. 2-Davalı vekilinin, davacı arsa maliklerine isabet eden bağımsız bölümlerdeki eksik işler bedeli ile ilgili hükme yönelik diğer temyiz itirazlarına gelince; Karar tarihinden yaklaşık dokuz ay kadar önce 18.03.2013 tarihinde yapılan keşif sonrasında düzenlenen 01.04.2011 tarihli bilirkişi raporunda dava tarihindeki rayiçler itibariyle bildirilen eksik iş bedeline hükmedilmiştir....
Davalı vekili, hak düşürücü sürenin geçtiğini ve zamanaşımının dolduğunu, davacının ... aldığı kira tazminatı, eksik işler bedeli ile aynen ifaya ilişkin ilam ile eksik işlerin giderilmesi yükümlülüğünün davacıya geçtiğini, davacı kendi yükümlülüğünü yerine getirmediğinden bu davaya konu taleplerinin dinlenemeyeceğini savunarak, davanın öncelikle usuli nedenlerle, aksi halde esastan reddini istemiştir....
Taraflar arasındaki ihtilaf yapılan imalâta göre bedelin tümünün ödenip ödenmediği, imalâtta eksik ve kusurlu imalâtın bulunup bulunmadığı konusundadır. Düzenlenen üç ayrı sözleşme ile belirlenen bedel TBK’nın 480. maddesinde tanımlanan götürü bedeldir. Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hak ettiği iş bedelinin saptanması yada iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hak edilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir....
Mahkemece bilirkişi raporu dikkate alınarak davanın 2.925,88 TL asıl alacak üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiştir. Taraflar arasında düzenlendiği ihtilâfsız olan sözleşmede alt kısımda imalâtın bedeli 8.000,00 TL olarak kararlaştırılmıştır. Bu haliyle sözleşmedeki bedel 6098 sayılı TBK’nın 480. maddesinde tanımlanan götürü bedeldir. Bu bedelin içinde sözleşmede ayrıca KDV ödeneceği açıklanmadığından Dairemizin yerleşmiş uygulamalarına göre KDV'nin dahil olduğunun kabulü gerekir. Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hak ettiği iş bedelinin saptanması ya da iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hak edilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir....
rapor hazırlandığını, dava konusu takip dosyalarına konu ettiği alacakların her ikisinin de Güpgüpzade Hacı Mustafa Ağa Vakfı Anadolu Elektrik Projesine ilişkin gerçekleştirdiği imalat bedeline (aynı iş) ilişkin olduğunu, davacı-birleşen dosya davalısının müvekkilden takibe konu ettiği alacağının bulunmadığını, tüm bu nedenlerle, eksik araştırma ve inceleme ile oluşturulan bilirkişi raporlarının esas alınarak oluşturulan Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
rapor hazırlandığını, dava konusu takip dosyalarına konu ettiği alacakların her ikisinin de Güpgüpzade Hacı Mustafa Ağa Vakfı Anadolu Elektrik Projesine ilişkin gerçekleştirdiği imalat bedeline (aynı iş) ilişkin olduğunu, davacı-birleşen dosya davalısının müvekkilden takibe konu ettiği alacağının bulunmadığını, tüm bu nedenlerle, eksik araştırma ve inceleme ile oluşturulan bilirkişi raporlarının esas alınarak oluşturulan Yerel Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir....
Götürü bedelli işlerde, yüklenicinin hakettiği iş bedelinin saptanması yada iş sahibinin ödemesinin fazla olup olmadığının belirlenmesi için gerçekleştirilen imalâtın eksik ve kusurlar da dikkate alınarak tüm işe oranının tespiti, bulunacak bu oranın toplam iş bedeline uygulanarak hakedilen bedelin saptanması ve bulunacak bu rakamdan kanıtlanan ödemeler düşülerek hesaplanması gerekmektedir. Eksik yapılan işler nedeniyle hakedilen iş bedelinin hesaplanması yönünden sözleşme hükümlerine göre hesaplama yapabilmek için gerekiyorsa keşif ve bilirkişi delillerine başvurulmalıdır. Hâkim, uyuşmazlık konusu hakkında bizzat duyu organları yardımıyla bulunduğu yerde veya mahkemede inceleme yaparak bilgi sahibi olmak amacıyla keşif yapılmasına karar verebilir. Hâkim gerektiğinde bilirkişi yardımına başvurur (HMK 288/1). Keşif kararı, mahkemece, taraflardan birinin talebi üzerine veya resen alınır (HMK 288/2)....
Hukuk Dairesinin 10.10.2019 tarihli, 2019/2727 Esas, 2019/3877 Karar sayılı bozma ilamında, diğer bozma nedenleri yanında “Sözleşmenin ifası için yapılması gereken masrafların kural olarak talep edilemeyeceği, çünkü yapılacak işte kâr edilebilmesi için bu masrafların yapılmasının zorunlu ve yapılan iş bedeline dahil olduğu, ancak işin bir bölümü yapıldıktan sonra ve iş tamamlanmadan önce sözleşmenin feshedilmesi-dönülmesi halinde eksik kalan kısmın ifası için yapılan masrafların istenemeyeceğinin kabulü haklı sayılamayacağından, yapılan zorunlu giderlerin işin ifa edilen kısmına oranlanarak bulunacak miktarın ödenecek ya da ödenmiş iş bedeline dahil kabul edilip ödendiğinin kabulü, yapılmayan bölüme isabet edecek oranda yapılan masrafın yükleniciye iade edilmesi gerektiği” açıklanmıştır....
Her iki sözleşmedeki bedel götürü nitelikte olduğundan niteliği itibariyle ve davalı yanca ibraz edilen sözleşme suretinde dahil olduğu belirtildiğinden Katma Değer Vergisi de iş bedeline dahildir. Davalının savunması, yaptırılan delil tesbiti ve mahkemenin kabulüne göre yapılan imalâtlarda bir kısım eksik ve kusurlar bulunduğu da belirlenmiştir. İş bedelinin tamamında ödenmediği dosya kapsamıyla sabittir. Dairemizin yerleşmiş içtihat ve uygulamalarında, götürü bedelli işlerde iş bedelinin tamamen ödenmemiş olması halinde yüklenicinin hakettiği iş bedelinin ya da fazla ödeme yapılıp yapılmadığının işin bütününe göre gerçekleşme oranının saptanarak bunun götürü bedele uygulanması suretiyle tesbit edileceği kabul edilmektedir. Hükme esas alınan ikinci bilirkişi kurulunun 26.01.2009 tarihli raporunun son sayfasında eksik ve kusurlu işlerin işin tamamına göre oranının %4,40 olduğu belirlenmiştir....
