Mahkemece; davacının istirdat davasını, 1 yıllık yasal zamanaşımı süresinden sonra açtığı, olumsuz tespit istemi bakımından ise, taraflar arasında 2003 yılında başlayan ticari ilişkinin devam ettiği, davacının, davalıya verdiği bonolardan dolayı borçlu olmadığını yasal ve kesin delillerle kanıtlayamadığı gerekçesiyle; hem istirdat, hem de menfi tespit davasının reddine karar verilmiş, hüküm, davacılar vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmiştir. Sağlıklı bir temyiz incelemesinin yapılabilmesi için, ilgisi nedeniyle, Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2009/747 Esas sayılı dava dosyasının incelenmesi gerekmektedir. Hal böyle olunca mahkemece; Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2009/747 Esas sayılı dosyası kesinleşmiş ise, kesinleşmiş ilamın dosya içine konularak temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 17.03.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DAVA : Davacı, borçlu olmadığının tespitine ve icra inkar tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili, davacının, davalıya ait işyerinde işçi olarak çalışmaya başlatılırken bono alındığını, iş sözleşmesinin sona ermesi üzerine işverenin bu bonoya dayalı olarak icra takibi başlattığını belirterek, icra takibine konu bono sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ile icra inkar tazminatının davalıdan tahsilini istemiştir....
DAVA : Davacı, borçlu olmadığının tespitine ve icra inkar tazminatının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir. Mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır. Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili, davacının, davalıya ait işyerinde işçi olarak çalışmaya başlatılırken bono alındığını, iş sözleşmesinin sona ermesi üzerine işverenin bu bonoya dayalı olarak icra takibi başlattığını belirterek, icra takibine konu bono sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ile icra inkar tazminatının davalıdan tahsilini istemiştir....
İcra Müdürlüğü'nün ... esas sayılı takip dosyasında DAVALIYA BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE b)Davacı ... tarafından icra tehdidi altında ... 7....
Maddi hukuk bakımından borçlu olmadığı bir parayı cebri icra tehdidi altında ödemek zorunda kalan borçlu, ödediği parayı geri alabilmek için istirdat davası açabilir. Borçlunun, borçlu olmadığı bir parayı ödemiş olması, istirdat davasının maddi hukuka ilişkin tek şartıdır. B.K.’nun 62. maddesinin aksine, burada davacı, yalnız borçlu olmadığı bir parayı ödemek zorunda kaldığını ispat etmekle yükümlü olup, bu parayı yanılarak (hata ile) kendisini borçlu zannederek ödemiş olduğunu ispat etmek zorunda değildir. O halde mahkemece, somut olayda istirdat davası açma koşullarının oluştuğu gözetilerek, işin esası incelenip karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. 2-Bozma neden ve şekline göre, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/567 Esas KARAR NO : 2024/131 Karar DAVA : İstirdat DAVA TARİHİ : 17/06/2016 KARAR TARİHİ : 13/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili tarafından mahkememize verilen 17/06/2016 tarihli dilekçe ile; davalı tarafından davacı aleyhine İzmir ... İcra Müdürlüğü'nün ......
Dava, menfi tespit ve istirdat davasıdır. Menfi tespit ve istirdat davaları İcra ve İflas Kanunu’nunn 72. maddesinde düzenlemiştir. Menfi tespit davası borçlu olmayan kişinin borçlu olmadığının tespitine ilişkindir. İstirdat davası ise; kişi borçlu olmadığı halde ödeme yapmış ise bu ödemenin geri alınmasını sağlayan dava türüdür. Menfi tespit ve istirdat davalarında yetkili mahkeme, alacaklının yerleşim yeri ya da açılmış bir icra takibi varsa icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesidir. Menfi tespit davası için yasada herhangi bir hak düşürücü ya da zamanaşımı süresi öngörülmemiştir. Ancak borçlunun borçlu olmadığı hukuki sebebe göre zamanaşımı süresi söz konusu olabilir. İstirdat davasının ise, borçlu olunmayan paranın icra dairesine tamamen ödendiği tarihten itibaren bir yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılması gerekir....
Takdir edilecek zarar, haksızlığı anlaşılan takip konusu alacağın yüzde yirmisinden aşağı olamaz. (6) Borçlu, menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. (7) Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını istiyebilir. (8) Menfi tespit ve istirdat davaları, takibi yapan icra dairesinin bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi, davalının ikametgâhı mahkemesinde de açılabilir. Davacı istirdat davasında yalnız paranın verilmesi lâzım gelmediğini ispata mecburdur."...
Mahkemece, sözleşme hükümlerine göre davacının akitten dönme hakkını kullanmasının doğru olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, davacının davalı ile arasında düzenlenmiş bulunan sözleşmenin iptaline, davacı şirketin bu sözleşmeden dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Davacı dava dilekçesinde, borçlu olmadığının tespiti yanında ödemek zorunda kalacağı paranın istirdadını da İİK.nun 72. maddesine göre talep etmiştir. Yapılan yargılama sonucunda taraflar arasında akdin geçerliliğini kaybettiği belirlenmiş ve davacının borçlu olmadığının tespitine karar veRilmiş ise de, davacının diğer talebi olan istirdat istemi hakkında bir hüküm oluşturulmamıştır. Bu durum HUMK.nun 74.maddesine aykırılık teşkil ettiği için hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine 15.2.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi....
İİK'nun 72/1. maddesinde; " borçlu icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. ", İİK 72/6. maddesinde; " borçlu menfi tespit davası zımnında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. " şeklinde düzenlenmiştir. Tüm dosya kapsamı incelendiğinde; davacı vekilince ... 14. İcra Müdürlüğü'nün ... E. sayılı dosyası, ... Bank ... Şubesi'ne ait ... tarihli ... sayılı 39.600TL bedelli çekteki lehtar imzasının müvekkiline ait olmadığından bahisle borçlu olmadığının tespiti için dava açmış olup, ... 14. İcra Müdürlüğünün ... tarihli yazı cevabı ekinde gönderilen dosya kapak hesabı ve reddiyat makbuzlarından 24/12/2019 tarihinde alacaklıya ödeme yapıldığı, İİK'nın 72/6. Maddesi uyarınca davanın istirdat davasına dönüşmüş olduğu anlaşılmış, alınan bilirkişi raporu ile takibe konu çekteki ... atfen atılı lehtar imzasının ...'...
