İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile davacının ----dosyası sebebi ile davalıya borçlu olup olmadığı hususunda ibarettir. ---- yazılan müzekkerelere cevap verildiği, müzekkere cevaplarının dosya arasına alındığı görüldü. Dava dilekçesi icra dosyası davaya konu çek ve tüm dosya kapsamı birarada değerlendirildiğinde ,davalı tarafça davacı aleyhine--- dosyası üzerinden ----------keşide tarihli çek sebebiyle icra takibi başlatıldığı,davacının sözkonusu takip sebebiyle borçlu olmadığının tespiti talepli mahkememizde dava ikame ettiği,davaya konu çekin incelenmesinde davacının ,davalı olan lehtardan sonra ciranta konumunda olduğu,davalının sözkonusu çek sebebiyle kambiyo hukukundan kaynaklanan müracaat hakkının olmadığı kanaatine varıldığından davanın kabulüne-----sayılı dosyası sebebiyle davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 04/02/2014 NUMARASI : 2013/202-2014/65 Taraflar arasındaki menfi tespit - istirdat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, istirdat talebinin kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Y A R G I T A Y K A R A R I Davacı vekili 20.07.2009 tarihli dava dilekçesinde; müvekkilinin kaçak elektrik kullanmadığının ve davalıya, 36.927,20 TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, 06.12.2010 tarihli dilekçesinde; davanın açılmasından sonra davalı şirketin 36.927,20 TL'lik borcu, 25.469,45 TL'ye çektiğini, müvekkilinin de 10.11.2009 ile 13.04.2010 tarihleri arasında davalı şirkete toplam 25.469,45 TL ödeme yaptığını belirterek; müvekkilinin, davalı şirkete 36.927,20 TL borçlu olmadığının tespiti ile ödenen 25.469,45 TL'nin istirdatına karar verilmesini istemiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE : :6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 355/1 maddesi gereğince istinaf sebepleri ile kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan incelemede; Dava; tahakkuk ettirilen elektrik faturalarının ödenmiş olduğundan bahisle borçlu olmadığının tespiti ile ödenmek zorunda kalınan bedelin istirdadı istemine ilişkindir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT : Dava, avans çeki olarak verildiği iddia edilen çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti (menfi tespit) davası olarak açılmış olup, yargılama sırasında çek bedellerinin ödenmesi nedeni ile istirdat davasına dönüşmüş İİK 72. Madde kapsamında açılmış menfi tespit ve istirdat davasıdır. Yargılama sırasında davalı hakkında ----- kararı ile iflas kararı verildiği, iflas işlemlerinin--------- yürütüldüğü, müflis masasının tasfiyesinin İİK 219. Maddesi uyarınca adi tasfiye usulüne göre yürütülmesine karar verildiği anlaşılmıştır. Davalının iflas etmesi nedeni ile -------davaya dahil edilmiştir. İcra İflas Kanunu'nun 194....
Esas sayılı dosyası ve sair deliller birlikte değerlendirildiğinde, davacının, davaya konu senet sebebiyle borçlu olmadığının tespiti ile İzmir ... İcra Dairesinin ......
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: İş bu dava, eser sözleşmesi kapsamında avans olarak verildiği iddia edilen çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti ve çeklerin bedelsizliğinin tespitine ilişkindir. Somut olayda davacı taraf, davalı ile ayakkabı fabrikası inşaatı temel ve yalıtım işi konusunda anlaştıklarını ve avans olarak dava konusu toplam tutarı 1.735.000,00 TL olan 6 adet çekin keşide edilerek davalıya verildiğini, bunun yanı sıra ayrıca davalı şirkete 21.07.2020 tarihinde 280.000,00 TL nakit ödeme yapıldığını, ancak davalının söz konusu işleri yapmadığı gibi çekleri de vermediğinden bahisle dava konusu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti, çeklerin iptalini ve nakit olarak ödenen bedelin iadesini talep etmiştir. Davalı taraf ise eser sözleşmesi iddiasını kabul etmediği, aralarında taşınmaz satışı ilişkisi olduğunu ve davacının bu ilişkiye aykırı davranarak çek bedellerini ödemediğinden bahisle davanın reddini talep etmiştir....
Davalı vekili, aynı konuda davacının Çanakkale İcra Hukuk Mahkemesinde istihkak davası açtığını, bu nedenle menfi tespit ve istirdat davası açmasının yersiz olduğunu, icra takibine konu borç 3. kişi tarafından ödense dahi menfi tespit davasında davacı sıfatının borçluya ait olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir. Mahkemece, icra takip dosyasına işyerindeki hacze engel olmak için yatırılan paranın haciz yerine kaim olmak üzere dosyaya yatırıldığı, yatırılan miktar ölçüsünde borçlu borcundan kurtulduğu için paranın istirdatını isteme hakkının takip borçlusuna ait olduğu, üçüncü kişinin istirdat davası açma hakkı bulunmadığından davacının davayı açmakta aktif husumet ehliyeti bulunmadığı belirtilerek davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Bu tür bir yararın bulunması halinde borçlu, borçlu olmadığının tespiti için dava açabilir. Bunun dışında, icra takibi taraflar arasındaki maddi ilişkiyi tespit edecek nitelikte olmadığından, alacaklının takibe girişmesinden sonra, hatta takip kesinleştikten sonra da borçlunun, borçlu olmadığının tespitinin mahkemeden istemesi mümkündür. Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra artık menfi tespit davası açamaz. Bu halde, borçlunun sırf borçlu olmadığının tespitinde, hukuki bir yararı yoktur. Bundan sonra ödediği paranın geri alınması için bir dava açması söz konusu olur ki bu da istirdat davasıdır....
E sayılı icra takip dosyasından dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 92.811,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, c) ... Bankası Keresteciler şubesinin 3821870 nolu 01/12/2018 keşide tarihli 30.000 TL meblağlı çekten dolayı davalılar ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ... A.Ş. aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; davacının mezkur çekten dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 30.000,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, d) ... Bankası Keresteciler şubesinin ... nolu 06/10/2018 keşide tarihli 75.000 TL meblağlı çekten dolayı davalılar ... Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. ile ... Faktoring A.Ş. aleyhine açılan davanın KABULÜ ile; davacının mezkur çekten dolayı BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİ ile davacı tarafından davalı ... Faktoring A.Ş.'ye ödenen 75.000,00 TL'nin bu davalıdan İSTİRDATINA, Davacı tarafından dosyada yapılan 3.704,10.-TL yargılama giderinin davalılardan ... San. Tic.Ltd.Şti.'...
İcra Müdürlüğü'nün ------Esas sayılı dosyasından davalıya ödenen 18.192,78 TL'nin ödeme tarihinden itibaren davalıdan tahsili istemine yönelik istirdat davasıdır. Uyuşmazlık; -----. İcra Müdürlüğünün ------ Esas sayılı takibi kapsamında davacının ödemiş olduğu bedelin istirdadı talebinin haklı olup olmadığı bu kapsamda icra takibine konu edilen fatura ve irsaliyelerdeki imzaların davacı şirket çalışanlarına ait olup olmadığı noktalarında toplanmıştır. Menfi tespit ve istirdat davaları İİK m.72'de "... Borçlu, menfi tespit davası zımmında tedbir kararı almamış ve borç da ödenmiş olursa, davaya istirdat davası olarak devam edilir. ... Takibe itiraz etmemiş veya itirazının kaldırılmış olması yüzünden borçlu olmadığı bir parayı tamamen ödemek mecburiyetinde kalan şahıs, ödediği tarihten itibaren bir sene içinde, umumi hükümler dairesinde mahkemeye başvurarak paranın geriye alınmasını isteyebilir. ..."...
