İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 30/03/2021 NUMARASI : 2020/25 ESAS - 2021/251 KARAR DAVA KONUSU : Menfi Tespit (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : Yukarıda mahkemesi ile esas ve karar numarası yazılı dosya üzerinden verilen karara karşı istinaf başvurusunda bulunulmakla yapılan inceleme sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özet olarak; müvekkiline, Denizli Servergazi Devlet Hastanesi'nin 08/12/2016 tarihli ve 1878 no.lu engelli sağlık kurulu raporu ile %43 oranında sürekli engelli olduğu saptanmakla başvurusu üzerine, 506 sayılı Kanun'un 87/B maddesi gereğince yaşlılık aylığı bağlandığını, müvekkilinin 01/02/2017 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı almakta iken davalı Kurumca Pamukkale Üniversitesi Sosyal Tesisleri İktisadi İşletmesi Müdürlüğünde çalışması sebebiyle 5335 sayılı Kanun'un 30. maddesine dayanılarak 23/10/2019 tarihli ve 16.224.203 sayılı kurum işlemiyle yaşlılık aylığının 10/02/2017 tarihinden itibaren durdurulduğunu ve bundan...
Sosyal güvenlik hakkı, bireylerin geleceğe güvenle bakmalarını sağlayan bir insan hakkı olup aynı zamanda sosyal hukuk devleti içerisinde yer alan ve bu ilkeyi oluşturan temel kavramlardan birisidir. Bu nedenle de sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan davalarda Kurum tarafından icra edilen işlemlerin anayasal bir hak olan sosyal güvenlik hakkını zedelememesine dikkat edilmelidir. Nitekim aynı esaslar Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 06.10.2020 tarih ve 2016/10-1602 Esas, 2020/711 Karar sayılı ilamında kabul edilmiştir. 6. Genel olarak idarenin, özel olarak da somut uyuşmazlıkta Sosyal Güvenlik Kurumun hukuki sorumluluğu idare işlevinden kaynaklanmaktadır....
Öte yandan belirtilmelidir ki, sosyal güvenlik kanunlarında; bir kısım sosyal sigorta haklarının elde edilmesi için zorunlu olduğu öngörülen "yazılı talep / yazılı istek" şartının gerçekleşmiş olması, yukarıda açıklanan "dava açılmadan önce Kuruma müracaat dava şartı"nın da tamamlandığı sonucunu ortaya çıkarmaz. Çünkü "yazılı talep / yazılı istek" şartı sosyal sigorta hakkının elde edilmesi için öngörülmüş olmasına karşın, "dava açılmadan önce Kuruma müracaat dava şartı", davacı ile T4 arasındaki uyuşmazlığın çözümünü idari yoldan gidermeye, başka bir deyişle iş mahkemelerinin iş yükünü azaltmayı sağlamaya yönelik olarak getirilmiş yasal bir düzenlemedir. Eldeki davada davacı tarafından Kurum işleminin iptali talep edildiğinden, Kuruma müracaat şartının gerçekleşmesinin iş bu davada aranması gerektiği sonucuna varılmıştır. Ancak dosya kapsamında Kuruma bu yönde yapılmış herhangi bir müracaat dosya kapsamında bulunmamaktadır....
İş Mahkemeleri, 5521 sayılı Kanun ile kurulmuş istisnai nitelikte, esas olarak iş ve sosyal güvenlik hukuku uygulamasından kaynaklanan bireysel ve toplu hak uyuşmazlıklarını çözen özel mahkemeler olup, bu kapsamda Sosyal Güvenlik Kurumu'nun prim ve diğer alacaklarının hesaplanması, sigortalı olma hakkının kazanılması ya da kaybedilmesi, gelir/aylık bağlanması, işçilik alacaklarının belirlenmesi gibi kendi içinde bütünlük ve uzmanlık gerektiren konular görev alanına girmektedir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 106. maddesi ile mülga 1479 sayılı Kanunun 70. maddesinde ve 506 sayılı Kanunun 134. maddesinde, bu Kanunların uygulamasından doğan uyuşmazlıkların yetkili iş mahkemelerinde görüleceği, 5510 sayılı Kanun’un 101. maddesinde de, aksine hüküm bulunmayan hallerde, 5510 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıkların iş mahkemelerinde görüleceği düzenlenmiştir....
ASLİYE HUKUK (İŞ) MAHKEMESİ TARİHİ : 04.10.2022 NUMARASI : 2020/277 E - 2022/646 K DAVA KONUSU : KURUM İŞLEMİNİN İPTALİ KARAR : Tire 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesince verilen 04.10.2022 Tarih, 2020/277 Esas ve 2022/646 Karar sayılı hükmün, istinaf başvurusu yoluyla incelenmesinin davalı Kurum vekili tarafından istenilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. İSTEM : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının davalı Kurumdan 01.01.2012 Tarihinden itibaren yaşlılık aylığı aldığını, ancak daha sonra davalı Kurum tarafından 01.01.2012 – 19.02.2016 tarihleri arasında yersiz ödeme yapıldığı gerekçesi ile borç tahakkuk ettirildiğini, yaşlılık aylığı bağlanmasının Kurum hatası olduğunun bildirildiğini beyanla Kurum işleminin iptali ile yaşlılık aylığının yeniden bağlanmasını talep etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın İptali K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan itirazın iptali istemine ilişkin olup, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 13.01.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 09.02.2018 günlü ve 2018/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 21.02.2018 tarihli ve 30339 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.03.2018 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (21.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 04.09.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : 21/01/2021 NUMARASI : 2020/239 E., 2021/22 K., DAVA KONUSU : Tespit (Sosyal Güvenlik Hukukundan Kaynaklanan) KARAR : GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ İDDİANIN ÖZETİ Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili davacının 25/07/2019 tarihinde Almanya'daki çalışma sürelerini 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlanmak için kuruma müracaat ettiğini, yapılan yazışmalar neticesinden sonra borcun tahakkuk ettirilerek tebliğ edileceğinin bilgisinin verildiğini, kurum personeli ile yapılan görüşmede 18/02/2020 tarihinde yazışma adresine tebligat gönderildiği 25/02/2020 tarihinde adreste tanınmadığı gerekçesiyle iade edildiği, kurum mevzuatına göre tebligatın kurumdan çıktığı 18/02/2020 tarihinin dikkate alındığını bu sürenin üzerinden üç aydan daha fazla bir süre geçmiş olduğundan talebinin geçersiz hale geldiğinin beyan edildiği, 3201 sayılı Yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının yurt dışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesi hakkında kanun 17...
İş Mahkemesi tarafından ise davanın haksız fiile dayalı rücuan tazminat davası olduğu gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir. 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 1 ve 7/3. maddeleri uyarınca iş mahkemeleri, sosyal güvenlik hukukundan kaynaklanan ve sigortalı ile Sosyal Güvenlik Kurumu arasındaki davalara bakmakla da görevlidir. 5510 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 101. maddesinde ise "Bu kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili" ortaya çıkan uyuşmazlıkların, iş mahkemelerinde görüleceği belirtilmiştir. Dava tarihinde yürürlükte bulunan, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 6111 sayılı Kanunla değişik 98. maddesi, "Trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmî ve özel sağlık kurum ve kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedelleri, kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından karşılanır." hükmünü içermektedir....
GEREKÇE: Dava, fiili birliktelik nedeniyle davacının ölüm aylığının kesilmesine dair Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir. Dava kamu düzenini ilgilendirdiğinden, istinaf sebepleri ile bağlı kalınmaksızın istinaf kanun yolu incelemesi yapılmıştır....
İş Mahkemesi Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin temel görevi Yargıtay Birinci Başkanlık Kurulunun 23. 01.2020 tarih ve 2020/1 sayılı Kararında belirtildiği üzere “Sosyal Güvenlik Hukuku” ndan kaynaklanan davalarla sınırlıdır. Dosya üzerinde yapılan ön inceleme sonucu: Dava, işkolu tespit kararının iptaline ilişkin kurum işleminin iptali istemine ilişkin olup, 23 Temmuz 2016 tarih ve 29779 sayılı Resmi Gazete' de 6723 sayılı Kanunun 21. maddesi ile değişik 2797 sayılı Yargıtay Kanununun 60. maddesi uyarınca temyiz incelemesi işi; Yargıtay Kanununun 14. maddesi ve son iş bölümü kararı gereğince niteliği bakımından Yargıtay 9. Hukuk Dairesi işbölümü alanı içine girmektedir. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dava dosyasının Yargıtay 9. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 28.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi....
