İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ : Mahkemece yargılama sonunda; "1- Davanın KABULÜ ile; a)-Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda IR harfiyle gösterilen 1055,69 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine (ağaç dikmemek, bina vb. gibi sabit yapı yapmamak şartıyla) DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ ile daimi irtifak hakkının takyidatsız olarak tapuya TESCİLİNE, -Davaya konu Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda (G) harfiyle gösterilen 322,49 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine 2 yıl süre ile GEÇİCİ İRTİFAK HAKKI TESİSİNE, b) Tekirdağ İli Saray İlçesi Kemalpaşa Mah. 348 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 10/03/2021 tarihli fen bilirkişisi raporunda IR harfiyle gösterilen 1379,19 m²’lik kısmında davacı Botaş lehine (ağaç dikmemek, bina vb. gibi sabit yapı yapmamak şartıyla) DAİMİ İRTİFAK HAKKI TESİSİ ile daimi irtifak hakkının takyidatsız...
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere, kararın dayandığı gerekçelere göre; dava konusu taşınmazın tapu kaydında davacı idare lehine irtifak hakkı bulunmadığı gibi, açıktan mecralarda geçerli mecra irtifak sözleşmesi de olmadığı, her ne kadar enerji nakil hattının tesis edildiği 1973 yılında yürürlükte bulunan Medeni Kanunun 653. maddesinde idare lehine irtifak hakkının kurulmuş sayılacağı düzenlenmiş ise de, bu durum idareyi tapu malikinden daha kuvvetli hale getirmeyeceği gibi, sözleşmeyle kurulmuş irtifak hakkı bulunmadığı gözetilerek idareye tek taraflı olarak malike karşı dava açma hakkı vermeyeceği anlaşıldığından yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacı idare vekilinin temyiz itirazları yerinde olmadığından usul ve yasaya uygun hükmün ONANMASINA, peşin alınan temyiz ve temyize başvurma harçlarının Hazineye irad kaydedilmesine, 21/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi....
geçtiği 36,49 m2 miktarındaki taşınmazın TEİAŞ lehine daimi İRTİFAK HAKKI TESİSİNE ve İRTİFAK HAKKININ TAPUYA TESCİLİNE, Osmaniye İli Hasanbeyli İlçesi Merkez Mahallesi 208 ada 1 nolu parselin 13/10/2020 tarihli fen raporunda ekli krokide 1- A ile gösterilen enerji nakil hattının geçtiği 379,17 m2 miktarındaki taşınmazın TEİAŞ lehine daimi İRTİFAK HAKKI TESİSİNE ve İRTİFAK HAKKININ TAPUYA TESCİLİNE, Osmaniye İli Hasanbeyli İlçesi Merkez Mahallesi 208 ada 2 nolu parselin 13/10/2020 tarihli fen raporunda ekli krokide 2- B ile gösterilen enerji nakil hattının geçtiği 331,59 m2 miktarındaki taşınmazın TEİAŞ lehine daimi İRTİFAK HAKKI TESİSİNE ve İRTİFAK HAKKININ TAPUYA TESCİLİNE, Osmaniye İli Hasanbeyli İlçesi Merkez Mahallesi 208 ada 3 nolu parselin 13/10/2020 tarihli fen raporunda ekli krokide 3- C ile gösterilen enerji nakil hattının geçtiği 293,23 m2 miktarındaki taşınmazın TEİAŞ lehine daimi İRTİFAK HAKKI TESİSİNE ve İRTİFAK HAKKININ TAPUYA TESCİLİNE, Osmaniye İli Hasanbeyli...
Mecra irtifakı Türk Medeni Kanununun 748. maddesince tapu siciline tescili zorunlu haklardan olduğundan ilke olarak bir taşınmaz lehine ve diğer bir taşınmaz aleyhine kurulur. Mahkemece de doğru olarak saptandığı üzere paylı mülkiyet rejimine tabi taşınmazlarda bu hakkın kurulması olanağı yoktur. Ancak paydaşlar yaptıkları taksim sözleşmesiyle veya fiili kullanmayla bir paydaş yararına kullanma kolaylığı sağlayarak taşınmazın belli bir bölümünü mecra amacıyla ayırmışlarsa buna aykırı davranan paydaştan çıkardığı muarazanı men’ini talep edebilirler. Diğer taraftan hemen belirtmek gerekirse HUM.nun 76. maddesi uyarınca bir davada olayları anlatmak davanın yanlarına anlatılan olaylara uygun kanun hükmünü bulup uygulamak ise hakime ait bir görevdir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.11.2007 gününde verilen dilekçe ile mecra irtifakı kurulması istenmesi üzerine bozmaya uyularak yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 17.06.2010 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı ve davalılar tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Dava, Türk Medeni Kanununun 744. maddesi uyarınca mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir. Davalı 332 parsel malikleri, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece dava reddedilmiş, hüküm Dairemizin 07.05.2009 günlü ilamıyla ve ilamda yazılı nedenlerle bozulmuştur....
Komşuluk hukukunun gerektiği haller dışında bir taşınmazın böyle bir mecra ile ayni hak olarak yüklenmesi, ancak bir irtifak hakkı kurulması suretiyle olabilir. İrtifak hakkı, mecra dışardan görülmüyorsa tapu kütüğüne tesciliyle, dışarından görülüyorsa noterce düzenlenecek sözleşmeye dayanılarak mecranın yapılmasıyla doğar” şeklindedir. Türk Medeni Kanununun 779. maddesinde ise; taşınmaz lehine irtifak hakkı bir taşınmaz üzerinde diğer taşınmaz lehine konulmuş bir yük olarak tanımlanmış, 780. maddesinde ise; “irtifak hakkının kurulması için tapu kütüğüne tescil şarttır. İrtifak hakkının kazanılmasında ve tescilinde aksi öngörülmüş olmadıkça taşınmaz mülkiyetine ilişkin hükümler uygulanır. İrtifak hakkının zamanaşımı yolu ile kazanılması, ancak mülkiyeti bu yolla elde edilebilecek taşınmazlarda mümkündür” hükmü mevcuttur....
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun 25.01.1994 gün ve 1- 386/25 sayılı kararında açıklandığı üzere "743 sayılı Medeni Yasanın 653.maddesinde açıkça belirtildiği gibi, irtifak sözleşmesine konu edilen mecra açıkta tesis olunmuş ise, bu takdirde (sözleşmenin yapılması) ve mecranın açıktan geçirilmesiyle irtifak hakkı doğmuş olacaktır. Bu hüküm, açıktan geçen mecralarda görülebilirliğin, tapu sicilinin aleniyet fonksiyonunun yerini tutabileceği görüşünden kaynaklanmaktadır. Ancak, belirtilmek gerekir ki mecra irtifakının tescilsiz iktisabına imkan veren bu istisnai hükümle, hakkın dayanağını teşkil eden mecra irtifakı sözleşmesi veya hakka sebep teşkil eden bir diğer hukuki işlemin usulünce düzenlenmesi gerçeği bertaraf edilmiş değildir. Aksi halde, mecra irtifakının doğduğu kabul olunamaz ve taşınmazın maliki MK. 618 uyarınca tecavüzün men'ini dava edebilir. Bu ilkeler, Hukuk Genel Kurulunun 08.12.1978 gün ve 1/592 esas, 1077 karar sayılı ilamında da aynen vurgulanmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : İRTİFAK HAKKI TESİSİ-BEDEL TESPİTİ-ECRİMİSİL -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; kamulaştırmasız elatma nedeniyle irtifak hakkı tesisi, bedel tespiti ve ecrimisil isteklerine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 24.01.2014 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 29.01.2014 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2014 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 5. Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden anılan Daire Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE, 01.12.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi. ....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ DAVA TÜRÜ : İRTİFAK HAKKI BEDELİNİN TAZMİNİ -KARAR- Mahkeme kararındaki nitelendirmeye göre dava; kamulaştırma yasasından kaynaklanan irtifak hakkı bedelinin tazmini istemine ilişkindir. Yargıtay Büyük Genel Kurulunun 21.01.2013 tarih ve 1 sayılı kararı ile aynen kabul edilen ve 26.01.2013 günü Resmi Gazetede yayımlanarak 01.02.2013 tarihinde yürürlüğe giren hukuk dairelerine ilişkin işbölümü uyarınca temyiz incelemesi Yargıtay 5.Hukuk Dairesine ait bulunmaktadır. Hal böyle olunca, yukarıda açıklanan nedenlerle, dosyanın ilgisi yönünden 5.Hukuk Dairesi Başkanlığına GÖNDERİLMESİNE,9.12.2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
Kadastro sırasında “sıvat yeri “ olarak sınırlandırılan 152 parsel sayılı taşınmazdan davacılara ait 157 parsel yararına mecra irtifakı kurulmadığı ve zeminde bulunan kanalın paftasına da işaret edilmediği anlaşılmaktadır. Davacıların 152 parsel sayılı sıvat yerinin güney bitişiğinde bulunan su ana kanalından 157 parsel sayılı taşınmazlarını sulayabilmek için 152 parsel sayılı taşınmazdan mecra irtifakı kurulmasını isteme hakları bulunmaktadır. Ancak, henüz bu yönde bir irtifak hakkı kurulmadığına göre, davacıların korunması gereken mecra irtifakı hakları varmış gibi elatmanın önlenmesine ve eski hale getirme tazminatına hükmolunması doğru olmadığından karar bozulmalıdır. SONUÇ : Yukarıda yazılı nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, istek halinde peşin yatırılan temyiz harcının yatırana iadesine, 07.06.2006 tarihinde oy birliği ile karar verildi....
