"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi Tarih :12.12.2006 No :415-606 Taraflar arasındaki menfi tespit-istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı birleşen davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili , müvekkiline ait çek yapraklarının miktar kısımları boş olarak kaybedildiğini, ancak bu çeklerin doldurularak müvekkili aleyhine takibe geçildiğini, bu takipler nedeniyle davalıya ödemeler yapılması zorunda kaldıklarını, çeklerdeki imzanın müvekkiline ait olmadığını belirterek bu çekler nedeniyle müvekkilinin davalı şirkete borçlu olmadığının tespiti ile ödenen bedelin istirdadına karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Bankası Ostim/Ankara Şubesine ait 2087645, 2087647, 2087650 seri numaralı boş çek yaprakları ile ilgili ödeme yasağı konulması ve ... Bankası Ostim/Ankara Şubesine ait 2087645, 2087647, 2087650 seri numaralı boş çek yapraklarının çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. SAVUNMA : Dava hasımsız olarak açılmıştır....
Şubesi’nin 30001790 çek hesap nolu müşterisi olduğunu, bankadan aldığı çek karnelerinden bir kısım çekleri keşide ederek kullandığını, ancak numaralarını belirttiği çekleri hiçbir şekilde kullanmadığını, davalı tarafından 07/03/2013 tarihli yazı ile toplam 54 adet çek yaprağının bankaya iadesinin istendiğini, müvekkilinin kullanmadığı çek yapraklarından dolayı davalı bankanın sorumluluğunun bulunmadığını, iadesi talep edilen çek yapraklarının eski çek karnelerinde bulunan yapraklardan olduğunu, müvekkilinin çeklerin eski çekler olması nedeniyle nerede olduğunu bilemediğini, bu nedenle iadesinin fiilen imkansız olduğunu belirterek dava dilekçesinde belirtilen 54 adet çek yapraklarından dolayı müvekkilinin davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
DİYARBAKIR ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ KARAR ESAS NO : KARAR NO : HAKİM : KATİP : DAVACI : VEKİLİ : DAVALILAR : DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 27/02/2022 KARAR TARİHİ : 01/09/2022 GEREKÇELİ KARARIN YAZILDIĞI TARİH : Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil adına rıza dışında elden çıkmış olan çek yapraklarının müvekkile ait olmayan yazı ve sahte imza ile tedavüle çıkartıldığı ve takasa konu edildiği, müvekkil tarafından bu durum davalı firmalılar tarafından yapılan ikrar neticesinde öğrenilmiş olup, her ne kadar iki çek yönünden tarih ..... olsa da Yargıtay İçtihatları gereği ayın son günü ödeme günü kabul edileceğinden her üç çek için de çek tarihinin .... oluşu gözetilerek ivedilikle Mahkememize başvurarak borçlu olmadığının ve çeklerin bedelsiz olduğunun tespiti ve öncelikle çek ödemesinin tedbiren...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/81 Esas KARAR NO : 2021/583 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 03/02/2021 KARAR TARİHİ : 13/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılamaları sonunda : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı asil 03/02/2021 tarihli dava dilekçesinde özetle :...bank ... Şubesi'ne ait olan kaybolan 4 adet meblağsız ve imzasız boş çek yaprağının iptalini,...bank ... Şubesine ait ...- ...-...- ... nolu boş çek sayfalarının içerisinde yer almış olduğu şahsına ait çek koçanını kaybettiğini, boş çek yapraklarının kötü niyetli insanların eline geçip kullanması ihtimaline binaen belirtmiş olduğu çek yapraklarının iptali için mahkememize başvurma zaruretinin hasıl olduğunu, haklı davasının kabulü ile belirtmiş olduğu 4 adet boş çek yaprağının iptaline karar verilmesini, bu aşamada kötü niyetli 3....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/1110 Esas KARAR NO : 2022/1007 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 05/12/2022 KARAR TARİHİ : 06/12/2022 KARARIN YAZILDIĞI TARİH : 09/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; .... Bankası .... Şubesi’nin, .... arasındaki çek seri numarasına ait çek yapraklarının boş şekilde kaybolması sebebiyle çeklerin zayii nedeniyle iptali ile birlikte; söz konusu çeklerin ödenmesinin engellenmesi için, öncelikle ödeme yasağı konulması yönünde tedbir kararı verilmesini dava ve talep etmiştir....
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 09/07/2020 KARAR TARİHİ : 13/07/2020 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA; Davacı dava dilekçesinde özetle; ... Bursa Nosab şubesine ait keşidecisi olan 11309,11310, 11311 seri numaralı vadesiz boş çekleri kaybettiğini belirterek dava konusu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İptal hükümleri TTK'nun 757. ve devamı maddelerinde düzenlenmiştir. Davacı, zayi ettiği çek yapraklarının iptalini istemiştir.Dava konusu çek yapraklarının unsurlarının doldurulmadığı ve çeklerin boş olduğu, çeklerin tedavüle konulmadığı anlaşılmıştır. Kıymetli evrak zayi olduğu taktirde, mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kaybedildiği bildirilen boş çek yaprakları kambiyo senedi niteliğini haiz değildir. Bu durumda, davacının, davanın açılmasında hukuki yararı bulunmadığı açıktır....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2022/278 Esas KARAR NO : 2022/1027 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 11/04/2022 KARAR TARİHİ : 13/12/2022 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin alacağına karşılık aldığı müvekkilinin hamil olarak elinde bulundurmaktayken rızası hilafında elinden çıktığını, kaybolduğunu, --------- -------------------- bedelli çeklerin kötü niyetli kişi ya da kişilerin eline geçmesi ve müvekkili adına tedavüle konulması rizikosu bulunması sebebiyle müvekkil bakımından telafisi mümkün olmayan zararlar oluşabileceği, davanın kabulüyle, öncelikle işbu davaya konu edilen çek yapraklarının zayi olması nedeniyle ihtiyati tedbir kararı verilmesini ve çek yapraklarının zayi olması nedeniyle iptaline karar verilmesini dava ve talep etmiştir....
Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (... Hukuk Genel Kurulun 2013/...- Esas ve 2015/ Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere) Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı ... uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci - hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı ya da benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür. Sonuç olarak, iptali istenen çek yapraklarının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla HMK' nın 114/1-d ve 115/2....
ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir. Boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. TTK'nun 818 inci maddesi yollaması ile aynı yasanın 680. madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedaüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için TTK'nun 757,758,759 ve devamı maddeleri uyarınca iptalini istemek hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi hâlinde aynı kanunun 792. maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir. Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin belgesiz olarak borçludan çek bedeli tahsil hakkı sağlamaktır. Keşidecinin böyle bir alacağı da söz konusu değildir....
