Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2013/11-1884 Esas ve 2015/1059 Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere) Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı Yargıtay uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci - hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı ya da benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür. Sonuç olarak, iptali istenen çek yapraklarının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla HMK' nın 114/1-d ve 115/2....
Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2013/11-1884 Esas ve 2015/1059 Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere) Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı Yargıtay uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci - hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı ya da benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür. Sonuç olarak, iptali istenen boş çek yapraklarının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla HMK' nın 114/1-d ve 115/2....
Çekin hamili çekin iptal davasını olumlu şekilde sonuçlandırdıktan sonra çek bedelini çekin keşidecisinden talep edebilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulun 2013/11-1884 Esas ve 2015/1059 Karar sayılı İlamında vurgulandığı üzere) Bu nedenle hem yasal düzenlemedeki açıklık hem de geçerliliğini sürdüren istikrarlı Yargıtay uygulaması dikkate alındığında, keşidecinin çek iptali davası açmasına yasal olanak bulunmadığı kabul edilmelidir. Keşideci - hesap sahibinin kaybettiği, çaldırdığı ya da benzer şekilde elinde çıkan çek veya çek yaprağı ile ilgili olarak kendisinden talepte bulunulması halinde, hak iddia edene karşı menfi tespit davası açması mümkündür. Sonuç olarak, iptali istenen çek yapraklarının davacıya ait olması nedeniyle, davacının keşideci konumunda olmasından dolayı, çekin cirantası, hamili ya da çek üzerinde hak sahibi olan kişinin dava açmadığından, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı anlaşılmakla HMK' nın 114/1-d ve 115/2....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/523 Esas KARAR NO : 2021/754 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 02/08/2021 KARAR TARİHİ : 04/08/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ DAVA: Davacının dava dilekçesinde özetle; ---------------- yıkandığını, kullanılamaz hale geldiğini, bu nedenlerle -------- iptali kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, 6102 sayılı TTK'nın 757, 763 ve 764/1 maddelerine dayalı çeklerin zayi sebebiyle iptali isteminden ibarettir. Dava dilekçesi incelendiğinde iptali istenen çeklerin davacının kendi çek hesabından verilmiş yani keşidecisi ve hesap sahibi de bizzat davacı olan çek yaprakları olduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafından Dava konusu edilen çeklerin bozuk ve yırtık koçanların incelenmesi ile çeklerin makinede yıkanıp zayii olduğu görülmüştür....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/523 Esas KARAR NO : 2021/754 DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) DAVA TARİHİ : 02/08/2021 KARAR TARİHİ : 04/08/2021 Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ DAVA: Davacının dava dilekçesinde özetle; ---------------- yıkandığını, kullanılamaz hale geldiğini, bu nedenlerle -------- iptali kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, 6102 sayılı TTK'nın 757, 763 ve 764/1 maddelerine dayalı çeklerin zayi sebebiyle iptali isteminden ibarettir. Dava dilekçesi incelendiğinde iptali istenen çeklerin davacının kendi çek hesabından verilmiş yani keşidecisi ve hesap sahibi de bizzat davacı olan çek yaprakları olduğu anlaşılmaktadır. Davacı tarafından Dava konusu edilen çeklerin bozuk ve yırtık koçanların incelenmesi ile çeklerin makinede yıkanıp zayii olduğu görülmüştür....
İşbankası Şubesi'nden aldığı 8 adet çek yaprağını boş ve imzasız olarak kaybettiğini ileri sürerek, 30298-78,79, 83, 24, 70, 81, 01 ve 77 seri numaralı 8 adet çekin iptalini talep ve dava etmiştir. Mahkemece,tüm dosya kapsamına göre, dava konusu çek yapraklarının boş ve imzasız olduğu, çek vasfında olmayan boş çek yapraklarının tedavüle konmuş sayılamayacağı, bu nedenle de zayi nedeniyle iptalinin istenemeyeceği, kaldı ki zayi nedeniyle hasımsız çek iptali davası açma hakkının hamile ait olup, keşidecinin bu davayı açma hakkının bulunmadığı, gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacının tüm temyiz itirazları yerinde değildir....
Garanti Bankası Sanayi Şubesi'nden almış olduğu çek yapraklarının iradesi dışında elinden çıktığını, çalınma ihtimalinin söz konusu olduğunu, on adet çekin ödenmemesi konusunda ihtiyaten ödemeden men kararı verilmesine, kararın muhattap bankaya tebliğine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkemece, boş çek yapraklarının çek vasfı taşımadığı, boş çek yaprakları hakkında iptal davası açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve keşidecinin çek iptali davası açamayacak olmasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir....
Hukuk Dairesinin istikrar kazanmış kararlarında belirtildiği üzere; henüz keşide edilmemiş, çek vasfında olmayan tamamen boş çek yapraklarının tedavüle konmuş sayılmayacağından hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamaz. Ele geçirilenlerce imzalanıp doldurulması sonrasında çeke dayalı hak iddia edene karşı menfi tespit davası açılabilir. Boş çek yapraklarına dayanarak iptal isteminde bulunmakta hukuki yarar bulunmamaktadır. TTK'nun 818 inci maddesi yollaması ile aynı yasanın 680 inci madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedaüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için TTK'nun 757,758,759 ve devamı maddeleri uyarınca iptalini istemek hakkı sadece hamile aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi hâlinde aynı kanunun 792 inci maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Dava çek koçanından kullanılmamış çek yapraklarının iptali ve ödeme yasağı konulmasına ilişkin talep hakkında İnegöl 1 Asliye Hukuk ve İnegöl Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: - K A R A R - Talep, boş çek yapraklarının zayii nedeni ile iptali ve ödeme yasağının konulmasına ilişkindir. İnegöl Asliye Hukuk (Ticaret) Mahkemesi 6100 sayılı HMK.nın 382. ve 383 maddeleri gereğince uyuşmazlığa Sulh Hukuk Mahkemesinde bakılacağından bahisle görevsizlik kararı vermiştir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, zayi nedeniyle çek iptali açma hakkının sadece lehtara ve yetkili hamile tanınmış olduğu, keşidecinin çek iptali davası açma hakkının olmadığı gibi, dava konusu edilen çek yapraklarının imzasız olduklarından boş çek yapraklarının kıymetli evrak vasfı taşımayacakları gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir. Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davacı vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 27.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
