Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık,vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Kanun'un 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun (5737 sayılı Kanun) 3, 6 ve 76 ncı maddeleri, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 3....
Davalı Vakıflar Genel Müdürlüğü vekili Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler tekrar edilerek iddianın gerçekliği çok iyi araştırılma gerektiğini, bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu ve davacının vakfeden ile olan soybağını ve vakfiye şartlarına göre galle fazlasından faydalanmaya ehil olduğuna dair şartlara sahip olup olmadığını açıklamaktan uzak olduğunu, sunulan ve re’sen dikkate alınacak sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir. Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371'inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....
Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3.maddesinde, mülhak vakıf mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan, yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilen ve bu kişiler tarafından; mazbut vakıf ise bu Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince T9nce yönetilen vakıflar olarak tanımlandıktan sonra, aynı Kanun'un 6. ve 7. maddelerinde ise mazbut vakıfların T9 tarafından yönetilip temsil edileceği, Kanun'un (5737 sayılı Vakıflar Kanunu) yürürlüğe girmesinden önce mazbut vakıflar arasına alınan vakıflarla, bu Kanuna göre mazbut vakıflar arasına alınan vakıflara bir daha yönetici seçimi ve ataması yapılamayacağı hükme bağlanmıştır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ Mahkemece, Dava dilekçesi ,nüfus kayıt örnekleri, veraset ilamı, tüm dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporundan davacıların dava konusu vakfın galle fazlasına müshatak evlatları olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile, davacılar T2 ve T1 Erzurum'da mülhak 1159 tarihli Kadızade Mehmed Efendi Vakfının galleye Müstehak evlatları olduğunun tespitine galle fazlasından istifadelerine karar verilmiştir....
Dava, galle fazlasına müstahak vakıf evlatları tarafından açılan, eksik ödenen galle fazlası alacağının ve tevliyet ücretinin isteğine ilişkindir. "Galle, bir vakfın hasılatı, geliri anlamında kullanılmaktadır. Vakfa tahsis edilen paradan sağlanan faiz, vakfa ait malın kiraya verilmesi yoluyla elde edilen kira geliri, vakfa ait iktisadî işletmelerin gelirleri, vakıf bahçesinin semeresi galle olarak sayılabilir (Yener, M. S.: Uygulamada Açıklamalı Örnek Kararlı Eski Vakıf Davalarına Giriş Vakfiyeden ... Evladiye, Galle, Tevliyet, Ücret ve Sıla Davaları, ... Yayınevi, ... Mart 2004, s. 39)....
Tarihli vakfiyelerde galle fazlasının evlada şart kılındığı, söz konusu vakfiyelerde benzer hükümler bulunduğu, vakfedenin evlatlarını iki gruba ayırdığı, birinci grup evlada vakfın gelirinden maaş tahsis etmişken, ikinci gruba ise vakfın gelir fazlasından faydalanmalarına yönelik düzenleme yaptığı, "davacılardan mazbut (Eski ... ... )Vakfının evladı olduğuna ilişkin mahkeme kararı alanların gerek mahkeme kararından, gerekse nüfus kayıtlarından 1.grup mu yoksa 2.grup evladı mı olduğu anlaşılamadığından, vakfın gelir fazlasına hak sahibi olduğuna karar verilen davacıların evladı kiram yani 2.grup evlat kabul edilmelidir." şeklinde yorum yapıldığı ve Mahkemece iş bu bilirkişi raporu hükme esas alınmış ise de rapor denetime elverişli ve hüküm kurmaya elverişli olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir....
Genel Müdürlüğü vekili Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler tekrar edilerek iddianın gerçekliği çok iyi araştırılma gerektiğini, bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, galle fazlası alınabilmesi için üstsoydaki anne ve babanın sağ olmaması gerektiğini, sunulan ve re’sen dikkate alınacak sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir. Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
Genel Müdürlüğü vekili Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı verdiği temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepler tekrar edilerek iddianın gerçekliği çok iyi araştırılma gerektiğini, bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu, galle fazlası alınabilmesi için üst soydaki anne ve babanın sağ olmaması gerektiğini, sunulan ve re’sen dikkate alınacak sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir. Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür....
İddianın ileri sürülüş biçimine ve dosya kapsamına göre, dava, galle fazlasına müstehak ve tevliyete ehil vakıf evladı tespiti talebine ilişkindir. HSK'nın 564 ve 586 sayılı İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri işbölümüne ilişkin kararı gereğince " 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 101 vd. maddeleri kapsamında kalan vakıfların kuruluş ve tescil işlemleri, vakıf senedinin düzenlenmesi ve değiştirilmesi, vakfın teşkilatı (örgütü), denetimi, yöneticilerin azli, vakıf yönetiminin amacının ve mallarının değiştirilmesi, vakfın sona ermesi ve tasfiyesi; ayrıca, Osmanlı döneminde kurulan ve 5737 sayılı Vakıflar Kanun’a tabi olan vakıflarda, vakfiye şartı gereği vakıf evladı veya ilgilisi olduğunun ya da tevliyete hak kazandığının tespiti ile vakfın gelir fazlasından yararlanma (intifa) haklarıyla ilgili olarak açılan davalara ilişkin hüküm ve kararlar"a ilişkindir....
