Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstahak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) Geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 428 inci maddesi, 438 inci maddesinin yedinci fıkrası ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrası, 5737 ... Vakıflar Kanunu'nun (5737 ... Kanun) 3, 6, 7 ve 75 inci maddeleri, Vakıflar Yönetmeliği'nin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar ... Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı. 3. Değerlendirme 1. İlk Derece Mahkemesince, bozma ilamına uyulmuş ise de gereği yerine getirilmemiştir....
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı Vakıflar Müdürlüğü vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davalı vakfın mülhak bir vakıf olup mütevelli tarafından yönetildiğini, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen evladın vakıf gelir fazlasından vakfiyedeki koşullara göre yararlanmak için açtığı davaya galle fazlasına müstehikliğin tespiti davası dendiğini, kural olarak bir vakfın gailesinden pay alabilmek için evladı vakıftan olmanın yeterli olmadığını, galle fazlasının hangi niteliklere haiz vakıf evlatlarına verileceğine veya paylaştırılacağının vakfiyedeki şartlara göte tespitinin gerektiğini, Yargıtay kararlarına göre bu tür davalarda nüfus kaydı, veraset ilamı, şahsiyet kayıtlan gibi belgelerle davacının kendisini vakfedenle irtibatlandırmasının zorunlu olduğunu, davacı vekilinin bu soy bağı ilişkisini belgeleriyle kanıtlaması gerektiğini, davanın galleden istifade eden vakıf evlatlığının tespiti talebini içermekte olup bunun miras hukukundan farklı ve özel bir durum olduğunu, bu...
Bu davanın niteliği ve dosya içeriği dikkate alındığında, mahkemece yapılacak iş; dava konusu vakfın vakfiyesinin ve evladiyet listesinin Vakıflar Genel Müdürlüğü' nden getirtilmesi, vakfiyenin incelenerek batın şartı bulunup bulunmadığının ve galle fazlası şartlarının tespiti, davacıların ve sulbünden geldiği kişilerin adı geçen vakfın galle fazlasına müstehak vakıf evladı olup olmadıklarını tespit etmek, davacılardan varsa kan bağıyla bağlı olduğu kişilere ait aynı vakıftan galle ödemesine ilişkin kesinleşmiş mahkeme kararlarının ibrazını istemek suretiyle bu delil ve belgeler birlikte değerlendirilerek, bilirkişi raporu almak ve sonuç doğrultusunda karar vermektir....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık,vakfın gelir fazlasından faydalanmaya yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 6100 sayılı Kanun'un 369/1, 370 ve 371 inci maddeleri, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun (5737 sayılı Kanun) 3, 6 ve 76 ncı maddeleri, Vakıflar Yönetmeliğinin 23, 28, 53 ve 55 inci maddeleri, 24.02.1943 tarihli ve 1942/27 Esas, 1943/11 Karar sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı 3....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI ÖZETİ Mahkemece, Dava dilekçesi ,nüfus kayıt örnekleri, veraset ilamı, tüm dosya kapsamı ve alınan bilirkişi raporundan davacıların dava konusu vakfın galle fazlasına müshatak evlatları olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile, davacılar T2 ve T1 Erzurum'da mülhak 1159 tarihli Kadızade Mehmed Efendi Vakfının galleye Müstehak evlatları olduğunun tespitine galle fazlasından istifadelerine karar verilmiştir....
Dava, galle fazlasına müstahak vakıf evlatları tarafından açılan, eksik ödenen galle fazlası alacağının ve tevliyet ücretinin isteğine ilişkindir. "Galle, bir vakfın hasılatı, geliri anlamında kullanılmaktadır. Vakfa tahsis edilen paradan sağlanan faiz, vakfa ait malın kiraya verilmesi yoluyla elde edilen kira geliri, vakfa ait iktisadî işletmelerin gelirleri, vakıf bahçesinin semeresi galle olarak sayılabilir (Yener, M. S.: Uygulamada Açıklamalı Örnek Kararlı Eski Vakıf Davalarına Giriş Vakfiyeden ... Evladiye, Galle, Tevliyet, Ücret ve Sıla Davaları, ... Yayınevi, ... Mart 2004, s. 39)....
Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 3.maddesinde, mülhak vakıf mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan, yönetimi vakfedenlerin soyundan gelenlere şart edilen ve bu kişiler tarafından; mazbut vakıf ise bu Kanun uyarınca Genel Müdürlükçe yönetilecek ve temsil edilecek vakıflar ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisi'nin yürürlük tarihinden önce kurulan ve 2762 sayılı Vakıflar Kanunu gereğince T9nce yönetilen vakıflar olarak tanımlandıktan sonra, aynı Kanun'un 6. ve 7. maddelerinde ise mazbut vakıfların T9 tarafından yönetilip temsil edileceği, Kanun'un (5737 sayılı Vakıflar Kanunu) yürürlüğe girmesinden önce mazbut vakıflar arasına alınan vakıflarla, bu Kanuna göre mazbut vakıflar arasına alınan vakıflara bir daha yönetici seçimi ve ataması yapılamayacağı hükme bağlanmıştır....
Tarihli vakfiyelerde galle fazlasının evlada şart kılındığı, söz konusu vakfiyelerde benzer hükümler bulunduğu, vakfedenin evlatlarını iki gruba ayırdığı, birinci grup evlada vakfın gelirinden maaş tahsis etmişken, ikinci gruba ise vakfın gelir fazlasından faydalanmalarına yönelik düzenleme yaptığı, "davacılardan mazbut (Eski ... ... )Vakfının evladı olduğuna ilişkin mahkeme kararı alanların gerek mahkeme kararından, gerekse nüfus kayıtlarından 1.grup mu yoksa 2.grup evladı mı olduğu anlaşılamadığından, vakfın gelir fazlasına hak sahibi olduğuna karar verilen davacıların evladı kiram yani 2.grup evlat kabul edilmelidir." şeklinde yorum yapıldığı ve Mahkemece iş bu bilirkişi raporu hükme esas alınmış ise de rapor denetime elverişli ve hüküm kurmaya elverişli olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir....
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi - K A R A R - Uyuşmazlık, vakfın evladı olduğunun tespiti ve galle fazlasından yararlanmaya ilişkin olup, tarafların ve mahkemenin sıfatına göre dosyanın temyiz incelemesi Dairemizin görevi dışındadır. SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle dosyanın temyiz incelemesini yapmakla görevli Yüksek 18. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmesine, 26.12.2011 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ve GEREKÇE : Dava, vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak vakıf evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir. İstinaf incelemesi HMK'nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleri ile sınırlı ve kamu düzeni yönünden resen yapılmıştır. Bilindiği üzere 5737 sayılı Vakıflar Kanunu ve Vakıflar Yönetmeliği'ne göre, mazbut ve mülhak vakıflarda vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, vakıflarda evladiye davaları, vakıf evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki vakıf evladı kavramı daha çok vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup vakfedenin akrabaları ya da vakıftan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır....
