ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2019/47 Esas KARAR NO:2021/667 DAVA:İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) DAVA TARİHİ:29/01/2019 KARAR TARİHİ:15/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Davalı ile müvekkili olan şirket arasında 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde Finansal Kurumlar Birliği'nin 05.09.2017 tarih, ... tescil no.lu ... no. lu Finansal Kiralama Sözleşmesi 'ne konu "1 ADET MARKASI ..., ... MODEL, 2017 İMAL YILI, ......
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2019/47 Esas KARAR NO:2021/667 DAVA:İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) DAVA TARİHİ:29/01/2019 KARAR TARİHİ:15/09/2021 Mahkememizde görülmekte olan İstirdat (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda; GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekilinin dava dilekçesi özetle; Davalı ile müvekkili olan şirket arasında 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Finansman Şirketleri Kanunu çerçevesinde Finansal Kurumlar Birliği'nin 05.09.2017 tarih, ... tescil no.lu ... no. lu Finansal Kiralama Sözleşmesi 'ne konu "1 ADET MARKASI ..., ... MODEL, 2017 İMAL YILI, ......
Bilirkişinin 21/05/2020 tarihli raporunda özetle; davacı şirkete ait incelemesi yapılan 2017 - 2018 yılları kapsamındaki ticari defterlerinin açılış kapanış tasdiklerinin zamanında yapıldığını, ticari defterlerin birbirini doğruladığını, usulüne uygun tutulduğunu, davacıya ait ticari defterlerin HMK 222. Maddesi kapsamında sahibi lehine/aleyhine delil olabilmesinin takdirinin Mahkemeye ait olduğunu, davalı şirkete ait ticari defterlerin incelenmesinin mümkün olmadığını, davacıya ait incelemesi yapılan 2017-2018 yıllarına ait ticari defterlerine göre, ... Vergi Dairesi'ne Kayıtlı ... Vergi Kimlik Numarasından kayıtlı davalıların oluşturduğu Levent - ... - ..., ... Adi Ortaklığı’nın davacı ... ...'ne takip tarihi olan 26/02/2018 itibariyle 85.048,17-TL tutarında borçlu olduğunu, ... Vergi Dairesine Kayıtlı 203 031 3302 dava dışı Levent - ... Ortaklığının takip tarihi olan 26/02/2018 itibariyle davacı ... ....'...
. 2-Mahkemece, davacının ticari defterlerinde senet iadesi olarak görünen 30.12.2013 – 30.01.2014 vadeli, 7500’er TL bedelli toplam 15.000 TL miktarındaki bonoların davalıya bedelsiz iade edildiği kabul olunarak davacının ticari defter ve kayıtlarına göre hüküm kurulmuş ise de, söz konusu senetlerin davalının elinde olması bu senetlerin ödendiğine karine teşkil eder....
Bilirkişi raporunun ve ek raporunun tetkikinde; davacı şirketin 2020 yılı ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davalı şirketin 2019-2020-2021 yıllarına ait ibraz ettiği ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin zamanında ve usulüne uygun olarak yaptırılmış olduğu, defterlerin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, kayıtların düzenli ve yasalara uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu, davacı şirketin sahibi lehine delil niteliğine haiz ticari defterlerine göre davalı şirketten 80.898,00 TL alacaklı olduğu, davalı şirketin sahibi lehine delil niteliği bulunan ticari defterlerine göre, takip tarihi itibariyle davacı şirkette 39.598,15 TL, 09.09.2021 Dava Tarihi itibari ile...
Ticari defterler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Ticari defterlere anılan Kanun'larda delil olarak hüküm ve sonuç bağlanmıştır. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK. m. 222/1). Yine ----- uyuşmazlıklarda Mahkemenin ticari defterlerin re'sen ibrazına karar verebileceği, Mahkeme re'sen ticari defterlerin ibrazına karar vermese dahi taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına Mahkemece karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Ticari defterler, bazı şartların varlığı durumunda sahibi lehine delil olarak kullanılabilir. Şöyle ki: Uyuşmazlık ticari bir işten kaynaklanmalıdır. Bu iş, her iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmelidir....
Yasada belirtilen öğrenmenin, ilgililerin hangi ticari evrak ve defterlerin ziyaa uğradığını, bir başka söyleyişle ziyaın kapsamının bilinir hale gelmesi ile söz konusu olabileceği, somut olayın özelliklerine göre bu bilgilere sağlıklı bir biçimde ulaşmanın en erken mümkün olduğu tarihte öğrenmenin (ıttıla) varlığından söz edilebileceği kuşkusuzdur. Davacı yan, dava konusu ticari defterlerin ziyaa uğradığını, davacı şirketin taşınma sırasında defterlerin kaybedilmiş olabileceğini ve bunu da ancak şirketlerin birleştirilme işlemleri sırasında öğrendiklerini ileri sürmüş, duruşmalarda ise defterlerin şirket eski muhasebecisi ... tarafından muhafaza edildiğini, bu çalışanın sözleşmesinin feshi ve işine son verilmesinden sonra bulunamadığını belirtmiştir. Davacı ön muhasebe personeli ... duruşmada, davacı şirkette işe başladığı 2016 yılı Şubat ayından beri dava konusu defterleri hiç görmediğini beyan etmiştir. ......
Davacı tacirin, basiretli bir tacir olarak ticari defter ve belgelerini özenle muhafaza etmesi ve korunması için gerekli tedbirleri alması gerekmektedir. Davacı şirketin ... A.Ş.'yi devraldığı, zayi olduğu iddia olunan defterlerin zayi olduğuna dair kanunun aradığı şekilde herhangi bir delil veya emare sunulmadığı, davacının defterlerin nasıl kaybolduğunu bilmemekle birlikte, davacı şirketin eski muhasebe müdürünün ticari defterleri saklamış olmasından şüphelenilmesinin kendi başına zayi belgesi verilmesine yeterli sebep teşkil etmemektedir. Talep konusu olayda kanun hükmünün aradığı hallerden birinin gerçekleşmediği anlaşıldığından davanın reddine," karar verilmiştir. İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; ... A.Ş.'...
İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir." denilmek suretiyle ticari defter ve belgelerin tutulma amacı açıklanmıştır. Üçüncü kişilere karşı bilgi vermenin yanı sıra devlete karşı sorumlulukların takibi, denetimi ve vergi güvenliğini de sağlamak amacını taşımaktadır. Ticari defterlerin son kaydın yapıldığı takvim yılının bitiminden itibaren 10 yıl süreyle saklanması gerekmektedir. Bu defterlerin ziyaı halinde mahkemeden zayi belgesi alınması gerekmektedir. Ayrıca bu defterler HMK'nun 222. maddesi hükmüne göre “takdiri delil” niteliğini haizdir. 6102 Sayılı TTK'nun 82/1 maddesi kapsamında zayî belgesi verilmesi davasına konu edilebilecek ticari defter ve belgeler açıkça belirtilmiştir. Davacı...tarafın davaya konu ettiği defterler TTK'nun 82/7 maddesinde düzenlene ve bir tacirin tutmakla mükellef olduğu defterler kapsamındadır. Davada ilk incelenmesi gereken husus; davanın süresinde açılıp açılmadığı hususudur....
defterin zayi olduğunu ileri sürülmüş ise de, Elektronik Defter Genel Tebliği uyarınca ticari defterlerin ikincil örneklerin tutulması gerekli olup, bu gerekliliğin zayi tarihi itibariyle yerine getirilmediği davacı tarafın beyanlarıyla sabittir....
