Madde 83- (1): "Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veya tüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir." Ticari defterler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Ticari defterlere anılan Kanun'larda delil olarak hüküm ve sonuç bağlanmıştır. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK. m. 222/1). Yine Türk Ticaret Kanunu madde 83/1'de ticari uyuşmazlıklarda Mahkemenin ticari defterlerin re'sen ibrazına karar verebileceği, Mahkeme re'sen ticari defterlerin ibrazına karar vermese dahi taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına Mahkemece karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır....
Ticari defterlerin sahibi lehine olması için HMK m. 222/2’de öngörülen şartlar; defterlerin kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olması, defterlerin açılış ve kapanış onaylarının yaptırılmış olması ve ticari defterlerin birbirini doğrulamış olması gerekmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun (TMK) 6. maddesi uyarınca kural olarak, aksi kanunca belirlenmedikçe iki taraftan her biri iddiasını ispata mecburdur. Bu hüküm, kaynak İsviçre Medeni Kanunu’ndaki şekli gibi, “bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran taraf, o vakıayı ispat etmelidir” şeklinde anlaşılmalıdır. Davacı taraf ,bedeli ödenmeyen faturalara dayalı alacak talebinde bulunmaktadır....
NE ait 2015 yılı ticari defterlerin ve diğer evrakların çalındığını belirterek zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir. Dava; ticari defter ve bağlı kayıtların zayi nedeniyle tespiti ile zayi belgesi verilmesine ilişkindir. Mahkememizce Ticaret Sicil gazetesinde ilanlar yapılmış olmasına rağmen ilan ve bekleme süreleri içinde ticari defter ve kayıtlar ile ilgili müracaat da vaki olmamıştır. Tüm dosya kapsamından davacının talebinde haklı olduğu sonucuna varılmış, davacı... ... TİCARETİ ŞTİ.'NE ait 2015 yılı ticari defterlerin ve evrakların zayi olduğu anlaşıldığından iptaline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur. H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere ; Davanını kabulü ile ... ......
Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan deliller birlikte değerlendirildiğinde, davacı her ne kadar dava dilekçesinde müvekkili şirketin, kontör kartlarını sisteme girdikten sonra kartları geri dönüşüme göndermek için koliye koyarak bu kolileri depoya indirdiğini, yasal defterleri de yaprak sayısı çok fazla olduğu için bastırıp kolilendiğini, belirli periyotlarla geri dönüşüm için bu kartları almaya gelenler kolileri alıp gittiklerini ve kartlar verilirken yanlışlıkla defterlerin olduğu kolilerin de araya karıştığını bu şekilde müvekkili şirketin 2015 yılına ait yevmiye, envanter ve defteri kebir yasal defterlerinin zayi olduğunu belirterek, bu defterlerin zayi nedeniyle iptalini talep etmiş ise de, TTK'nın 82/7. maddesindeki düzenleme uyarınca ve dosya kapsamına göre davacı vekilinin zayi olduğunu iddia ettiği ticari defterlerin TTK'nın 82/7. maddesinde belirtilen nedenlerle kaybolmadığı, davacının basiretli tacir gibi davranmayarak iptali istenen ticari defterlerini muhafazada gerekli...
Ticari defterler, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 222 ve devamı ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu madde 64 ve devamında açıkça düzenlenmiştir. Ticari defterlere anılan Kanun'larda delil olarak hüküm ve sonuç bağlanmıştır. Tacirler, Türk Ticaret Kanunu'nun amir hükmü uyarınca ticari defter tutmak zorundadır. Mahkeme, ticari davalarda tarafların ticari defterlerinin ibrazına kendiliğinden veya taraflardan birinin talebi üzerine karar verebilir (HMK. m. 222/1). Yine Türk Ticaret Kanunu madde 83/1'de ticari uyuşmazlıklarda Mahkemenin ticari defterlerin re'sen ibrazına karar verebileceği, Mahkeme re'sen ticari defterlerin ibrazına karar vermese dahi taraflardan birinin istemi üzerine ticari defterlerin ibrazına Mahkemece karar verilebileceği hüküm altına alınmıştır. Ticari defterler, bazı şartların varlığı durumunda sahibi lehine delil olarak kullanılabilir. Şöyle ki: Uyuşmazlık ticari bir işten kaynaklanmalıdır. Bu iş, her iki tarafın ticari işletmesini ilgilendirmelidir....
Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişiler SMMM ... , İnşaat Müh ... , Nitelikli hesap uzmanı ... 18/07/2022 tarihli raporlarında ve 07/12/2022 tarihli ek raporlarında özetle; davacı Şirketin Ticari Defterlerinden 2020 ve 2021 yıllarına ait Açılış- Kapanış Tasdiki zorunlu olan Yevmiye ve Defter-i Kebir Defterlerini e-defter olarak tuttuğunu ve Envanter defterinin de Noter Tasdikinin de süresinde yapıldığı görülmüş olup tüm defterlerin kendi içlerinde birbirini teyit ettiği, genel kabul görmüş muhasebe esas ve tekniğine uygun tutulduğu, ticari defterlerin HMK 222 maddesi uyarınca sahibi lehine delil vasfına haiz olduğu görülmüş olup defterlerin Davacı lehine delil teşkil etmesi kararının Mahkemenin kararı olduğunu, Davalı Şirketin Ticari Defterlerinden 2020 ve 2021 yıllarına ait Açılış- Kapanış Tasdiki zorunlu olan Yevmiye ve Defter-i Kebir Defterlerini e-defter olarak tuttuğunu ve Envanter defterinin de Noter Tasdikinin de süresinde yapıldığı lmüş olup tüm defterlerin...
Davacı vekili, muhasebecilik hizmeti sözleşmesi kapsamında müvekkili tarafından davalıya teslim edilen ticari defterlerin sözleşmenin sona ermesine rağmen kendisine iade edilmediğini ileri sürerek zayi belgesi verilmesini talep etmiş, davada hasım olarak gösterdiği davalı ise ticari defterlerin kendisinde olduğunu beyan etmiştir. Ticari defterlerin zıyaı hâlinde belge verilmesi HMK m.382/2-(e) hükmü kapsamında çekişmesiz yargı işi olarak düzenlenmiş olup, buna ilişkin talepler hasımsız olarak açılacak davada incelenebilir. Ticari defterlerin ziyaı nedeniyle zayi belgesi verilmesi davasının hasımlı olarak açılması mümkün değildir (Benzer konuda; Yargıtay 11. HD. 14/03/2012 T. 2010/13099 E. 2012/3817). Diğer taraftan davacı, defterlerinin davalıda olduğunu bildirdiğine göre bu şahsa karşı istirdat davası açması da mümkündür (Yargıtay 11. HD. 12/05/2008 T. 2007/4295 E. 2008/6177 K.; 15/03/2007 T. 2006/1160 E. 2007/4484 K.)....
Mahkemece; taraflara ticari defterleri ve belgeleri ibraz etmek üzere 2 haftalık kesin süre verildiği halde defterlerin kesin süre içerisinde ibraz edilmediği, davacının davasını ispatlayamadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükmün taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2012/16314 esas, 2013/14207 karar sayılı, 19/09/2013 tarihli ilamı ile “Açıklanan iddia ve savunma gözetildiğinde davacı tacir değildir. Bu nedenle ticari defter ibrazı mümkün bulunmamaktadır. Olayda incelenmesi gereken ticari defterler davalı şirket ile feri müdahil şirketin defterleridir. Davalı, 25.11.202011 tarihli dilekçesi ile ticari defterlerinin hacimli olduğunu, yerinde incelenmesini, yerinde incelenmediği takdirde posta masrafları gönderildiğinde defterlerin mahkemede hazır edileceğini bildirmiştir. Davacı yan ise, feri müdahilin tasfiye haline girdiğini belirterek tasfiye memurunun adı ve adresini bildirmiş ve tasfiye memurundan defterlerin ibrazının istenmesini talep etmiştir....
(HUMK'nun 332.) maddesindeki bu hüküm, taraflardan birinin delillerini salt karşı tarafın ticari defterlerine hasretmediği hallerde, ticari defterlerin mahkemeye sunulması bakımından da uygulanır. Diğer anlatımla, belirtilen bu durumda ticari defterler de, HMK'nun 220. maddesi (HUMK'nun 330 ve sonraki maddeleri) anlamında “vesika” niteliğindedir. Öte yandan, ticari defterlerin ispat kuvvetini düzenleyen HMK'nun 222. (6762 sayılı TTK'nun 82.) maddesindeki hüküm, “I-Kati delil” şeklindeki kenar başlığı ile birlikte değerlendirildiğinde ve aynı Kanun’un 1474. Maddesi (6102 S....
(HUMK'nun 332.) maddesindeki bu hüküm, taraflardan birinin delillerini salt karşı tarafın ticari defterlerine hasretmediği hallerde, ticari defterlerin mahkemeye sunulması bakımından da uygulanır. Diğer anlatımla, belirtilen bu durumda ticari defterler de, HMK'nun 220. maddesi (HUMK'nun 330 ve sonraki maddeleri) anlamında “vesika” niteliğindedir. Öte yandan, ticari defterlerin ispat kuvvetini düzenleyen HMK'nun 222. (6762 sayılı TTK'nun 82.) maddesindeki hüküm, “I-Kati delil” şeklindeki kenar başlığı ile birlikte değerlendirildiğinde ve aynı Kanun’un 1474. Maddesi (6102 S....
