Her ne kadar davacı ticari defterlerin sahibi aleyhine delil niteliğinin bulunduğu savunmasında bulunmuş ise de; ticari defterlerin davalıya tebliğ tarihinin 28/03/2013 tarihi olduğu, iş bu giderlerin ise 2012 yılı içerisinde defterlerin davacı uhdesinde bulunduğu dönemde bizzat davacı tarafından yapılan kayıtlara ilişkin olduğu, kaldı ki belgeye dayanmayan takibe konu 17.440,48 TL lik kaydın ters kayıt yapılarak kapatıldığı dikkate alınarak davacının iş bu yasal karineden faydalanamayacağı kanaatine varılmış, davacı tarafça gider olarak davalı ticari defterlerine işlenen kayıtlı giderlerin tarafınca yapıldığı belgelendirelememiş olup yerleşik teaamül gereği, mali müşavirce yapılması gereken tutar ise 15/03/2015 tarihli bilirkişi raporu ile mütalaa edildiği üzere ruhsat harcı, haberleşme gideri, Noter gideri ve Ticaret odası giderinden oluştuğu, bu tutarların ise 735,64 TL olduğu anlaşılmıştır....
MAHKEMECE: Tüm dosya kapsamı ve bilirkişi raporu değerlendirilerek, taraflar arasında ticari ilişkinin bulunduğu, faturaların tarafların defterlerinde kayıtlı olduğu, defterlerin usulüne uygun olduğu, talep tarihi itibariyle takibe konu 3.984,62- TL fatura alacağından kaynaklı davacı alacağının bulunduğu anlaşıldığından, davanın kabulüne, alacağın likit alacak olması nedeniyle icra inkar tazminatına hükmedilmiştir....
Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde de aynı düzenleme geçerlidir.Anılan kanuni düzenleme gereğince hak düşürücü sürenin tacirin zıyaı öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlayacağı açıktır.Dava konusu ticari defterlerin bulunduğu sisteme virüsün 07/12/2016 tarihinde bulaştığı bir gün sonrasında 08/12/2016 tarihinde antivirüs programının sisteme kurulduğu tespit edildiğinden saldırıyı öğrenme tarihinin 08/12/2016 olarak kabulü gerekmektedir. Bu halde ticari defterlerin zayi olduğunun öğrenildiği tarihin, sisteme virüsün girişinden sonra defterlerin kurtarılamayacağının anlaşıldığı tarih olarak kabul edilmesi gerekir. Bu halde, saldırının gerçekleşmesinden kısa ve makul bir süre sonra ticari defterlerin kurtarılması için gerekli çalışmaların yapılması ve sonuçlandırılması gerekir. Bu çalışma sonucunda alınacak teknik rapor ile ticari defterlerin kurtarılamayacağının anlaşılması ile ticari defterlerin zayi olduğunun kabulü gerekir....
Dava yasal 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.Tarafların tacir olması nedeni ile ticari defter ve kayıtlar kesin delil teşkil ettiğinden taraf ticari defter ve kayıtları mali müşavir bilirkişiye inceletilerek rapor tanzimi istenilmiştir Davacı Şirketin Ticari defterler ve dayanağı belgeler yardımcı defterlerin birbirini teyit etmesi nedeni ile TTK 85 md ve HMK 222 md gereğince delil niteliğine haiz olabileceği kanaati oluşmuştur. Davacı şirketin ticari defterlerinin incelenmesi neticesinde Davalı ------- mal alım-satıma konu ticari ilişkisinin mevcut olmadığı, Davalı tarafa sehven yapılan ödemenin ve geri alınan paraların da Davacı tarafın ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı tespit edilmiştir. Bilirkişi incelemesinde incelenen resmi defter görüntüleri rapor ekinde ibraz edilmiştir....
Bu durumda defterlerin delil olma vasfı ortadan kalkmamıştır. Bilirkişi raporunda davacının kendi kayıtlarına göre davacının davalıya 6 adet fatura ile toplam 95.005,95 TL vade farkı faturası düzenlediği, davalının bunun 43.378,35 TL'sini ödediği, davacı kayıtlarına göre davacının davalıdan takip tarihinde 51.627,60 TL alacaklı göründüğü belirtilmiştir. Dosyadaki kanıt ve belgelere, SMM bilirkişi tarafından düzenlenen ticari defter raporlarına, davacının ticari defterlerinin tasdikli olup lehine delil teşkil etmesine, davalının da ticari defterlerini yasal ve kesin süreye rağmen sunmamasına göre; davacının ticari defter kaydı davalı aleyhine HMK.nin 222.maddesi gereğince delil teşkil edeceğinden, davanın kabulüne karar verilmiştir....
Şti'nin iş sağlığı ve güvenliği sektöründe Ankara ilinde faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketin 2019 yılına ait ticari defterlerini kaybettiğini, tüm aramalara ve çabalara rağmen söz konusu yıla ait ticari defterlerin (yevmiye, defter-i kebir, envanter) bulunamadığını, ticari defterlerin nasıl ve ne şekilde kaybolduğunun tarafımızca tespit edilemediğini, ancak şirket arşivinin taşınması esnasında söz konusu yıla ait defterlerin kaybolduğunun tahmin edildiğini, söz konusu yıla ait ticari defterlerin kaybolduğunun fark edilmesi üzerine yasal süresi içinde zayi belgesi verilmesi için mahkemeye başvurulması zorunluluğunun hasıl olduğunu, açıklanan nedenlerle müvekkili şirkete ait 2019 yılına ait tüm defterlerin (yevmiye, envanter, defter-i kebir) zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve beyan etmiştir....
Kabule göre de; ticari defterler belge kavramına dahil olduğundan, ticari defterlerin davanın ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği taktirde ticari defterlerin ibrazı için davalıya kesin bir süre vermeli, ticari defterlerin elinde bulunduğunu inkâr eden tarafa, defterlerin elinde bulunmadığına, özenle aradığı halde bulamadığına ve nerede olduğunu da bilmediğine ilişkin yemin teklif edilmeli, ticari defterleri ibraz etmesine karar verilen taraf, kendisine verilen sürede ibraz etmez ve aynı sürede, delilleriyle birlikte ibraz etmemesi hakkında kabul edilebilir bir mazeret göstermez ya da ticari defterlerin elinde bulunduğunu inkâr eder ve teklif edilen yemini kabul veya icra etmemesi halinde; mahkeme, duruma göre ticari defterlerin içeriği konusunda diğer tarafın beyanını kabul edebilir....
Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK'nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK'nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği'nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK'nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği'nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK'nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir....
DELİLLER VE GEREKÇE Dava, davacı Şirkete ait defterlerin kaybolması nedeniyle defterlerin iptali istemine ilişkindir. ... Vergi Dairesine müzekkere yazılarak davacı şirket hakkında vergi denetimini olup olmadığı sorulmuş olup gelen cevabi yazı dosyamız arasına alınmıştır. TTK 82/7. Maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir," hükmü düzenlenmiştir....
İnceleme gününden sonra davalı vekili yerinde inceleme yetkisi talep etmiş, bilirkişinin uyarılarına rağmen rapor için gerekli hazırlığı yapmadığı, davalı vekilince irtibata geçilmemesi nedeniyle raporun verildiği, böylece davalının defterlerini inceletmekten kaçındığı kabul edilmiştir. 6100 sayılı HMK.nun Ticari defterlerin ibrazı ve delil olması başlıklı 222.maddesi gereğince; Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır. Usulüne uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya diğer tarafın ticari defterlerini ibraz etmemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir....
