Takas ve mahsup birbirinden farklı kavramlar olup; mahsupta, birbirinden ayrı ve bağımsız iki alacak mevcut olmayıp, alacak miktarından belli olgular dolayısıyla indirme talebi bulunmaktadır. TBK. nun 139. maddesinde düzenlenen takasta ise, birbirinden bütünüyle ayrı ve bağımsız, karşılıklı iki alacak (borç) vardır. Takas def'i de diğer def'iler gibi cevap dilekçesinde süresinde ileri sürülmelidir. Mahsup ise inşai hak ya da def'i olmayıp, bir itiraz olduğundan her aşamada ileri sürülebilir. Takas, borcu sona erdiren işlemlerden olup, takas sonunda karşılıklı borçlar daha azı oranında sona erer. Takasın sözkonusu olması için tarafların birbirlerine karşı aynı zamanda hem alacaklı hem de borçlu olmaları gerekir. Henüz doğmamış alacaklar takas edilemez. Öte yandan; davalı tarafından taşınmaza zorunlu ve faydalı masraflar yapılmışsa iyi veya kötüniyetli olup olmadığına göre TMK. nun 994. ve 995. maddelerine göre bir değerlendirme yapılması gerekeceği açıktır....
Mahsup, alacağın gerçek miktarını belirlemek üzere yapılan bir işlemdir. Mahsup itirazının karşı dava olarak ileri sürülmesine gerek olmadığı gibi, ayrı bir davada istenmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Takasta, birbirinden bütünüyle ayrı ve bağımsız, karşılıklı iki alacak (borç) vardır. Ayrıca takas edilecek alacakların muaccel, dava edilebilir olması ve takas hakkının kanunla veya tarafların yapmış oldukları bir sözleşmeyle ortadan kaldırılmaması gerekir. Bu alacak sahiplerinden her biri takas ileri sürebileceği gibi, bu yola gitmeksizin alacaklarını ayrıca dava konusu edebilirler. Takas savunmasında bulunan taraf, hem kendi, hem de karşı tarafın alacağını ortadan kaldırmayı istediğinden, her iki alacak üzerinden de etkin olur. Bu niteliği ile takas, inşai bir haktır. Mahsup ise bir inşai hak ya da def'i olmayıp, bir itirazdır. (YHGK'nın 24.05.1950 gün ve 74 E, 31 K sayılı ilamı bu yöndedir.)...
Mahsup, alacağın gerçek miktarını belirlemek üzere yapılan bir işlemdir. Mahsup itirazının karşı dava olarak ileri sürülmesine gerek olmadığı gibi, ayrı bir davada istenmesi zorunluluğu da bulunmamaktadır. Takasta, birbirinden bütünüyle ayrı ve bağımsız, karşılıklı iki alacak (borç) vardır. Ayrıca takas edilecek alacakların muaccel, dava edilebilir olması ve takas hakkının kanunla veya tarafların yapmış oldukları bir sözleşmeyle ortadan kaldırılmaması gerekir. Bu alacak sahiplerinden her biri takas ileri sürebileceği gibi, bu yola gitmeksizin alacaklarını ayrıca dava konusu edebilirler. Takas savunmasında bulunan taraf, hem kendi, hem de karşı tarafın alacağını ortadan kaldırmayı istediğinden, her iki alacak üzerinden de etkin olur. Bu niteliği ile takas, inşai bir haktır. Mahsup ise bir inşai hak ya da def'i olmayıp, bir itirazdır. (YHGK'nın 24.05.1950 gün ve 74 E, 31 K sayılı ilamı bu yöndedir.)...
Takas ve mahsup bir defidir. İleri sürülmedikçe kendiliğinden dikkate alınamaz. Takas, karşılık dava olarak ileri sürülebileceği gibi, defi olarak da ileri sürülebilir. Takasın defi olarak ileri sürüldüğü davada, takas ve mahsup sonucu kalan ve hüküm altına alınan miktar üzerinden yargılama harcı alınacak, takas ve mahsup defi nedeni ile reddedilen miktar üzerinden ileri süren yararına vekalet ücreti ve yargılama giderine karar verilecektir. Somut olayda davalı-karşı davacı karşı davası ile, davacı- karşı davalının 4.452,56.YTL.'lik ihbar tazminiatı borcuna karşılık 31.12.2005 tarihindeki ücreti olan 2.090,38.YTL'ye bloke konulduğu, bloke konulan bu miktarın mahsubu ile 2.362,18.YTL. 'nin ihbar tazmianatı olarak hüküm altına alınmasını istemiştir....
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, taraflar arasında imzalanan 02/03/2010 tarihli Bireysel Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi ve 17/02/2011, 25/03/2011 ve 25/01/2012 tarihli Tüketici Kredisi Sözleşmelerinde rehin, takas, mahsup ve hapis hakkına ilişkin hükümler nazara alındığında, davacının emekli maaşına ve bankadaki alacaklarına banka tarafından bloke konulmasına muvafakat ettiği, borcun ödenmemesi üzerine bankanın, söz konusu hükme dayanarak kesinti ve tahsilat yapmasında hukuka aykırılık bulunmadığı, taraflar arasında düzenlenen tüketici kredisi sözleşmelerindeki rehin, takas, mahsup ve hapis hakkına ilişkin düzenlemelerin 6502 sayılı Yasa kapsamında haksız şart niteliğinde olmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur....
savunmasında kendisininde davacının kefili olarak dava dışı bankaya ödemede bulunduğunu,ödediği paranın tahsili amacıyla davacıya karşı ... 20.İcra Müdürlüğü'nün 2003/2019 esas sayılı dosyası takip başlattığını,takibin kesinleştiğini ve kendisinin alacağının daha fazla olduğunu savunarak takas ve mahsup talebinde bulunmuştur.Bu durumda mahkemece,davalının dayandığı az yukarıda zikredilen icra dosyası getirtilmeli,her bir icra dosyasından dolayı tarafların alacak ve borç miktarı teredddüde yer vermeyecek bir şekilde konusunda uzman bilirkişi aracılığıyla belirlenmeli,gerekli mahsup yapıldıktan sonra sonucuna uygun bir karar verilmelidir.Her ne kadar alınan 29.09.2006 tarihli raporda bu yönde inceleme yapılmış ise de rapor açık ve denetime elverişli değildirBu rapora itibar edilemez.Mahkemenin az yukarıda açıklanan yönleri gözardı ederek,Dairemiz bozma ilamına uymasına rağmen bozmadan sonra bozma gereklerini yerine getirip,takas ve mahsup konusunda herhangi inceleme yapmaksızın yazılıl...
Borçlar Kanunu’nun 118/1 maddesi uyarınca, iki kişi karşılıklı olarak bir miktar parayı veya konuları itibari ile aynı türden malı birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise iki tarafın her biri borcunu alacağı ile takas edebilir. Sonuçta her iki borç da az olanı oranında sona erer (Eren, F. Borçlar Hukuku Genel Hükümler,7. Bası. Beta. İstanbul, s. 1261). Takas borcu sona erdiren nedenlerden biridir. Kanun takas için bir irade açıklaması aramaktadır. Takası gerçekleştirmek için irade açıklamasına takas beyanı denir. Bu beyan bir taraflı bir hukuksal işlemdir. Bu işlem bir yenilik doğuran hakka dayanır. Tarafların biri, borcu ile alacağını takas ettiğini karşı tarafa bildirerek, bu hakkını kullanmış olacaktır(BK.122/I). Takas hukuki niteliği itibari ile bozucu yenilik doğuran bir haktır. Borçlunun takas hakkını kullanma isteğini, alacaklıya bildirmesi gerekir. Takas bir sözleşme olmadığı içi karşı tarafın kabulüne bağlı değildir....
/02/2016 tarihli yazı ile İflas Müdürlüğüne itirazen ve cevaben bildirildiğini, İflas Müdürlüğünün 19/04/2021 tarihli yazısı ile icra iflas yasasının bir kısım maddelerin yanlış yorumlamak suretiyle muflis şirket hesaplarındaki tutarlarının tamamının gönderilmesini istediğini, iflas tarihinden önce müflis hesaplarına tahsil olunan 29.346,85 TL ve 668.94 Euro tutarındaki miktarların kredi sözleşmesinden kaynaklanan rehin-takas-mahsup haklarına ve İİK, TBK, TMK'nın amir hükümlerine istinaden 07/04/2016 tarihinde risklere mahsup edilmiş olup yapılan işlemin yasa ve usule uygun olduğu hususunda İflas Müdürlüğüne bilgi verildiğini, İflas Müdürlüğünün davacı bankanın Anayasa ile güvence altına alınan rehin, takas, mahsup haklarından oluşan mülkiyet haklarını bertaraf edecek şekilde yasanın amir hükümlerine, kamu güvenine ve HMK mad. 2 de yer alan iyi niyet kurallarına aykırı söz konusu talebi davacı bankaya ait olan bir hakkın kullanılmasının engellenmesi niteliğinde olup iflas müdürlüğünün davacı...
Mahkemece tüketici kredisi sözleşmesinin taksitlerinin davacının hesabından mahsup edilmesine ilişkin davacı tarafından imzalanmış sözleşme ve varsa taahhütname ile kredili mevduat hesabı için düzenlenmiş bankacılık hizmet sözleşmesi ve taahhütnamenin celbi ile davacının imzasının bulunduğu takas mahsup yetkisini içeren sözleşme veya taahhütname bulunması halinde davacı bankanın tüketici kredisi taksitlerini ve kredili mevduat hesabı alacağını davacının hesabından mahsup edebileceği kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi, davacının imzasının bulunduğu takas mahsup yetkisini içeren sözleşme veya taahhütname bulunmaması halinde ise davacının hesabından mahsup hakkı olmadığının kabulü ile davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmuştur....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki takas mahsup talebi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik verilen hüküm süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde olmayan bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı onama harcının temyiz edenden alınmasına, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine, 30.11.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi....
