Uyuşmazlık sözleşmenin bir yıl daha uzatılıp uzatılmadığında ve davanın süresinde açılıp açılmadığında toplanmaktadır.Davacı yeni malik, kiraya verenin halefi sıfatıyla, sözleşmeye dayalı olarak işbu davayı açtığına göre, sözleşmenin bitim tarihi olan 01/08/2012 tarihinden itibaren bir aylık yasal sürede dava açılmıştır. Daha öncesinde yöntemince feshi ihbarın yapılıp yapılmaması sonuca etkili değildir. Bu durumda mahkemece, taraf delilleri toplandıktan sonra, mahallinde keşif yapılarak, taşınmazın tesbit edilecek niteliğine göre işin esası incelenerek sonucu dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir. Hüküm bu nedenlerle bozulmalıdır....

Dava, feshi ihbar nedeniyle kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava feshi ihbar sebebiyle tahliye istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki sözleşme 10.08.2007 başlangıç tarihli, beş yıl süreli ve apartman çatısında bulunan yere baz istasyonu kurulması amacıyla kiralanmış olup Borçlar Kanunu'nun adi kira sözleşmesi hükümlerine tabidir. Sözleşmenin özel beşinci maddesinde kiracı tarafından beş yıllık dönemin sona ermesinden üç ay önce kiralayana yazılı olarak ihbar edilmediği takdirde sözleşmenin herhangi bir işlem ya da bildirime gerek olmaksızın aynı şartlarla ve süre ile kendiliğinden uzamış sayılacağı kararlaştırılmıştır. Özel maddedeki ihbar şartı kiracı yararına getirilmiş olup kiracı tarafından sözleşmenin bitiminden üç ay önce sözleşmenin yenilenmeyeceği konusunda kiralayana ihbarda bulunulmadığından sözleşme 10.08.2017 tarihine kadar uzamıştır....

- KARAR - Davacılar vekili, davacı arsa sahipleri ile davalı yüklenici arasında düzenlenen 30.04.2009 günlü düzenleme şeklinde arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi uyarınca, taşınmazda inşaat yapılmasının bitişik 18 parsel malikleri ile sözleşme yapılması koşuluna bağlandığını, ancak anılan parselin bir kısım maliklerinin davacı arsa sahiplerine keşide ettiği 02.05.2012 günlü ihtarla , yüklenici ile sözleşme yapılmayacağının belirtildiğini ileri sürerek, ıslah talebi ile sözleşmenin feshi ile sözleşme şerhinin tapu kayıtlarından terkinine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, sözleşme uyarınca 18 ve 19 numaralı parsellerde tefrik yapılarak kiracıların tahliyesi ve izaley-i şuyu davasının sonuçlanmasından sonra en geç 6 ay içinde yapı ruhsatı alınarak inşaata başlanacağını, izale-i şuyu davasının sonucunun beklenmeden sözleşmenin tek yanlı feshedilemeyeceğini, sözleşmenin ifasının imkansız hale gelmediğini savunarak, davanın reddini istemiştir....

Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ile kardeşlerine ait olan binada GSM baz istasyonu kurulmak üzere davalı ile 1.11.1998 tarihinde 5 yıl süreli kira sözleşmesi yapıldığını, daha sonra müvekkilinin taşınmazın tamamını 23.7.1999 tarihinde iktisap ettiğini, sözleşmenin 15.maddesinde 1 ay önceden fesih ihbarında bulunmadıkça sözleşmenin 1 kira yılı daha uzayacağının kararlaştırıldığını, müvekkilinin de bu maddeye dayanarak sözleşmenin bitiminden 4 ay önce 7.7.2006 tarihinde ihbar göndererek sözleşmenin yenilenmeyeceğini bildirdiğini, ihbarda belirtilen 1.11.2005-1.11.2006 yılına ait kira parasının ödenmediğini ve baz istasyonunun sökülmediğini ileri sürerek söz konusu baz istasyonunun tüm tesisat ve malzemeleri ile birlikte tahliyesine ve ödenmemiş 17.516,809 TL kira parası ile 1.620,305 TL faiz olmak üzere toplam 19.137,114 TL nin tahsiline karar verilmesini istemiş, 17.12.2008 tarihli ıslah dilekçesi ile de istenilen faizin ticari temerrüt faizi olması gerekeceği, bu miktarında 4.157,97...

Mahkemece, sözleşmenin feshine, teslim konusunda karar ittihazına yer olmadığını karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Davacılar, bu davalarında davalı ile aralarındaki 1.8.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 5.maddesine dayanarak dava dışı kefilin kefaletinin ortadan kalkması nedeniyle aralarındaki sözleşmenin de sona erdiğini ileri sürerek aktin feshine, taşınmazın kendilerine teslim edilmesine karar verilmesini istemişlerdir. Bir davada maddi vakıaları ileri sürmek taraflara, bunun hukuki tavsifini yapmakta hakime ait bir görevdir. (HUMK. 76) Davacı, başlangıçta geçerli olan sözleşmenin sonradan kefilin kefaletinin ortadan kalkması nedeniyle sözeşmenin iptalini değil, aktin feshini istediğine ve HUMK. 8/II-1 maddesine görede kira sözleşmesine dayanan her türlü aktin feshi davaları Sulh Hukuk Mahkemelerinde görüleceğine göre Asliye Hukuk Mahkemesince görevsizlik kararı verilmesi gerekir....

Davalı, davacılar ile dava dışı kardeşinin kendisini okuma yazma bilmemesi ve yaşlı olmasından istifade ederek arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine parmak bastırdıklarını, vekaletname aldıklarını, yüklenicinin inşaatı yapamayacağını öğrendiğini, sözleşmenin aleyhine hükümler içerdiğini öğrenince sözleşmenin feshi için dava açtığını, yüklenicinin edimini yerine getirmediğini savunarak davanın reddini istemiştir....

Kiralananın kira sözleşmesinde belirtilen niteliği itibariyle Borçlar Kanunu’nun adi kira hükümlerine tabi olduğu anlaşılmaktadır.Anılan sözleşmenin 6. maddesinde beş yıllık kira süresinin hitamından üç ay önce taraflardan herhangi biri noter kanalıyla açık bir şekilde ihbar etmedikçe sözleşmenin aynı şartlarla ve aynı süre için uzatılmış olacağı kararlaştırılmıştır. Bu şart geçerli olup tarafları bağlar. Davacının, 19.12.2008 tarihinde sona erecek sözleşme için 15.09.2008 tarihinde keşide ettiği kira süresi sonunda sözleşmenin yenilenmeyeceğine dair feshi ihbarı davalıya sözleşmede kararlaştırılan üç aylık feshi ihbar süresi sona erdikten sonra 23.12.2008 tarihinde tebliğ olunmuş,12.01 .2009 tarihinde işbu dava açılmıştır. Kira sözleşmesini sona erdiren fesih ihbarı bozucu yenilik doğuran haklardan olup muhatabına ulaşması ile yenilik doğurucu sonuç kendiliğinden meydana gelir....

Sayılı dosyası ile 02.10.2015 tarihinde açılan akde aykırılık nedeniyle sözleşmenin feshi ve kiralananın tahliyesi davasında ve bu davada verilen kararların birbirini etkiler nitelikte olduğu anlaşılmaktadır. Bu itibarla; Mahkemece, bahsi geçen akde aykırılık davası derdest ise işbu kiracılık sıfatının tespiti davası ile birleştirilmek suretiyle yapılacak değerlendirme sonucunda hüküm verilmesi, aksi halde yani dosyanın derdest olmadığının anlaşılması durumunda ise taraflar arasında görülen akde aykırılık nedeniyle kira sözleşmesinin feshi ve kiralananın tahliyesi davasında verilen kararın kesinleşmesi beklenilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : ...Sulh Hukuk Mahkemesi Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı sözleşmenin feshi ve teminat mektubunun iptali davasına dair karar, davacı ve davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kiracı tarafından açılan sözleşmenin feshi ve verilen teminat mektubunun iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne sözleşmenin 22.07.2013 tarihi itibariyle feshine ve kesin teminat mektubunun iptaline karar verilmiş, hüküm davacı ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....

Dava dilekçesinde taraflar arasında imzalanan 21/02/2013 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesinin feshi, sözleşme konusu 11 no.lu ticari iş yeri vasıflı bağımsız bölüme davalının müdahalesinin men’i ve taşınmazın tahliyesi talep ve dava edildiği halde dava değeri 10.000,00 TL gösterilerek 10.000,00 TL üzerinden peşin harç yatırılmıştır. Davada taraflar arasında imzalanan 21/02/2013 tarihli gayrimenkul satış sözleşmesinin feshi, sözleşme konusu taşınmaza davalının müdahalesinin men’i ve taşınmazın tahliyesi talep edildiğine göre, mahkemece sözleşme ve dava konusu taşınmazın dava tarihi itibariyle değeri tespit edilerek taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden eksik harç tamamlanarak yargılamaya devam edilmesi gerekirken harç tamamlatılmadan davanın esası hakkında karar verilmesi yerinde değildir. Harç tamamlatılması kamu düzenine ilişkin olup Dairemizce resen gözetilmesi gerekmektedir....