"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk Hakimliği Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava, eser sözleşmesinin feshi, meni müdahale, gecikme tazminatı ve kira alacaklarının tahsili; karşı dava ise sözleşme kapsamı ve sözleşme dışı iş bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davada sözleşmenin ileriye dönük feshine, gecikme tazminatı ve kazanç kaybı isteğinin kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Antalya 3....
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekillerince istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Asıl dava, eser sözleşmesinin feshi, meni müdahale, gecikme tazminatı ve kira alacaklarının tahsili; karşı dava ise sözleşme kapsamı ve sözleşme dışı iş bedellerinin tahsili istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davada sözleşmenin ileriye dönük feshine, gecikme tazminatı ve kazanç kaybı isteğinin kısmen kabulüne, karşı davanın kabulüne dair verilen karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Antalya 3....
Mahkemece, anılan protokolün diğer arsa sahiplerince imzalanmadığı için geçersiz olduğu ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin halen yürürlükte olduğu kabul edilmiş ise de; sözleşmeyi imzalayan ve tapuda hissedar olarak görülen tüm arsa sahiplerince eldeki davanın açılması, dava dilekçesi içeriğinde, yapılan protokolle sözleşmenin feshedildiğinin belirtilmesi, davalı tarafın buna karşı çıkmaması ve tüm dosya kapsamından dava tarihi itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinde taraf iradelerinin birleştiğinin kabulü zorunludur. Sözleşmenin geriye etkili feshi halinde ise, sözleşmede aksine hüküm bulunmadıkça, müspet (olumlu) zararlar değil, menfi (olumsuz) zararlar talep edilebilir. ../.. S.2. Menfi (olumsuz) zarar; dayanağını 818 sayılı BK'nın 108/2. madde (TBK 125/3.) hükmünden almakta olup, sözleşmenin, karşı tarafça yerine getirileceğine olan güvenin boşa çıkması nedeniyle uğranılan eylemli zarardır....
Feshin ileriye veya geriye etkili olmasının ayrımı yüklenicinin yapımını üstlendiği inşaatı kısmen tamamlaması, fakat temerrüdü yüzünden teslim edememesi halinde tasfiyenin nasıl yapılacağı sorunuyla ilişkilidir. Çünkü, eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa sözleşme yokmuşçasına tasfiye yapılacağından yüklenici inşaattan yaptığı kısma orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümleri gereğince imal ettiği inşaat bedelini alacak ve fakat fesih ileriye etkili kabul edilirse inşaatı getirdiği fiziki seviyeye orantılı olarak arsa payı devrini talep edebilecektir. Gerek Dairemizin ve 15.Hukuk Dairesinin gerekse Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun uygulaması bu doğrultudadır. Somut olayda; sözleşmenin ileriye etkili biçimde feshine karar verildiği, feshin kesinleştiği tarihteki binanın getirildiği fiziki seviyenin %80 olduğu kesinleşen mahkeme kararı ile sabittir....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptal ve tescil istemlerine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekekir. Fesih akdî ilişkiyi ortadan kaldırmaya yönelik bozucu yenilik doğuran bir hak olup, fesih ile akdî ilişkinin geriye etkili sona ereceği kabul edilmekte ise de; inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinin adalet duygularını zedeleyeceği hallerde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu'nun 25.01.1984 gün 3/1 sayılı kararı uyarınca feshin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmektedir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, inşaatın %99,9 oranında tamamlandığı, iskân ruhsatının alınmadığı, davalının süresinde inşaatı bitirmediği, bu nedenlerle de taraflar arsındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshedilmesi gerektiği, davalının eksik yaptığı imalat bedelinin 3.050,00 TL, iskân ruhsatı alma bedelinin 8.000,00 TL, fazladan yaptığı faydalı imalat bedelinin ise 134.000,00 TL olduğu, binada insanların ikamet ettiği, davalının hala davacı tarafta iki adet tapu hakkı bulunduğundan davacının tazminat taleplerinin reddi gerektiği sonucuna varılarak, taraflar arasındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine, tazminat ve kira bedeli istemlerinin reddine karar verilmiştir....
Davacı arsa sahibi tarafından.... sayılı dava dosyası ile, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediği ileri sürülerek, sözleşmenin ileriye etkili feshi ile eksik işler bedeli, yapılması gereken masraflar ve hesaplanacak gecikme tazminatının dikkate alınarak, davalı yükleniciye isabet eden bağımsız bölümlerden tenzili talep edilmiştir. Bu durumda, belirtilen dava dosyalarının uyuşmazlık konusu aynı olduğundan ve davaların yargılaması sonucunda verilecek kararlar birbirlerini etkileyebileceğinden, dosyaların birleştirilmesinin gerekli olduğu düşünülmeden sonuca varılması usul ve yasaya aykırı olmuştur. İzah edilen sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir. 2)Bozma nedenine göre, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir....
Herne kadar sözleşmenin feshi tek taraflı irade beyanı ile sonuç doğurur ise de, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi, taraf rızaları fesihte birleşmediği sürece, ancak mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. Bu itibarla, feshin tek taraflı olarak gerçekleştiğine ilişkin kabul doğru olmamıştır. Öte yandan, sözleşmenin feshi (dönme) ile sözleşmenin ifası anlamına gelen eksik, ayıplı işler bedeli ve gecikme tazminatı gibi olumlu zarar kapsamında kalan talepler birbiriyle çelişkili olduğundan, birlikte istenemezler. Başka bir anlatımla, ya sözleşmenin feshi yada müsbet zarar (ifa) istenebilir....
Bu durumda mahkemece yapılacak yargılama sırasında davacının ileriye etkili fesih talebinde bulunarak dava açtığına göre inşaatın gerçekleştirme seviyesi tespit edilecek buna göre sözleşmenin ileriye etkili feshinin yukarıdaki koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenecek, şayet geriye etkili fesih talep edebilecek davacı arsa sahiplerinin kendi iradeleri ile sözleşmenin ileriye etkili feshini talep ettiği durumlarda inşaatın gerçekleştirme seviyesine bakılmaksızın sözleşmenin tasfiyesini sağlayacak şekilde bir hüküm kurulacaktır....
Hukuk Dairesi'nin 15.06.2007 tarihli 2016/3488 Esas 2017/1821 Karar sayılı ilâmıyla arsa sahibinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile yüklenici kooperatif yönünden Birleşen 2005/200 Esas sayılı davada, arsa sahibince taraflar arasındaki sözleşmenin geriye etkili feshi, birleşen 1997/639 (bozmadan sonra 1999/550) Esas sayılı davada, inşaatın zamanında teslim edilmemesi nedeniyle oluşan kira kayıpları istendiği, kira mahrumiyetine ilişkin talebin, hukuki mahiyeti itibariyle BK'nın 106/II (TBK.md. 125/I) maddesinde düzenlenen gecikme tazminatı olup, müspet zarar kapsamında olduğu, sözleşmenin geriye etkili feshini talep eden tarafın, fesihte haklı olsa dahi, sözleşmede aksine bir hüküm bulunmadığı takdirde, müspet zararlarını değil, ancak BK'nın 108/2....
