Öncelikle belirtmek gerekir ki, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 5. maddesinin 2. fıkrasında yer alan düzenlemenin yetki süreci devam ederken ortaya çıkan ve çözümü aynı maddenin 1. fıkrasında özel olarak düzenlenen işkolu tespit prosedürü ile mümkün olan işkolu uyuşmazlıklarıyla sınırlı olarak değerlendirilmesi gereklidir. Ancak gerek 6356 sayılı Kanun’da gerekse mülga 2822 sayılı Kanun’da işletme kapsamına ilişkin uyuşmazlıkların bekletici mesele yapılamayacağına dair yukarıdaki düzenlemeye benzer bir düzenleme yer almamaktadır. Ayrıca işletme toplu iş sözleşmesi yapılmasına ilişkin kural kamu düzenine ilişkindir....
Sendikasına üye olmaları ve üye oldukları bu sendikanın Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na toplu iş sözleşmesi yapma yetkisi için başvurması üzerine iş akdinin feshedildiğini, davacının 20/03/2017 tarihinde sendikaya üye olduğunu, sendikanın 04/05/2017 tarihinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına işletmede toplu iş sözleşmesi yapma yetkisini almak için başvurduğunu, davalı alt işveren ... Özel Sağ. Hizm. Tem. Gıda Yem. İth. İhr. Şti. sendikanın Bakanlığa başvurduğunu öğrendikten sonra davacının aralarında bulunduğu sendika üyesi birçok işçiyi 06/05/2017-08/05/2017 tarihleri arasında işten çıkardığını, davalı ... A. Ş. ile davalı ... Özel Sağ. Hizm. Tem. Gıda Yem. İth. İhr. Şti. arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi olduğunu, feshin son çare olması gerekliliği ilkesine aykırı hareket edildiğini beyanla feshin geçersizliğinin tespiti ile davacının işe iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili gerekçeli istinaf dilekçesi ile; iş sözleşmesinin fesih tarihine davacının işyeri sendika temsilcisi sıfatının bulunmadığını, aynı tarihte sendikanında toplu iş sözleşmesi yapma yetkisinin bulunmadığını, çünkü temsilcilerinin görevinin sendikanın yetkisi süresince devam ettiğini, davacının iş akdinin ise sendikanın kesinleşmiş bir yetkisinin söz konusu olmadığı tarihte feshedildiğini, davacının işyeri temsilciliği sıfatının 17. Dönem TİS'in 31/12/2017 tarihinde sona erdiğini, iş akdinin İş Kanunu 18. Maddesi kapsamında performans yetersizliği sebebiyle geçerli nedenle feshedildiğini, iş güvencesi tazminat miktarını belirleyen mutlak emredici hükümlerin sözleşmeler ile değiştirilemeyeceğini, davanın reddinin gerektiğini belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir....
D) Yerel Mahkemenin Kararının Özeti: Mahkemece, bozmaya uyma kararı verilmiş, yapılan yargılama sonunda, 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun 79. maddesi uyarınca, görevli mahkemenin Kanunun 2. Maddesinde belirtilen görevli makam olan işyeri Toplu İş Sözleşmesi için işyerini, işletme Toplu İş Sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu yer olduğunu, buna göre ... Çalışma İş Kurumu İl Müdürlüğü'nün bulunduğu yer olan İstanbul Nöbetçi İş Mahkemesinin yetkili olduğunun anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir. E) Temyiz: Kararı davacı vekili temyiz etmiştir. F) Gerekçe: 6356 sayılı Sendikalar Kanununun m.34/2 uyarınca “Bir gerçek ve tüzel kişiye veya bir kamu kurum ve kuruluşuna ait aynı işkolunda birden çok işyerinin bulunduğu işyerlerinde, toplu iş sözleşmesi ancak işletme düzeyinde yapılabilir.” Buna göre farklı işkollarında yer alan işyerlerinin birlikte işletme sayılması mümkün değildir....
Toplu iş sözleşmesi yetkisi ise, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir (GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara 2013, s.942). 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42 nci maddesi ise; “(1) Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
Cumhuriyeti Anayasası’nın (Anayasa) “Toplu ... sözleşmesi ve toplu sözleşme hakkı” kenar başlıklı 53 üncü maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “İşçiler ve işverenler, karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarını ve çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu ... sözleşmesi yapma hakkına sahiptirler.” 2. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki” kenar başlıklı 41 inci maddesinin birinci fıkrası şöyledir: “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu ... sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu ... sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 3. 6356 sayılı Kanun'un “Yetki tespiti için başvuru” kenar başlıklı 42 nci maddesi ise şöyledir: “(1) Toplu ... sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
İŞ MAHKEMESİ TARİHİ : None NUMARASI : 2022/126 DAVA KONUSU : Sendikalara İlişkin Mevzuattan Kaynaklanan Davalar KARAR : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalı sendika tarafından usulüne uygun olarak yetki tespiti talep edilmediği, dava dışı işverenlikle toplu iş sözleşme yapma yetkisi bulunmadan toplu iş sözleşmesi yaptığı, tüm bu hususların kanuna aykırı olduğu hususu değerlendirilerek herhangi bir hak kaybına sebebiyet vermemesi adına ilgili kanun hükmü gereği öncelikle toplu sözleşme sürecinin durdurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince 10/03/2022 tarih ve 2022/126 Esas sayılı ara kararı gereğince davacı vekilinin yürütmenin durdurulması talebinin reddine karar verilmiştir....
Maddesinin d bendi; "İşletme toplu iş sözleşmesi: Bir gerçek veya tüzel kişiye ya da bir kamu kurum veya kuruluşuna ait aynı işkolundaki birden çok işyerini kapsayan sözleşmeyi" ,Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun 2. Maddesinin c bendi; "...görevli makam: işletme toplu iş sözleşmesi için işletme merkezinin bağlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünü" tanımlamakta olduğunu, -Yetki ile ilgili olarak da Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunun 79. Maddesi; "Bu Kanunun uygulanmasından doğan uyuşmazlıklar iş davalarına bakmakla görevli ve yetkili mahkemelerde görülür....
Gerekçe: Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, Ankara, 2013, s. 942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
GEREKÇE: I-Hukuki Dayanaklar Toplu iş sözleşmesi yetkisi, toplu iş sözleşmesi ehliyetine sahip kuruluş veya kişinin belli bir toplu iş sözleşmesi yapabilmesi için Kanunun aradığı niteliğe sahip olmasını gösterir.(..., Cevdet İlhan: İş Hukuku Yeni İş Yasaları, ..., 2013, s. 942.) 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun “Yetki” başlıklı 41. maddesinin birinci fıkrasına göre “Kurulu bulunduğu işkolunda çalışan işçilerin en az yüzde birinin üyesi bulunması şartıyla işçi sendikası, toplu iş sözleşmesinin kapsamına girecek işyerinde başvuru tarihinde çalışan işçilerin yarıdan fazlasının, işletmede ise yüzde kırkının kendi üyesi bulunması hâlinde bu işyeri veya işletme için toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkilidir.” 6356 sayılı Kanun'un “Yetki Tespiti İçin Başvuru” başlıklı 42. maddesine göre ise “Toplu iş sözleşmesi yapmak isteyen işçi sendikası Bakanlığa başvurarak yetkili olduğunun tespitini ister....
