Asliye Hukuk Mahkemesinde 2016/407 Esas ile açılan davada söz konusu inşaatın durumuna ilişkin istenilen 12.06.2017, 19.07.2017 ve 20.11.2017 tarihli bilirkişi raporlarında inşaat seviyesinin C Blokta %90, B Blokta %61, D Blokta %100 olarak tespit edildiği dolayısıyla bütün olarak değerlendirildiğinde inşaatın seviyesinin %83 olması sebebiyle ileriye etkili fesih kararı alındığı görüldüğünü, her ne kadar arsa sahipleri tarafından sözleşmenin iptali istemiyle açılan davada sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine karar verilmiş ise de ileriye etkili fesih durumunda yüklenicinin yaptığı imalatın oranına göre bedel alması (bağımsız bölüm) muhtemel olduğunu, ayrıca sözleşme tarafı olarak davacı işbu sözleşmeden çıkar elde etmiş ifa nedeni ile kazanımlarda bulunduğunu, sözleşmenin diğer tarafı olan Kurum borçlusu şirketin meydan verdiği zararlardan müştereken ve müteselsilen sorumluluğu bulunduğunu, taraflar arasındaki uyuşmazlığın, SGK tarafından mülkiyeti davacı kooperatife ait Antalya ili...

- K A R A R - Davacılar vekili, davalı yüklenici ile davacıların murisi arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, ancak inşaatın imara aykırı olarak yapıldığını ve imara uygun hale getirilmesinin mümkün olmadığını, yükleniciye devredilen hissenin, onun tarafından diğer davalılara devredildiğini ileri sürerek, sözleşmenin geriye etkili feshi ile gecikme tazminatı, manevi tazminatın tahsilini ve binanın kal'i ile müdahalenin men'ini talep ve dava etmiştir. Davalılar vekili, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; binanın plan tadilatı, kaçak katların yıkılması ve güçlendirme yapılması halinde imara uygun hale getirilebileceği, ancak davalı yükleniciye verilen sürelere rağmen herhangi bir işlem yapmadığı gerekçesiyle, sözleşmenin geriye etkili feshine, tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tesciline, diğer taleplerin ise şartları oluşmadığından reddine karar verilmiştir....

Davalı yüklenici şirket vekili, inşaatın %40 seviyelerine geldiğinde müvekkilinin ekonomik zorluklar nedeniyle faaliyetlerini durdurduğunu, hakkında icra takipleri yapıldığını, dava konusu taşınmazı şirket adına tescil ettirerek kredi kullanıp üzerinde ipotek tesis ettirdiğini, sözleşme hükümlerini yerine getirme şanslarının bulunmadığını savunarak, açılan davayı kabul ettiklerinden sözleşmenin geriye etkili olarak feshedilerek taşınmazın tapusunun davacılar adına tesciline karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; davanın davalı tarafından kabul edilmesi gerekçesiyle davanın kabulü ile sözleşmenin ileriye etkili olmak üzere feshine ve dava konusu 4643 parsel sayılı taşınmazın tapusunun iptâli ile davacılar adına hisseleri gözetilerek tesciline karar verilmiştir. İlk kararın temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 23....

a ait olan 15 numaralı daireyi yine danışıklı bir şekilde beş yıllığına kiraya verdiğini, tespit yaptırıldıktan sonra bir kısım dairelerin balkon korkulukları, pimapen pencere ve kapılarının söküldüğünü ileri sürerek, sözleşmenin ileriye etkili feshi ile yüklenicinin edimine göre devri gereken bağımsız bölümün tespiti, müdahalenin men'i, ... için 5.000,00 TL, ... için 2.000,00 TL kira bedelinin ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla sözleşmenin feshi nedeniyle 2.000,00 TL müspet zarar ve ayıplı işler bedelinin tahsilini talep ve dava etmiş, ıslah yoluyla talebini 658.648,75 TL'ye artırmıştır. Asli müdahil vekili, sözleşmenin süresinde bitirilmediğini, müvekkilinin sözleşmenin iptali ile doğrudan ilgisi bulunduğunu ileri sürerek, sözleşmenin iptalini talep etmiştir....

Feshin geriye etkili olacağı konusunda taraf iradelerinin uyuşmaması halinde mahkemece ileriye etkili feshin koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalıdır. Fesih ileriye etkili sonuçlar yaratacak şekilde yapılmış veya bunun koşulları oluşmuş ise, feshin doğal sonucu olarak yapılacak tasfiye işleminde yüklenici eserin getirildiği fiziki seviyeye uygun bağımsız bölüm tapusunun devrini isteyebilir. Feshin geriye etkili olması durumunda, sözleşme hiç yapılmamış (yok) farzedilerek hüküm doğuracağından taraflar karşılıklı olarak birbirlerine verdiklerini sebepsiz zenginleşme hükümlerince geri alabilir. Örneğin, avans niteliğinde bir miktar arsa payı devredilmiş ise arsa payının adına tescili arsa sahibince; yasaya uygun bir kısım imalât gerçekleşmiş ise bunun bedeli de yüklenici tarafça istenebilir. Oysa, ileriye etkili fesihte sonuç farklıdır....

Böylece işin arz ettiği özellik, işin kapsamı ile birlikte değerlendirilerek feshin ileriye etkili mi, yoksa geriye etkili mi sonuçlar doğuracağı üzerinde durulması gerekir. İleriye etkili fesih talebinin kabulüne karar verilmesi gereken hallerde de sadece ileriye etkili fesihle yetinilmesi de yeni davalara neden olacağından uyuşmazlığın çözümlendiğinden söz edilemez. Kaldı ki, yüklenicinin hak ettiği arsa payı ile arsa sahiplerine bırakılacak pay oranının belirlenmesi tarafların dava ve mahsup taleplerini karşılayacak, infaz kabiliyeti olan hüküm kurulacaktır. Yargıtay 15. H.D. kararlarına göre gecikme tazminatı müspet zarar olup sözleşmenin geriye etkili feshi halinde istenemez ise de, ileriye etkili fesih halinde sözleşme fesih tarihine kadar hüküm ve sonuçlarını doğuracağından teslimi gereken tarihten sonraki dönem için koşulları gerçekleşmişse gecikme tazminatı istenebilir....

Mahkemece, inşaatın seviyesi itibariyle, sözleşmenin geriye etkili feshi ile, davacıların talebi dikkate alınarak, davalılar adına kayıtlı tüm bağımsız bölümlerin eksik işler oranında tapu kayıtlarının ayrı ayrı iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmiştir. Davacılar vekilinin, gerek dava dilekçesi ve gerekse yargılama sırasında sunduğu 20.02.2012 günlü dilekçesi dikkate alındığında, tasfiyenin, ileriye etkili fesih sonucunu oluşturacak şekilde talep edildiği ve mahkemece buna göre hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Ancak mahkemece, tasfiye yapılırken eksik işler oranında tüm bağımsız bölümlerden ayrı ayrı pay iptal edilmesi hatalı olmuştur....

İstisna sözleşmesinin bir türü olan kat karşılığı inşaat sözleşmesinde yüklenicinin kendi kusuru ile işi belli zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle sözleşmenin ... sahibi (arsa sahibi) tarafından feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak BK’nın 106 ve 108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekir. Ancak olayın niteliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda MK’nın 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin feshi ileriye etkili sonuç doğurur (Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu 25.01.1984 gün 1983/3 Esas, 1984/1 Karar). Bunun için her şeyden önce, yüklenicinin işten el çektiği tarihte inşaatın fiziki durumunun tesbitinde ve yapılan işin tüm işe oranının saptanmasında zorunluluk vardır. Böylece işin arzettiği özellik, işin kapsamı ile birlikte değerlendirilerek feshin ileriye etkili mi, yoksa geriye etkili mi sonuçlar doğuracağı üzerinde durulması gerekir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi, tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa gecikme tazminatı ve alacak davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliği nedeniyle usûlden reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -K A R A R- Davacılar vekili, davalı yüklenicinin, müvekkilleri ile imzalamış olduğu arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan edimlerini yerine getirmediğini, inşaatı süresinde teslim etmediğini ileri sürerek, sözleşmenin feshi ile davalı üzerinde bulunan tapu kayıtlarının iptalini, mümkün olmazsa gecikme tazminatı ile ödemiş oldukları yapı denetim bedelinin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir....

Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü: - K A R A R - Dava, sözleşmelerin feshi, tapu iptâl tescil, cezai şart ve gecikme tazminatlarının tahsili istemleriyle açılmış, mahkemece kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin geriye etkili olarak feshine, yüklenici şirket adına devredilen tapu paylarının iptâli ile arsa sahipleri adına tesciline, cezai şart ve gecikme tazminatı istemlerinin reddine karar verilmiş, karar taraf vekillerince temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı yüklenici şirketin tüm, davacı arsa sahiplerinin aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir. 2-Davacılar vekili 28.09.2007 günlü oturumda cezai şart ve gecikme tazminatı istemlerini atiye terk ettiklerini açıklamıştır....