DELİLLER : Tüm dosya kapsamı DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kaynaklı alacak talebine ilişkin olup ıslahla davacı tarafça ayrıca sözleşmenin ileriye etkili feshi talep edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek duruşmasız olarak yapılmıştır....
Az yukarıda açıklandığı üzere; sözleşmenin batıl olması ifasının kusursuz imkânsızlık nedeniyle olanaksız bulunması ya da eser sahibinin kusuru sebebi ile feshi durumunda eser sahibi menfi zararlarının tazminini isteyemeyeceği gibi; müspet zararının giderilmesini de isteyemez. 25.01.1984 tarih ve 84/3-1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince, olayın özelliği ve niteliğinin haklı gösterdiği durumlarda Türk Medeni Kanunu'nun 2. maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin ileriye etkili sonuç doğurur şekilde feshine karar verilebilir. Somut olayda anılan Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanmasını gerektiren koşullar gerçekleşmemiştir....
Burada sözleşmenin feshinin ileriye veya geriye etkili olması ayırımı önem kazanmaktadır, bu ayrım yüklenicinin yapımını üstlendiği inşaatı kısmen tamamlaması, fakat temerrüdü yüzünden teslim edememesi halinde tasfiyenin nasıl yapılacağı sorunu ile ilgilidir. Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır. ......
Burada sözleşmenin feshinin ileriye veya geriye etkili olması ayırımı önem kazanmaktadır, bu ayrım yüklenicinin yapımını üstlendiği inşaatı kısmen tamamlaması, fakat temerrüdü yüzünden teslim edememesi halinde tasfiyenin nasıl yapılacağı sorunu ile ilgilidir. Eğer feshin sonuçları geriye etkili olacaksa, sözleşme yokmuşçasına tasfiye edileceğinden yüklenici inşaatın yaptığı kısmına orantılı arsa payı değil, sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre imal ettiği inşaat bedelini alır. Fesih ileriye etkili kabul edilirse, yükleniciye imalat oranına paralel arsa payı bırakılır....
Hd.E: 2022/5947- K: 2022/7381) Ne varki; Taraflar arasında tanzim edilen sözleşme satış vaadi sözleşmesi olup bu sözleşmenin niteliği gereği ileriye etkili feshinin talep edilemeyeceği anlaşılmakla yasal şartları oluşmayan ileriye etkili fesih talebinin reddi gerekirken yazılı şekilde kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olmakla; Davacının bu karara karşı yapmış olduğu istinaf kanun yoluna başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine; Davalı T3 ve davalı T6 ve Birgül İnş.Haf. vekilinin istinaf talebinin 6100 sayılı HMK 353/1- b-2 maddesi uyarınca kabulü ile kararın kaldırılmasına karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
İleriye etkili fesih halinde; tasfiyenin dışında kusur durumlarına göre gecikme tazminatı ve kazanç kaybı gibi müspet zararlar ile cezai şart alacağının da tespit ve tahsili söz konusu olmakta, geriye etkili fesih durumunda ise sözleşme baştan itibaren hükümsüz kalacağından, cezai şart ve müspet zarar kavramına giren alacak türleri istenememektedir. Bu ictihadi ilkeler ışığında somut olaya gelince: Taraflar arasında; Muğla İli, Bodrum İlçesi, Karakaya Köyü, 2392 ve 2393 parsel sayılı taşınmazlar üzerinde 25 adet ikiz villa yapımı ile ilgili olarak, 28/08/1999 tarihli "Düzenleme Şeklinde Kat Karşılığı İnşaat ve Satış Vaadi Sözleşmesi" başlıklı sözleşmenin yapıldığı, her ne kadar bu sözleşme resmi olmayıp adi yazılı olarak düzenlenmiş ise de sözleşme gereği tapu devirleri yapılmış olmakla geçerli hale geldiği, bu hususun tarafların da kabulünde olduğu, bu sözleşmenin 4....
İleriye etkili fesih halinde; tasfiyenin dışında kusur durumlarına göre gecikme tazminatı ve kazanç kaybı gibi müspet zararlar ile cezai şart alacağının da tespit ve tahsili söz konusu olmakta, geriye etkili fesih durumunda ise sözleşme baştan itibaren hükümsüz kalacağından, cezai şart ve müspet zarar kavramına giren alacak türleri istenememektedir. Yukarıdaki içtihadi ilkeler ışığında somut olay incelendiğinde: Taraflar arasında; İzmir 32....
üç ayı geçmesi halinde ek üç aylık sürede de İnşaatın tamamlanmaması halinde yüklenicinin ---- ödemesine ilişkin ceza koşulunun da yine TBK m. 179/11 hükmünce "(asıl borçla ifayla birlikte istenen ceza koşulu" olduğu; Sözleşmenin ---- hükmünde inşaatın tamamlanması bakımından ----aylık --- kararlaştırıldığı, buna göre sözleşmenin imza tarihi olan ---- tarihi göz önüne alındığında TBK m. 93, b. 3 hükmü gereğince teslim vadesinin --- olduğu, dosyadaki teknik inceleme neticesinde inşaatın---- tarihinden sonraki üç ay içinde de tamamlanmadığı, imalat oranının da --- olduğunun anlaşıldığı, Her ne kadar davacı dava dilekçesinde “sözleşmenin sonlandırılması” olarak ifade etmişse de inşaatın tamamlanma oranı --- olduğundan ve ---- müstakar kararlarında kabul edildiği üzere dönme/fesih eşiği olan ------ az olduğu için burada feshin değil, “sözleşmeden dönme”nin olduğu ve “geçmişe etkili olarak sözleşmenin sona erdirildiği;sözleşmeden dönme halinde geçerli sözleşme ilişkisinin, geçmişe etkili olarak...
üç ayı geçmesi halinde ek üç aylık sürede de İnşaatın tamamlanmaması halinde yüklenicinin ---- ödemesine ilişkin ceza koşulunun da yine TBK m. 179/11 hükmünce "(asıl borçla ifayla birlikte istenen ceza koşulu" olduğu; Sözleşmenin ---- hükmünde inşaatın tamamlanması bakımından ----aylık --- kararlaştırıldığı, buna göre sözleşmenin imza tarihi olan ---- tarihi göz önüne alındığında TBK m. 93, b. 3 hükmü gereğince teslim vadesinin --- olduğu, dosyadaki teknik inceleme neticesinde inşaatın---- tarihinden sonraki üç ay içinde de tamamlanmadığı, imalat oranının da --- olduğunun anlaşıldığı, Her ne kadar davacı dava dilekçesinde “sözleşmenin sonlandırılması” olarak ifade etmişse de inşaatın tamamlanma oranı --- olduğundan ve ---- müstakar kararlarında kabul edildiği üzere dönme/fesih eşiği olan ------ az olduğu için burada feshin değil, “sözleşmeden dönme”nin olduğu ve “geçmişe etkili olarak sözleşmenin sona erdirildiği;sözleşmeden dönme halinde geçerli sözleşme ilişkisinin, geçmişe etkili olarak...
Sözleşmenin geriye etkili feshi halinde kural olarak müspet zarar kapsamında bulunan gecikme tazminatı istenemez ise de sözleşmede aksi kararlaştırılmış ise feshedilmeyen süre için gecikme tazminatı istenmesi mümkündür. Bu bağlamda taraflar arasındaki sözleşmenin cezai durum başlıklı bendinde "inşaat süresinde bitirilmez ise bağımsız bölüm başına 400 TL kira bedeli ödenecek, müteahhit arsa sahibinin bu gecikmeden doğan kira gerekse sair zararlarını sözleşme feshedilse dahi ayrıca ödemekle sorumludur" şeklindeki düzenlemesine göre sözleşmenin geriye etkili feshine rağmen davacı arsa sahiplerinin gecikme tazminat hakkının doğduğu kabul etmek gerekmiştir. Sözleşme bir kısım arsa sahipleri ile yapılmış olup, sözleşme dışında taşınmazda Kestel Belediyesinin 314/2400 hissesi bulunmaktadır. Davacı arsa sahipleri ile Kestel Belediyesi arasında imzalanan 05.07.2013 tarihli sözleşmeye göre Kestel Belediyesi 4 daire karşılığında taşınmazdaki hissesini devir edecektir....
