Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili feshi ile tapu iptal ve tescil istemlerine ilişkindir. Eser sözleşmelerinin bir türü olan arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinde yüklenicinin kendi kusuruyla işi muayyen bir zamanda bitirmeyerek temerrüde düşmesi nedeniyle iş sahibi tarafından sözleşmenin feshi halinde, uyuşmazlığın kural olarak dava tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 106-108. maddeleri hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekekir. Fesih akdî ilişkiyi ortadan kaldırmaya yönelik bozucu yenilik doğuran bir hak olup, fesih ile akdî ilişkinin geriye etkili sona ereceği kabul edilmekte ise de; inşaatın geldiği seviye itibariyle sözleşmenin geriye etkili feshinin adalet duygularını zedeleyeceği hallerde Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu'nun 25.01.1984 gün 3/1 sayılı kararı uyarınca feshin ileriye etkili sonuç doğuracağı kabul edilmektedir....
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, inşaatın %99,9 oranında tamamlandığı, iskân ruhsatının alınmadığı, davalının süresinde inşaatı bitirmediği, bu nedenlerle de taraflar arsındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshedilmesi gerektiği, davalının eksik yaptığı imalat bedelinin 3.050,00 TL, iskân ruhsatı alma bedelinin 8.000,00 TL, fazladan yaptığı faydalı imalat bedelinin ise 134.000,00 TL olduğu, binada insanların ikamet ettiği, davalının hala davacı tarafta iki adet tapu hakkı bulunduğundan davacının tazminat taleplerinin reddi gerektiği sonucuna varılarak, taraflar arasındaki sözleşmenin ileriye etkili olarak feshine, tazminat ve kira bedeli istemlerinin reddine karar verilmiştir....
Davacı arsa sahibi tarafından.... sayılı dava dosyası ile, yüklenicinin edimlerini yerine getirmediği ileri sürülerek, sözleşmenin ileriye etkili feshi ile eksik işler bedeli, yapılması gereken masraflar ve hesaplanacak gecikme tazminatının dikkate alınarak, davalı yükleniciye isabet eden bağımsız bölümlerden tenzili talep edilmiştir. Bu durumda, belirtilen dava dosyalarının uyuşmazlık konusu aynı olduğundan ve davaların yargılaması sonucunda verilecek kararlar birbirlerini etkileyebileceğinden, dosyaların birleştirilmesinin gerekli olduğu düşünülmeden sonuca varılması usul ve yasaya aykırı olmuştur. İzah edilen sebeplerle kararın bozulması gerekmiştir. 2)Bozma nedenine göre, taraf vekillerinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek görülmemiştir....
Bu durumda mahkemece yapılacak yargılama sırasında davacının ileriye etkili fesih talebinde bulunarak dava açtığına göre inşaatın gerçekleştirme seviyesi tespit edilecek buna göre sözleşmenin ileriye etkili feshinin yukarıdaki koşullarının oluşup oluşmadığı belirlenecek, şayet geriye etkili fesih talep edebilecek davacı arsa sahiplerinin kendi iradeleri ile sözleşmenin ileriye etkili feshini talep ettiği durumlarda inşaatın gerçekleştirme seviyesine bakılmaksızın sözleşmenin tasfiyesini sağlayacak şekilde bir hüküm kurulacaktır....
Herne kadar sözleşmenin feshi tek taraflı irade beyanı ile sonuç doğurur ise de, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshi, taraf rızaları fesihte birleşmediği sürece, ancak mahkeme kararı ile mümkün olmaktadır. Bu itibarla, feshin tek taraflı olarak gerçekleştiğine ilişkin kabul doğru olmamıştır. Öte yandan, sözleşmenin feshi (dönme) ile sözleşmenin ifası anlamına gelen eksik, ayıplı işler bedeli ve gecikme tazminatı gibi olumlu zarar kapsamında kalan talepler birbiriyle çelişkili olduğundan, birlikte istenemezler. Başka bir anlatımla, ya sözleşmenin feshi yada müsbet zarar (ifa) istenebilir....
Hukuk Dairesinin 24.10.2013 tarihli ve 2013/3062 Esas,2013/6517 Karar sayılı kararıyla; Belediye Başkanlığı'nın cevabi yazısında projeye aykırı imalat olduğu belirtildiğinden, inşaatın yasal hale getirilip getirilemeyeceği hususunda herhangi bir inceleme ve araştırma yapılmadan sözleşmenin ileriye etkili feshine karar verilmesi ve ileriye etkili fesih kararı verilmesine rağmen tasfiye sonucu ile ilgili herhangi bir hüküm kurulmaması suretiyle uyuşmazlığın ortada bırakılmasının doğru olmadığı, mahkemece tekrar keşif yapılarak imalatın % 90 ve üzeri oranına ulaşması ve ayrıca kalan eksik işlerin de sözleşmede amaçlanan kullanıma engel oluşturmadığının belirlenmesi halinde ileriye etkili fesih koşullarının gerçekleştiği, bu koşulların gerçekleşmemesi halinde ise davacı tarafça feshin ileriye etkili sonuç doğurmasına ilişkin hükmün temyiz edilmemesi nedeniyle davalı lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu gözetilerek tasfiyeye ilişkin herhangi bir hüküm kurulmaksızın sözleşmenin ileri etkili olarak...
Bu nedenle mahkemece, işin devam ettiğine ilişkin iddialarda dikkate alınarak ve yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulundan mahallinde keşif yapılmak suretiyle tamamlanma oranı işin tamamı üzerinden hesaplattırılarak bu seviyeye göre olaya 25.1.1984 gün 3/1 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanarak aktin ileriye etkili biçimde feshinin hakkaniyet kurallarına uygun bulunup bulunmadığının tartışılması, sözleşmenin 11. maddesi ile de fesih hakkı tanındığından tespit olunacak seviyeye göre aktin ileriye etkili feshi gerekiyorsa tamamlanan işlere tekabül eden nisbette, tapu iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesi gerekirken eksik incelemeyle yazılı şekilde davanın red edilmesi sözleşme hükümlerine aykırı bulunmuş kararın bozulması gerekmiştir. Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davacılar yararına (BOZULMASINA), ödedikleri temyiz peşin harcının istekleri halinde temiz eden davacılara iadesine, 7.5.2001 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Dava, arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesinin ileriye etkili olarak feshi ile taraflar arasındaki ilişkinin tasfiye edilmesidir. Somut olayda davacı arsa sahipleri, sözleşmenin ileriye etkili olarak feshini ve davalı yüklenicinin kira borcu ile eksik imalat borcu olduğunu ileri sürerek, sözleşmeye göre yükleniciye verilmesi kararlaştırılan C ve D bloklardaki zemin katta kat irtifakı kurulmayan bağımsız bölümlerin kendilerine ait olduğunun tespitini talep etmişlerdir. Bu talep sözleşmenin tasfiyesi şeklinde anlaşılmalıdır. Mahkemece, davacı arsa sahiplerinin geç teslimden dolayı 84.000,00 TL kira bedeli, 152.256,09 TL eksik iş bedeli bulunduğu tespit edilerek, bu taleplerle ilgili tahsil hükmü kurulmuş, ayrıca C ve D bloklardaki yükleniciye bırakılması kararlaştırılan dört adet bağımsız bölümünde davacılara ait olduğunun tespitine karar verilmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki sözleşmenin feshi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, taraflar arasında arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ve tadil sözleşmesi imzalandığını, davalının inşaatı süresinde teslim etmediğini ileri sürerek, sözleşmenin ileriye etkili feshini talep ve dava etmiştir.Mahkemece, inşaatın süresinde teslim edilmediği, seviyenin %70 olduğu, davacı arsa sahibi tarafından yükleniciye isabet eden üç adet bağımsız bölümün, yüklenicinin gösterdiği üçüncü kişiye devredildiği, imalat seviyesine göre kalan tapuları haketmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile sözleşmelerin ileriye etkili feshine karar verilmiştir....
İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca ileriye etkili feshini gerektirdiği, bu bakımdan mahkemenin geriye etkili şekilde feshin tespitine ve elatmanın önlenmesine karar vermesinin doğru olmadığı, mahkemece davalı yüklenicinin sonradan inşaatı tamamladığına ilişkin savunması gözönünde bulundurularak keşif icrasından tamamlama oranının %90'da kaldığının tespiti halinde sözleşmenin ileriye etkili feshine ve elatanın durumunun da bu orana göre değerlendirilmesinden, inşaatın %100 tamamlanması ve anahtar teslimi kapsamında olan iskan ruhsatının alındığının anlaşılması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur. Mahkemece, bozma ilamına uyularak, yüklenicinin verilen süre ve ek süre sonucunda edimini %98 oranında yerine getirdiği, %...'...
