(Banu Şit, Kurumsal Tahkim ve Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi, ... 2005, sh.194) 5718 Sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanunun 60-63. maddelerinde yabancı hakem kararlarının tenfizi düzenlenmiştir. Buna göre, “kesinleşmiş” ve “icra kabiliyeti kazanmış” veya “taraflar için bağlayıcı olan” yabancı hakem kararlarının tenfiz şartlarını yabancı mahkeme kararlarının tenfizi şartlarından farklı olarak ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. MÖHUK'un 60/1. maddesinde "Kesinleşmiş ve icra kabiliyetini kazanmış veya taraflar için bağlayıcı olan yabancı hakem kararları tenfiz edilebilir."...
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Katkı payı alacağı K A R A R Yabancı ülke mahkeme kararı ile boşanan tarafların boşanma dava tarihinden önce ve sonraki vatandaşlıklarını gösterir vukuatlı aile nüfus kayıt tablosunun ilgili Nüfus Müdürlüğü'nden temin edilerek dosya arasına konulmasından sonra temyiz incelemesi yapılmak üzere gönderilmesi için dosyanın Yerel Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 06.02.2014 tarihinde oybiriliğiyle karar verildi....
Cumhuriyeti vatandaşı olduğu, davacının Türkiye'ye geliş tarihinin nüfus kaydına göre 2006 yılı olduğu, Türkiye'de Oturan Yabancıların Nüfus Kayıtlarının Tutulmasına Dair Yönetmelik'in 1 ... maddesine göre Türkiye'de herhangi bir amaçla en az 6 ... süreli yabancılara mahsus ikamet tezkeresi alan yabancıların kimlik bilgilerinin ve beyan edecekleri nüfus olaylarının yabancılar kütüğünde tutulacağı, aynı yönetmeliğin 5 ... maddesi gereğince yabancılar kütüğünde kayıtlı olan kişilere yabancılar kimlik numarası verileceği, yönetmeliğin 8 ... maddesinde yabancılar kütüğüne kayıtlı olan kişilerin Türkiye'den ayrılmaları halinde nüfus kayıtlarının kapatılacağı, yönetmeliğin 9 uncu maddesinde nüfus kayıtları tutulan yabancıların kendileri ile ilgili nüfus olaylarını yerleşim yeri Nüfus Müdürlüklerine bildirmekle yükümlü oldukları, aynı yönetmeliğin 13 üncü maddesi gereğince yabancılar kütüğünde kayıtlı ana ile Türk Vatandaşı olan babadan evlilik dışında ... çocuğun yabancılar kütüğüne annenin...
Somut uyuşmazlık yönünden asıl incelenmesi gereken husus, yabancı mahkeme kararının, Türk mahkemelerinden alınan kararlar ile bağdaşmaması halinin, Türk kamu düzenine aykırılık oluşturup oluşturmayacağı noktasıdır. Burada ilk olarak tanıma ve tenfiz hukukundaki kamu düzenine aykırılık kavramının, iç hukuktaki emredici kurallara aykırılık kavramından daha dar ve sınırlı bir anlama sahip olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Dolayısıyla kamu düzeni gerekçesiyle yabancı mahkeme kararının tenfizine istisnaen müdahale edilmelidir. Ayrıca somut uyuşmazlıkta yukarıda açıklanan revision au fond yasağından ayrılmayı gerektirecek bir özellik de bulunmamaktadır. Yine aynı davanın Türk mahkemelerinde görülmesi halinde farklı sonuca varılacak olması, “tek başına” tanıma ve tenfiz engeli oluşturmayacaktır. Zira, esasa uygulanacak yabancı hukuk gibi yabancı mahkeme kararlarının da Türk mahkemelerinden verilecek kararlarla aynı olması beklenemez....
ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ TARİHİ : 10/06/2021 NUMARASI : 2020/423 2021/392 DAVA KONUSU : Nüfus (Diğer Kayıtların Düzeltilmesi İstemli) KARAR : GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili T1 annesi Refia Kant'ın vasisi olduğunu, Refia Kant'ın emekli maaşına '' uzun süre işlem yapılmaması'' nedeni ile SGK Genel Müdürlüğü tarafından bloke konularak maaş ödemesinin durdurulduğunu, emekli maaşı üzerindeki blokenin kaldırılarak maaş ödemesi yapılabilmesi için SGK ''Baba bağını ihtiva eden vukuatlı nüfus kayıt örneğinin istendiğini, Nüfus idaresi tarafından verilen nüfus kayıt örneğinde baba bağı bulunmadığını, Refia Kant adına olan iki kayıt aynı kişiye ait olduğunu, bu kayıtlardaki her iki şahsın aynı kişi olduğunu, baba Nail Kant'ın nüfusa kayıtlı olduğu yer bilgilerinin ve Refia Kant'ın Baba bağının tesbit edilmesi için iş bu davayı açma zaruriyeti doğduğunu, bu nedenlerle Refia Kant'ın nüfus kayıtlarının düzeltilerek baba bağının kurulmasına karar verilmesini...
İstinaf Sebepleri Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davaya konu yabancı mahkeme kararının temyizi ile ortadan kaldırıldığını, davacının kötü niyetli olduğunu, yabancı mahkeme kararının tanıma ve tenfiz işleminin yapılabilmesi için, kararın kesinleşme şerhi ve apostilin bulunması gerektiğini, davacının mahkemeye apostil şerhini sunmadığını, boşanma hükmüne yönelik verilen tanıma kararının usul, hak, yasa ve yargıtay içtihatlarına aykırı olduğundan yerel mahkeme kararının kabul edilen kısım yönünden duruşma istemli olarak kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. C....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Tanıma Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü: Yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına ilişkin davalar, basit yargılama usulüne tabidir (HMK. md. 316). Basit yargılama usulüne tabi davalarda, mahkeme mümkün olan hallerde tarafları duruşmaya davet etmeden dosya üzerinden karar verebilir (HMK.md.320/1). Şu halde basit yargılama usulüne tabi bir işin duruşmasız incelenebilmesi evvela kanunen mümkün olmalıdır. Yabancı mahkeme kararlarının tanınmasına ilişkin davalar kamu düzeniyle doğrudan ilgilidir. Mahkemece, davaya konu yabancı ilam ve onaylı tercümesi davalıya tebliğ edilmeden dosya üzerinden karar verilmiş, dolayısıyla davalı tarafa savunma ve ispat hakkı tanınmayarak,davalının hukuki dinlenilme hakkı ihlal edilmiştir (HMK md. 27)....
Mahkemesi'nin 83 S 50/12 sayılı kararlarının ve tercümelerini fotokopi şeklinde olduğu, .... vekili tarafından tenfizi istenen yabancı mahkeme kararlarının asıllarının ... 1. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2014/190 Esas sayılı dosyasına sunulduğu anlaşılmaktadır. Oysa 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Kanunu'nun 53. maddesi "(1)Tenfiz dilekçesine aşağıdaki belgeler eklenir: a) Yabancı mahkeme ilamının o ülke makamlarınca usulen onanmış aslı veya ilamı veren yargı organı tarafından örneği ve onanmış tercümesi b) İlamın kesinleştiğini gösteren ve o ülke makamlarınca usulen onanmış yazı veya belge ile onanmış tercümesi" hükmünü haiz olup, temyiz incelemesi yapılırken dava konusu yabancı mahkeme ilamının aslı veya onanmış orneği ve onanmış tercümesi incelenmesi gerektiğinden, dosyanın anılan noksanlıklar (ilamların aslı veya onanmış örneği ve onanmış tercümeleri) giderildikten sonra Dairemize gönderilmesi açısından mahalline geri çevrilmesine karar vermek gerekmiştir....
“Tanıma” başlıklı 58.maddesinde: “(1) Yabancı mahkeme ilâmının kesin delil veya kesin hüküm olarak kabul edilebilmesi yabancı ilâmın tenfiz şartlarını taşıdığının mahkemece tespitine bağlıdır. Tanımada 54 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi uygulanmaz. (2) İhtilâfsız kaza kararlarının tanınması da aynı hükme tâbidir. (3) Yabancı mahkeme ilâmına dayanılarak Türkiye'de idarî bir işlemin yapılmasında da aynı usul uygulanır.”“Kesin Hüküm ve Kesin Delil Etkisi” başlıklı 59.maddesinde: “Yabancı ilâmın kesin hüküm veya kesin delil etkisi yabancı mahkeme kararının kesinleştiği andan itibaren hüküm ifade eder.” Hükümleri yer almaktadır.Hemen belirtmelidir ki, her mahkeme kararının kesin hüküm ve icra kabiliyeti olmak üzere iki ayrı sonucu bulunmaktadır. Kesin hüküm teşkil eden mahkeme kararları-istisnalar dışında- icra kabiliyeti de taşırlar....
Bu maddeden anlaşıldığı gibi;nüfus kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendirileceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanacağı belirtilmiş olup nüfus müdürlüğünün temsilcisinin duruşmalarda bulunması bu maddeye göre zorunlu olup yokluğunda duruşma yapılmayacağı halde ilk derece mahkemesi tarafından Somut olayda, söz konusu ilkeler dikkate alınmadan nüfus müdürlüğünün temsilcisinin duruşmalara katılımı sağlanmadığı son duruşmada katılımı sağlanılarak sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca nüfus müdürlüğüne duruşma gün ve saatini bildiren davetiye çıkartılırken, davetiyenin üzerine 5490 sayılı Nüfus Hizmetleri kanunun 36/1- a maddesine göre, nüfus kayıt düzeltme davaları nüfus müdürü veya görevlendirileceği nüfus memuru huzuru ile görülür ve karara bağlanacağından duruşmaya katılmasının zorunlu olduğuna, dair şerh yazılır....
