GEREKÇE Dava, İİK 89/3.maddesine dayalı olarak açılan menfi tespit davasıdır. İlk derece mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK'nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Davalı vekilinin istinaf istemi vekalet ücreti ve yargılama giderlerine yöneliktir. İİK'nun 89/3. maddesi hükmü uyarınca açılan menfi tespit davasının kabulüne karar verilmesi durumunda, davacının sırf birinci ve ikinci haciz ihbarnamelerine süresi içinde ya da usulüne uygun olarak itiraz etmediği gerekçesiyle yargılama giderlerinden sorumlu olacağı yönünde bir kabul, 6100 sayılı Kanun'un 326. maddesine aykırı olduğu gibi 2004 sayılı Kanun'un 89/3 üncü maddesi hükmünde açıkça tanınan dava hakkının kullanılmasına bir kısıtlama oluşturacaktır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit istemine ilişkin davada ... Asliye Hukuk ve ... Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü: -K A R A R- Dava, İİK.’nun 72. maddesi uyarınca menfi tespit istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, davacı hakkında 1.236,87 TL asıl alacak, 5.236,87 TL işlemiş faiz olmak üzere, toplam 6.535,48 TL üzerinden icra takibi yapıldığı ve bu miktar değer gösterilip, harcı yatırılarak menfi tespit davası açıldığı anlaşılmaktadır....
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dilekçesinde yer alan aleyhe hususları kesinlikle kabul etmediklerini, dava görevsiz mahkemede açıldığını, davacı taraf İİK.89. Maddesi gereğince yasal süresi içerisinde açması gereken menfi tespit davasını açmadığından kanunu dolaşarak İİK.72 maddesi gereğince davacı alacaklıya borcu olmadığının tespitini istemesinde hukuki yarar olmadığını, davacı tarafından İİK.72 maddesi gereğince alacaklıya borçlu olmadığının tespitine ilişkin davanın açılması, İİK.89....
E sayılı dosyasındaki alacaklı konumunda olan ... tarafından kendisine İİK.89 maddesi kapsamında 1,2,3 nolu haciz ihbarnameleri haksız, usulsüz gönderilen ve takip borçlusu ... Ltd Şti'ye karşı da herhangi bir borcu olmaması nedeniyle iş bu borçlu olmadığının tespiti içerikli menfi tespit davası açan davacı konumunda olduğunu, takip borçlusu ... Ltd. Şti.'nin ise İİK 89/3 kapsamında açılan iş bu menfi tespit davasında doğrudan taraf konumunda olmadığını, ama İİK.72 kapsamında takip borçlusu aleyhinde menfi tespit davası açılmasının önünde herhangi bir engel bulunmadığını, Konya .İcra Müdürlüğünün ......
Maddeye göre, icra takibinin başlatılmasından sonra açılan menfi tespit davalarında yetkili mahkemenin, icra takibinin başlatıldığı yer mahkemesi olduğunu, dava tarihinde icra dairesinin yetkisizliğini tespit eden kesinleşen yargı kararı olmadığını, bu nedenle icra takibinin bulunduğu yerde dava açtıklarını, usul ve yasaya uygun bir gerekçe bulunmadığını, tüm bunların yanında; usulden ret kararı verildiği durumlarda karşı taraf vekalet ücretinin maktu vekalet ücretini geçmeyecek şekilde nispi olarak belirleneceğini, ancak mahkemece davalı lehine fazla vekalet ücretine hükmedildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını dosyanın yetkili yer mahkemesine gönderilmesine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, kambiyo senedine dayalı başlatılan icra takibi nedeniyle menfi tespit talebine ilişkindir. İİK 72/son maddesine göre menfi tespit ve istirdat davaları takibin yapıldığı icra davasının bulunduğu yer mahkemesinde açılabileceği gibi davalının yerleşim yerinde de açılabilir....
İİK’ nun 72.maddesine göre, borçlu henüz ödenmeyen borç kısmı için menfi tespit davası, ödenmiş bölümü için de istirdat davası açılabilir. İİK’ nun 72/7.maddesindeki sükutu hak süresi borcun tamamen ödendiği tarihten itibaren başlar.(... ... menfi tespit ve istirdat davası 2003 Ankara sh 240) Bu durumda mahkemece açıklanan hususlar gözetilerek davacının iddiasının incelenip hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 01.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE: 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi uyarınca, istinaf sebepleri ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Dava, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu ("İİK") m. 72 hükmü uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. Davacı tarafından varlığı inkâr edilen bir hukukî ilişkinin mevcut olmadığının tespiti için açılan davaya menfi (olumsuz) tespit davası denir (Kuru, Baki: İcra ve İflâs Hukuku El Kitabı, İstanbul 2013, s. 346). Menfi tespit davası 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde on beşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir....
Taşınmaza ve buna ilişkin ayni haklara, aile ve şahsın hukukuna ilişkin ilamlar (HUMK.443/4 m.), Mahkumiyete ilişkin ceza ilamlarının tazminat ve yargılama giderlerine ilişkin kısımları, (5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun'un 4.maddesi), Kira tespit ilamları (12.11.1979 tarih 1979/1-3 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı), Menfi tespit davasına ilişkin ilamlar ( İİK 72. madde), Yabancı Mahkeme ilamlarının tenfizi hakkındaki kararlar ( MÖHUK. 41/2), Sayıştay kararları (6085 sayılı Sayıştay Kanunu 53. madde), idare aleyhine açılan haciz veya ihtiyati haciz uygulamaları ile ilgili davalarda verilen kararlar (2577 sayılı İYUK 28/1), Bu istisnai hükümlere göre, menfi tespit konulu ilamın anılan maddeler karşısında kesinleşmeden takibe konulabilmesi olanaklı değildir. Menfi tespit istemi yargılama aşamasında istirdata dönüşse de yasa gereği bu tür ilamların icrası için kesinleşme şartı aranmalıdır....
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarla, takibin kötü niyetli olduğunu, İİK 72 madde gereğince takibin tedbiren durdurulabileceğinden bahisle tedbir talebinin reddine dair kararın kaldırılmasını ve takibin tedbiren durdurulmasını talep etmiştir. 6100 sayılı HMK'nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Mahkemece HMK 389 ve İİK 72/2 maddesi uyarınca verilen iki ayrı tedbir kararı bulunmaktadır. Bu iki tedbir şekli, sebepleri, uygulanma şekilleri bakımından birbirinden farklı ve bağımsız tedbirlerdir. Davacı İİK 72 maddesine dayalı olarak açtığı menfi tespit davasında takibin tedbiren durdurulmasını talep etmektedir. İİK'nin 72/3. maddesinde; "İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İncelenen davacı talebi ve tüm dosya içeriği birlikte değerlendirilmiş ve davacı talebinin İİK 89/3 maddesi uyarınca açılan menfi tespit talebine ilişkin olduğu saptanmıştır. İİK 89/3 maddesi gereğince açılan menfi tespit davalarında genel kurallara göre görevli mahkemenin belirlenmesi gerekir. 6100 HMK 2. maddesinin 1. fıkrası gereğince mal varlığı haklarına ilişkin davalarla şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme aksine bir düzenleme bulunmadıkça Asliye Hukuk Mahkemeleri'dir....
