HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf itirazları ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme sonunda: Dava, İİK'nın 89/3. maddesine dayalı menfi tespit istemine ilişkindir. Dosya kapsamından; davalı alacaklı T3 tarafından davalı borçlu Selahattin Gedikli ve dava dışı Veli Patan ve Melahat Vardar aleyhine İstanbul 31. İcra Müdürlüğü'nün 2016/26718 E. sayılı dosyasından kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibine başlandığı, icra dosyası kapsamında davacıya İİK 89. maddesi gereğince 1. 2. ve 3. haciz ihbarnamelerinin gönderildiği, davacı tarafça 1. ve 2. haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz edilmediği, İİK’nın 89/3. maddesine dayanılarak süresi içerisinde eldeki menfi tespit istemli davanın açıldığı anlaşılmıştır....
Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/199 esas sayılı dosyasında davacı T2 tarafından davalılar T1 ve Aynur İyier aleyhine menfi tespit davası açıldığı, dava açılış tarihinin 22/10/2019 olduğu, dosyanın derdest olup duruşmasının 17/09/2020 tarihine atılı olduğu, menfi tespit davasında takip borçlusu Aynur İyier ile aralarında alacak-borç ilişkisinin bulunmadığı, T2'ın yurt dışında yaşadığı ve icra dosyasından kaynaklı olarak davalı T1'ya borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ettiği, "Alacaklar ve üçüncü şahıs elinde haczedilen mallar hakkında" başlıklı İİK.nın 89. maddesine göre menfi tespit davasının 15 günlük süre içerisinde açılması, 20 gün içiresinde de açılan davanın icra müdürlüğüne bildirilmesi gerektiğini, İİK.nın 89/3. haciz ihbarnamesinin ıttıla tarihinin mahkemece 02/10/2019 olarak kabülüne karar verilmesine rağmen menfi tespit davasının 22/10/2019 tarihinde, 15 günlük menfi tespit davası açma süresi geçtikten sonra açıldığı, o halde süresinde açılmayan menfi tespit...
Maddesi uyarınca borçlu hale gelen davacının açmış olduğu menfi tespit davası olduğunu, İİK 89/3 maddesinde öngörülen menfi tespit davası için aynı maddenin 15 günlük süre öngördüğünü, bu sürenin hak düşürücü süre olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece;" Taraflar arasındaki uyuşmazlığın İstanbul 6. İcra Müdürlüğü'nün 2017/33717 (eski esas: 2009/38849 ) Esas sayılı dosyasında gönderilen haciz ihbarnameleri neticesinde davacının, davalıya İİK 89. Madde kapsamında borçlu olup olmadığının tespiti hususu olduğu, her ne kadar davacı tarafça İstanbul 6. İcra Müdürlüğü'nün 2017/33717 (eski esas: 2009/38849 ) Esas sayılı dosyasında yapılan tebligatların usulüne uygun olarak yapılmadığı iddia edilmişse de , İstanbul 6. İcra Hukuk Mahkemesi'nin 2018/58 Esas sayılı dosyasına sunulan dava dilekçesinde tebligatlardan haberdar olunan tarihin 25/01/2018 olduğunun beyan edildiği,eldeki iş bu menfi tespit davasının ise 22/02/2019 tarihinde açıldığı, İİK 89....
Davacı vekiline hangi maddeye dayalı olarak menfi tespit davası açıldığının açıklanması istenmiş davalı vekili hukuki nitelendirmeyi mahkemeye bırakarak menfi tespit ve istirdat talep ettiğini beyan etmiştir. Son celse beyanında ise İİK 89/5 maddesine göre dava açtığını beyan etmiştir. Somut olayda, 3. haciz ihbarnamesinin davacı/3. kişiye 07.02.2017 tarihinde tebliğ edildiği eldeki davanın ise 08.04.2017 tarihinde İİK 89. Maddesinde hüküm altına alınan 3. Haciz ihbarnamesinin tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde menfi tespit davası açılması gerektiğine ilişkin kanunda açıkca belirtilmiş hak düşümü süresinin geçmesinden sonra açıldığı anlaşılmakla Mahkemece açıklanan gerekçe doğrultusunda verilen kararda bir isabetsizlik bulunmadığından yerinde olmayan istinaf talebinin reddi gerekmiştir....
Somut olayda, borçlu ... tarafından açılan menfi tespit davasında ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/573 E. - 2013/893 K. sayılı ilamı ile alacak miktarının tespiti yapılmıştır. Menfi tespit davasında verilen karar eda hükmü içermemektedir, buna rağmen alacaklı vekilinin icra dosyasına ilgili kararı ibraz etmesi üzerine müdürlükçe örnek 4-5 icra emri tanzim edilmiştir. Bu durumda söz konusu ilamın, hüküm bölümü itibariyle bir edayı içermediğinden, ilamlı takip konusu yapılamaz. Mahkemece istemin kabulü ile icra emrinin iptaline karar verilmesi gerekirken reddi isabetsizdir. SONUÇ : Borçlunun temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda yazılı nedenlerle İİK'nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.01.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi....
Davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebi hakkında İİK.89/3 md.gereğince menfi tespit davası açıldığına dair belge icra dairesine teslim edildiği takdirde cebri icra işlemleri menfi tespit davası kesinleşinceye kadar kanunen duracağından karar verilmesine yer olmadığına şeklinde karar verilmiştir. DELİLLER: ... İcra Dairesi'nin 2021/... Esas Uyap üzerinden celp edilmiştir. ... İcra Hukuk Mahkemesi'nin kesinleşme şerhi ekli 2022/... Esas sayılı dosyası uyap üzerinden celp edilmiştir. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Mahkememizde görülmekte olan dava; ... İcra Dairesi'nin 2021/... esas sayılı dosyasında davalı tarafça davacıya gönderilen İİK 89/3. Maddesine dayalı haciz ihbarnamesi sebebiyle davacı yanın menfi tespit istemidir. Görev yönünden yapılan değerlendirmede; ... Bölge Adliye Mahkemesi 2022/... Esas 2022/......
, Yargıtay içtihatlarına göre, takip borçlusunun maaş alacağı da 3. kişideki bir alacağı niteliğinde olduğunu, İİK.’da maaş haczi için 355 ve 356. maddeleri düzenlenmiş olup bu maddeler maaş ve ücret haczi için İİK.89 .maddesine göre özel bir düzenleme içermediğini, İİK.'...
Dava 2004 sayılı İcra İflas Kanunu’nun 89/3. maddesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkindir. Anılan maddenin açık hükmü gereğince icra dairesi tarafından gönderilen haciz ihbarnamelerine süresinde itiraz etmeyen ve menfi tespit davası açan üçüncü şahıs takip borçlusuna borçlu olmadığını veya malın takip borçlusuna ait olmadığını ispat etmeye mecburdur. Ancak bunun için davalı alacaklının, davacı üçünü kişi ile dava dışı borçlu arasındaki borç doğuran hukuki ilişkiyi ileri sürülmesi gerekir. Herhangi bir hukuki ilişki ileri sürülmeden ve anılan taraflar arasındaki borç ilişkisinin neye dayalı olduğu açıklanmadan davacıdan borçlu olmadığını ispat etmesi beklenemez. Somut olayda takip alacaklısı olan davalı, soyut alacak iddiasında bulunmuş ve bu iddiasını herhangi bir belgeye veya ticari ilişkiye dayandırmamıştır. Davacı üçüncü kişinin iddiasını ispat edebilmesi için davalı alacaklının, takip borçlusunun üçüncü kişiden neden alacaklı olduğunu açıklaması gerekir....
İşbu düzenlemeler ile getirilen menfi tespit davası açma hakkı, özel bir düzenleme olup kanunda belirtilen süre içinde kendisine tanınan itirazları öne sürmeyen üçüncü şahsın borçlu olduğu kesinleşmektedir. Üçüncü haciz ihbarnamesine karşı açılacak menfi tespit davasına tanınan 15 günlük süre, HAK DÜŞÜRÜCÜ nitelikte olduğundan, işbu sürenin geçirilmesinden sonra menfi tespit davasının açılmasının hiçbir hukuki değeri bulunmamaktadır. aksi takdirde haciz ihbarnamelerine karşı menfi tespit davası açma hakkını kaybeden davacının açtığı dava, usulden reddedilecektir. İşbu nedenle her ne kadar davacı tarafından icra dosya borçlusu ...’nın borcundan kurtulduğu ifade edilmişse de, İİK madde 89 ile dosyaya dahil edilen üçüncü şahsın menfi tespit davası açma hakkı bulunmamaktadır....
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR ÖZETİ Mahkemece 17/11/2023 tarihli ara karar ile, İİK 72 maddesine göre takipten sonra açılan menfi tespit davasında takibin durdurulmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. İSTİNAF SEBEPLERİ Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; davanın takipten önce açıldığını, İİK 72/2 maddesi uyarınca takipten önce açılan menfi tespit davasında takibin durdurulması yönünde tedbir kararı verilebileceğini, şartların oluştuğunu, icra takibindeki hacizler nedeniyle telafisi mümkün olmayan zararlara sebebiyet verildiğini ileri sürerek ihtiyati tedbir kararı verilmesini istemiştir. UYUŞMAZLIK KONUSU OLAN HUSUSLAR Uyuşmazlık, ihtiyati tedbir için gerekli koşulların oluşup oluşmadığı noktasında toplanmaktadır. DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE Talep, ihtiyati tedbir istemine ilişkindir....
