Mahkemece davacının ödediği bedeli İİK 361 md. göre icrada geri isteyebileceği ayrıca yapılan müracaat sonucu icra müdürlüğünün bedeli iade ettiği bu nedenle hukuki yararı kalmadığı gerekçesiyle dava şartı yokluğundan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir. Dava İİK 72. maddesine göre açılan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. Alacaklı tarafından itirazın iptali davası açılması durumunda, menfi tespit davasında ileri sürülebilecek iddialar itirazın iptali davasında savunma sebebi olarak ileri sürülebileceğinden, bu durumda borçlunun ayrı bir menfi tespit davası açmakta hukuki yararı yoksa da, henüz alacaklı tarafından itirazın iptali davasının açılmamış olduğu durumda ise böyle bir imkan söz konusu olmadığından, borçlunun itirazın iptali davasının açılmasını beklemeden menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunduğunun kabulü gerekir....
Dava, İİK' nın 72. maddesi hükmüne dayalı menfi tespit davasıdır. Bu durumda mahkemece davacının borçlu olmadığı miktar saptanarak, menfi tespitine hükmedilmesi gerekirken, davanın niteliği gözardı edilerek olumlu tespit hükmü kurulması usul ve yasaya aykırı olup mahkeme kararının bozulması gerekmiştir. SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine,...gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, İİK 72.maddesine dayanan ticari dava niteliğindeki menfi tespit davasına ilişkindir.Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 19.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 19.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 07/11/2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ Uyuşmazlık, İİK. 89/1 maddesine göre menfi tespit davasında kaynaklanan alacak talebine ilişkindir. Davanın bu niteliğine göre inceleme görevi Yargıtay 4.Hukuk Dairesinindir. Bu itibarla dosyanın gerekli inceleme yapılmak üzere Yüksek 4.Hukuk Dairesine gönderilmesine, 20.10.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
İİK'nın 89. maddesine dayalı olarak menfi tespit davası açılması için, takipte taraf olmayan üçüncü kişiye usulüne uygun olarak birinci, ikinci ve üçüncü haciz ihbarnamelerinin çıkartılması gerekmektedir. Birinci veya ikinci haciz ihbarnamelerinin usulüne uygun şekilde gönderilmemesi halinde üçüncü haciz ihbarnamesi herhangi bir hukuki sonuç doğurmaz. Somut olayda; davacı tarafça dava dışı borçlu veya alacaklıya söz konusu takip kapsamında herhangi bir ödeme yapılmamış olduğu, davanın İİK 89/5. maddesi kapsamında değerlendirilemeyeceği, davanın İİK 89/3 maddesinde düzenlenen haciz ihbarnamelerinin gönderilmesi nedeniyle açılan menfi tespit davası olduğu anlaşılmaktadır. Dosya içeriğine göre, davacıya usulüne uygun olarak birinci ve ikinci haciz ihbarnamesi çıkarılmamış olduğu bu nedenle üçüncü haciz ihbarnamesinin hüküm ifade etmeyeceği sabit olup, davacının eldeki davayı açmakta hukuki yararı yoktur (Yargıtay 4.HD 2016/12318 E, 2018/7493 K)....
Maddesine göre menfi tespit ve istirdat davalarında yetkili mahkemelerin davalının ikametgahı veya takibin yapıldığı yer mahkemeleri olduğunu, müvekkilinin adresinin "... Mah. ... Sok. No: ... Ataşehir İstanbul" olduğunu, bu sebeple yetkili mahkemenin İstanbul Anadolu Asliye Ticaret mahkemeleri olduğunu beyanla; davanın dava şartı yokluğundan reddine karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava, kambiyo senedine dayalı icra takibinden sonra açılan İİK'nun 72.maddesine göre menfi tespit davasıdır. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davalarında yetkili mahkemeler genel yetki kuralına göre belirlenecektir. 6100 sayılı HMK'nin 6.maddesinde genel yetkili mahkemenin, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi yada İİK 72/3 maddesi uyarınca icra takibinin yapıldığı yer mahkemesi olduğu belirtilmiştir....
Menfi tespit davasını düzenleyen İİK'nun 72/5. maddesine göre; "Dava borçlu lehine hükme bağlanırsa derhal takip durur. İlamın kesinleşmesi üzerine münderecatına göre ve ayrıca hükme hacet kalmadan icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir" Buna göre; menfi tespit davasının kabulü kararının kesinleşmesi üzerine, davanın kabulü kararının içeriğine göre ve ayrıca hükme hacet kalmadan, icra dairesi tarafından icra kısmen veya tamamen eski hale iade edilir. Mahkeme, hiç borçlu olmadığına karar vermişse, icra dairesi tarafından, icra tamamen eski hale iade edilir. Borçlunun iade alacağının tahsili anılan hüküm uyarınca aynı takip dosyası üzerinden yapılması gerekmekte olup ayrı bir icra takibi yapılmasında hukuki menfaati yoktur.Somut olayda, borçlunun takip konusu borca istinaden açtığı menfi tespit davasında ... 1....
Bu bildirimi alan üçüncü şahıs icra takibinin yapıldığı veya yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesinde süresi içinde menfi tespit davası açtığına dair belgeyi bildirimin yapıldığı tarihten itibaren yirmi gün içinde ilgili icra dairesine teslim ettiği takdirde, hakkında yürütülen cebri icra işlemleri menfi tespit davası sonunda verilen kararın kesinleşmesine kadar durur. ..." düzenlemesine yer verilmiştir. Eldeki dava İİK 89. maddesine göre açılan menfi tespit davasıdır. İcra takibinde 3. Kişi durumda olan davacının açtığı menfi tespit davasında, davacı ile davalı arasında doğrudan bir ticari ilişki bulunmamaktadır. Uyuşmazlık takip hukukundan kaynaklanmakta olup görevli mahkeme asliye hukuk mahkemesidir. Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2015/15365 esas - 2016/3253 karar ve yine 19. Hukuk Dairesinin 2016/3568 esas - 2016/6425 karar sayılı ilamlarında da belirtildiği üzere İİK 89....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava; İİK'nın 89/3. maddesi uyarınca açılan menfi tespit davasıdır. Dava dışı kişi aleyhine icra takibi başlatılmış olup, davacıya bu takip sırasında İİK 89. maddesi gereğince haciz ihbarnameleri gönderilmiştir. Bu sebeple davacının borçlu olmadığını tespit ettirmek için genel mahkemede menfi tespit davası açmakta hukuki yararı bulunmaktadır. Menfi tespit davasına bakan mahkemece incelenmesi gereken tek tebligat dava açma süresinin denetlenmesi bakımından İİK.nun 89/3 maddesine göre gönderilen 3. haciz ihbarnamesinin tebliğine dair tebligattır....
İİK 72. maddede düzenlenen menfi tespit davası borçlu tarafından açılan bir dava iken, İİK 89/3'de düzenlenen menfi tespit davası takibin borçlusu tarafından değil, İİK 89. maddedeki yasal yollara başvurmayan veya süresinde başvurmadığı için haciz ihbarnamesindeki miktar yönünden borçlu konumuna gelen 3. şahıs tarafından açılan bir davadır. Somut olayda; davacı tarafça İİK'nın 89/3. maddesine dayalı olarak açılan davada, haciz ihbarnamelerinin usulsüz olarak tebliğ edildiği iddia edilmiş olmakla, ihtiyati tedbir talebinin genel ihtiyati tedbir düzenlemesi olan HMK'nın 389. vd. maddelerine göre değerlendirilmesi gerekir....
