İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. 2004 Sayılı İİK'nın menfi tespit ve istirdat davaları başlıklı 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
- K A R A R - Davacı vekili, davalı şirketin kullandığı teminat mektubunun komisyonlarının ödenmemesi nedeniyle başlatılan takibe vaki itirazın iptaline %40 tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, derdestlik itirazında bulunup, teminat mektubunun bankaya iade edildiğini bildirerek davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporuna göre; davalı şirket lehine verilen teminat mektubundan dolayı ödenmeyen teminat mektubu komisyonu ile teminat mektubu giderinin olduğu, ödenmesi gerekli tarihten itibaren davacının temerrüt faizi talep edebileceği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile takibin 18.520,50 TL. asıl alacak, 7.580,14 TL. faiz ve fer'ileri olmak üzere toplam 26.100,64 TL. üzerinden devamına, %40 inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Davalı vekili, zamanaşımının dolduğunu, istenen faiz oranlarının çok fahiş olduğunu, likit olmayan ve nakte çevrilmemiş teminat mektubundan dolayı takip yapılamayacağını, bundan dolayı müvekkilinin kefaleti dahi olmadığını, kredi borcundan dolayı ise kefalet limitinin aşılamayacağını belirterek davanın reddi ile kötüniyet tazminatına karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davacı ve dava dışı asıl borçlu arasında imzalanan genel kredi sözleşmesinin 21.1. maddesinde “..Bu sözleşmenin sonunda imzası bulunan kefil veya kefiller, bankaya müşterinin bu kredi sözleşmesinden ötürü veya her ne sebeple olursa olsun gerek yalnız olarak gerek diğer kişilerle birlikte borçlandığı ve borçlanacağı tutarları bankanın müşteri lehine verdiği teminat mektubu veya diğer gayrinakdi kredileri aşağıda imza bölümünde belirtilen miktara müteselsil kefil olarak tekeffül ederler....
Talep, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında mahkemece verilen ihtiyati tedbir kararına itiraza ilişkindir. İnceleme, 6100 sayılı HMK'nın 355. maddesi hükmü uyarınca, istinaf dilekçesinde belirtilen nedenler ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Mahkemece, icra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, teminat mukabilinde haczedilen paranın alacaklıya ödenmemesi yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmiştir. İİK’nın 72. maddesinde; "Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tesbit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın yüzde onbeşinden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tesbit davasında ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 16/12/2021 KARAR TARİHİ : 12/04/2023 KARAR YAZIM TARİHİ :18/04/2023 Mahkememizde görülmekte bulunan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... Müdürlüğü'nün 2021/16448 Esas sayılı icra takip dosyasına dayanak 3 adet bononun davacı ile davalılardan ... arasında akdedilen kira sözleşmesinin özel şartlar 21.maddesinde belirtilen teminat bonoları olduğunun, teminat olmaları sebebiyle bedelsiz olduklarının, kanuna karşı hile kapsamında iyiniyet karinesinden yararlanılarak tahsil edilmesi için dava konusu bonoların davalı ... tarafından diğer davalı ...'e ciro edilerek icra takibine konulduğunun ve bu bağlamda davacı müvekkil ...'in söz konusu bonolardan dolayı borçlu olmadığının tespiti ile ......
Dosyanın bankacılık konusunda uzman bilirkişiye tevdii ile işbu dosyaya konu takip talebine dayanak gecikme zammı ve teminat mektubundan kaynaklanan alacağın ... 6. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasına konu edilmiş olan teminat mektubundan kaynaklanıp kaynaklanmadığı konusunda rapor tanzim edilmesinin istenilmiş bilirkişi... tarafından sunulan 08/09/2021 tarihli raporda özetle; davacı bankanın davalılardan olan alacaklarının tamamen veya kısmen tahsil edilip edilmediğini tespite yarar kayıt ve belgelerin saklama sürelerinin sona ermiş olması ve dayanak icra takip dosyalarının da yine süre nedeniyle imha edilerek ortadan kaldırılmış olmaları nedeniyle; takip dayanağı borcun devam edip etmediğinin belirlenemediğini, ancak mahkemenin tarafımıza görev tevcih eden ara kararında zaten tarafımızdan borcun devam edip etmediği hususunun değil, huzurdaki dava dayanağı, ... 8. İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyasındaki teminat mektubunun, daha önce açılmış olan ... 6....
Bölge adliye mahkemesince, tüm dosya kapsamına göre, davalı banka vekili cevap dilekçesi ve istinafında davacıların imzaladıkları genel kredi sözleşmesinden dolayı sınırlı olarak nakde dönüşen 100.000,00 TL'lik kesin teminat mektubundan sorumlu olduklarını beyan edip davacıların 140.070,00 TL'den sorumlu olmadığını kabul ettikleri, nakde dönüşen 13/06/2014 düzenleme ve 12/06/2015 vade tarihli 100.000,00 TL bedelli kesin teminat mektubunun davacıların müteselsil kefil olduğu 09/06/2014 tarihli genel kredi sözleşmesine dayanarak düzenlendiği, dava dışı asıl borçlu şirketin talebi üzerine teminat mektubunun vadesinin 12/06/2016 tarihine kadar uzatıldığı, teminat mektubunun süresinin uzatılabilmesi için müteselsil kefillerin muvafakatlarının alınmasına gerek bulunmadığı, davacı kefillerin imzaladığı GKS'den kaynaklı borç devam ettiğinden TBK 599. maddesindeki kefaletten dönme koşulu da mevcut olmadığı, bu suretle davalıların nakde dönüşen 100.000,00 TL bedelli kesin teminat mektubundan sorumlu...
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılamaya göre, davacı bankanın sözleşmede müteselsil kefil olan davalıdan icra takip tarihi itibariyle 17.785,71 TL asıl, 4.703,20 TL işlemiş faiz, faizin gider vergisinin 235,10 TL olmak üzere toplam 22.724,01 TL isteyebileceği, asıl alacağa takip tarihinden itibaren sözleşmeye uygun olarak belirlenen yıllık %95 oranındaki temerrüt faizi ve faizin %5'i oranındaki gider vergisinin uygulanması gerektiği, gayrinakdi alacak bakımından da, iki ayrı teminat mektubundan birinin gümrük teminat mektubu olduğu, gümrük teminat mektuplarının niteliği gereği ve mektup metnine bağlı kalınarak güncellenmiş değerinin istenebileceği, bu konuda alınan bilirkişi raporunda mektubun güncellenmiş değerinin 306.481,76 TL olduğunun tespit edildiği, davalılardan ...'...
Mahkemece 19/01/2022 tarihli ara karar ile davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin kabulü ile dava değeri olan 11.857,77 TL'nin %115'i oranında teminat yatırılması halinde icra veznesindeki paranın davalı alacaklıya ödenmemesine dair ihtiyati tedbir kararı verilmiş, davacı vekili bu ara karara karşı yukarıda belirtilen gerekçelerle teminat yönünden istinaf yoluna başvurmuştur. 2004 sayılı İİK'nın 72. maddesi, ''borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tespit davası açabilir. İcra takibinden önce açılan menfi tespit davasına bakan mahkeme, talep üzerine alacağın %15'inden aşağı olmamak üzere gösterilecek teminat mukabilinde, icra takibinin durdurulması hakkında ihtiyati tedbir kararı verebilir. İcra takibinden sonra açılan menfi tespit davasında, ihtiyati tedbir yolu ile takibin durdurulmasına karar verilemez....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacı şirketin, davalının bayisi olarak Erzurum ilinde akaryakıt istasyonu işlettiğini, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 30.09.2016 tarihinde ihtilafsız şekilde sona erdiğini, sözleşmenin sonlanması sonrasında, davalı uhdesinde bulunan 170.000,00 TL'lik teminat mektubunun iadesi talep edilmiş olup ancak davalının teminat mektubunu iade etmediği için ve davacı şirketin, davalı yana herhangi bir borcu olmadığından iş bu menfi tespit davasını açtıklarını, davacı şirketin, Akaryakıt ve LPG İstasyonunu 2010 yılında satın aldığını davacıdan önceki işletici şirket olan ......
