Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 18.05.2009 tarihli kira sözleşmesinden doğduğu iddia edilen kira bedelinin tahsili için başlatılan icra takibi nedeniyle menfi tespit istemine ilişkin olup, davanın açıldığı 08/08/2018 tarihinde görevli mahkeme Sulh Hukuk Mahkemesidir. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup mahkemece kendiliğinden (re’sen) gözetilmesi gerekir. Bu durumda mahkemece görevsizlik karara verilmesi gerekirken işin esası hakkında karar verilmesi doğru olmadığından HMK 353/1- a-3 maddesi gereğince yerel mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur....
‘nun savcılık ifadesinde senedi 2010 yılında aldığını beyan ettiği, senedin vadesinin 2009 tarihli olması nedeniyle cironun alacağın temliki hükümlerine tabi olup lehtar tarafından davacıya verilen senet borcunun ödendiğine dair belgenin davalı hamile karşı da ileri sürülebileceği gerekçesiyle davanın kabulü ile davacının takip konusu senet nedeniyle davalılara borçlu olmadığının tespitine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dava, 01.03.2009 tanzim, 7.6.2009 vade tarihli senedin açık olarak düzenlendiği ve anlaşmaya aykırı olarak doldurulduğu iddiasına dayalı menfi tespit davası olup, senet kambiyo senedi niteliğindedir. Bu durumda davacı keşideci senedin anlaşmaya aykırı doldurulduğunu veya bedelinin ödendiğini ispatla yükümlüdür. Senedin anlaşmaya aykırı doldurulduğu kanıtlanamadığı gibi sunulan ödeme belgeleri de senedin keşide tarihinden önce olup senetle ilişkisi irtibatlandırılmamıştır....
"İçtihat Metni" Mahkemesi :Ticaret Mahkemesi Tarih : 17.06.2009 Nosu : 374-341 Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. - K A R A R - Davacı vekili, icra takibine konu bono nedeniyle daha önceden icra takibi yapılın kesinleştiğini, davalının buna rağmen yeni bir icra takibi başlattığını belirterek müvekkilinin ikinci takip nedeniyle borçlu olmadığının tespitini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, başlatılan icra takibinin itiraz üzerine durduğunu, takibe konu bononun zamanaşımına uğradığından kambiyo senedi vasfını yitirip yazılı delil başlangıcı niteliğinde olması nedeniyle davacının dava açmakta hukuki yararının olmadığından davanın reddini savunmuştur....
HUMK.nun 8/2 maddesi uyarınca, yalnızca kira sözleşmesine dayanan her türlü tahliye, aktin feshi yahut tespit davaları ile bu davalarla birlikte açılmış kira alacağı ve tazminat davaları ve bunlara karşılık olarak açılan davalara miktar ve değerine bakılmaksızın Sulh Hukuk Mahkemelerince bakılır. Yasada sözü edilen tespit davası kira tespit davası olup, menfi tespit davası bunların dışındadır. Dava, davacı hakkında kira alacağı nedeniyle yapılan icra takibi için İİK 72. maddesine göre açılmış bir menfi tespit davası olup, miktar itibariyle görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Mahkemece, davaya Asliye Hukuk Mahkemesinde bakılmak üzere görevsizlik kararı verilmesi gerekirken, davanın esası hakkında hüküm tesisi ... olmayıp, bozmayı gerektirmiştir....
Şti. arasında 01.07.2014 tarihli işyeri kira sözleşmesi imzalandığını, sözleşmeye göre aylık kiranın 50.000,00 TL+KDV olduğu, ilk yıl 01.09.2014-01.09.2015 tarihleri arasında kiranın peşin ödeneceğini, müteakip aylarda aylık ödeme yapılacağı, kira sözleşmesinin ikinci beş yıl için taraflarca durum değerlendirmesi yapılarak 5+5=10 yıl olarak belirlendiğini, Davalı Akbank’ın, ...İnşaat aleyhine, borcundan dolayı icra takibi başlattığını, bu kapsamda kira alacağının kendisine ödenmesi talebiyle, davacı şirkete haciz ihbarnamesi tebliğ edildiğini, bu kapsamda davacı şirketin, dava dışı ...İnşaatın başka icra takiplerine istinaden yaptığı ödemeler ve ...İnşaatın müvekkile olan borçları nedeniyle, söz konusu kira ilişkisi nedeniyle halihazırda hiçbir muaccel ve fiili borcunun olmaması nedeniyle itiraz edilemeyen haciz ihbarnameleri ve kesinleşen alacak hakkında menfi tespit talebiyle huzurdaki davanın açıldığını, davacı şirketin söz konusu kira ilişkisi nedeniyle muaccel ve fiili burcu bulunmadığını...
Bunun dışında, icra takibi taraflar arasındaki maddi ilişkiyi tespit edecek nitelikte olmadığından, alacaklının takibe girişmesinden sonra, hatta takip kesinleştikten sonra da borçlunun, borçlu olmadığının tespitini mahkemeden istemesi mümkündür. Borçlu, belirtilen şekilde takipten önce veya sonra alacaklıya karşı bir menfi tespit davası açar; bu davayı kazanırsa, hakkındaki icra takibi iptal edilir ve borcu ödemekten kurtulur. Ancak, borçlu borcunu icra dairesine ödedikten sonra, artık menfi tespit davası açamaz. Bu hâlde, borçlunun sırf borçlu olmadığının tespitinde, hukuki bir yararı yoktur. Bundan sonra, ödediği paranın geri alınması için bir dava açması söz konusu olur ki, bu da istirdat davasıdır (Pekcanıtez, H./ Atalay, O./ Sungurtekin Özkan, M./ Özekes, M.: İcra ve İflas Hukuku, s.156- 164). Menfi tespit davası, normal bir hukuk davası gibi açılır....
Borçlu kiracı icra mahkemesinin tahliye kararından sonra da menfi tespit davası açabilir ve teminat karşılığında tahliye kararının icrasının durdurulması için ihtiyatî tedbir kararı verilmesini isteyebilir (Kuru, Baki: İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, Ankara 2013, s. 859; Kuru, İcra ve İflas Hukukunda Menfi Tespit ve İstirdat Davası, Ankara 2003, s. 222). 22. Menfi tespit davası borçlu kiracı (davacı) lehine hükme bağlanır ise ilamsız tahliye takibi derhal durur (İİK m. 72/5, c. 1). Bundan sonra icra mahkemesi tahliye kararı veremez. İcra mahkemesinin tahliye kararı vermesinden sonra menfi tespit davası borçlu kiracı lehine hükme bağlanırsa, tahliye kararının icrası kendiliğinden durur. İcra mahkemesinin tahliye kararının icra edilmesinden (borçlu kiracının tahliye edilmesinden) sonra menfi tespit davası kiracı lehine hükme bağlanırsa, bununla icra hemen eski hâle iade edilmez....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO:2021/612 Esas KARAR NO:2021/651 DAVA:Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ:22/09/2021 KARAR TARİHİ:29/09/2021 Davacı tarafından davalı aleyhine açılan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının mahkememizde yapılan açık yargılaması sonunda dosya incelendi. D A V A / Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı tarafından müvekkili dernek hakkında .... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı icra dosyası üzerinden kambiyo senetlerine mahsus icra takibi başlatıldığını, takibe dayanak yapılan "31/07/20218 Keşide, 30/10/2018 vade tarihli, 30.000 TL meblağlı, keşidecisi ..., lehtarı ...’nın olduğu bir adet kambiyo senedinin karşılığının dava ve takip dışı ...'...
Somut olayda; dosya kapsamından tacir olduklarına dair delil sunulmayan tarafların arasındaki temel uyuşmazlığın araç kiralama sözleşmesine dayandığı, taraflar arasında işbu araç kira sözleşmesine dayalı olarak verildiği iddia olunan teminat senedi iddiasına dayalı takip nedeni ile davacının, davalıya borçlu olmadığının tespiti istemiyle açılan bu davada taraflar arasındaki uyuşmazlığın araç kiralama sözleşmesinden kaynaklandığı, araç kiralama sözleşmesine dayalı işbu menfi tespit talebine ilişkin davaya HMK. 4/1-a maddesi gereğince Sulh Hukuk Mahkemelerince bakılması gerektiği, uyuşmazlığın çözümünde Sulh Hukuk Mahkemesi'nin görevli olduğu anlaşılmakla, görevsizlik nedeniyle HMK'nın 114/1-c ve 115/2. maddeleri uyarınca davanın usulden reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki hüküm kurulmuştur....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2021/318 Esas KARAR NO : 2024/127 DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 30/04/2021 KARAR TARİHİ : 28/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: davalı tarafından alacaklı olduğundan bahisle 15.07.2018 vade, 25.06.2018 tanzim tarihli 335.000 TL bedelli senede dayalı ... İcra Müd. 2020/... E. sayılı dosyasından icra takibi başlattığını, icra mahkemesi nezdinde itiraz edilmiş ise de itiraz genel mahkemelerde ileri sürülmesi nedeniyle reddedildiğini, takibe konu senedin zorla baskı altında tehdit edilerek alındığını, tanıklarının dinlenilmesini talep ettiklerini, davalı ve iş ortaklarının şahıslarının ......
