Davalı vekili, müvekkili aleyhine yapılan icra takibine itiraz edilmediğinden kesinleştiğini, müvekkilinin dava konusu çekte ciranta olduğunu, kambiyo senetlerinde soyutluk ilkesi gereğince davanın reddini savunmuştur. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda davaya konu çekin keşide tarihi üzerinde tahrifat yapılması nedeniyle ibrazın süresinde olmadığı, bu nedenle çek vasfını taşımadığı, bu çeke dayanılarak kambiyo senetlerine mahsus yolla takip yapılamayacağından icra takibi nedeniyle davacının borçlu olmadığının tespitine, çek nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ilişkin talebin ise davacının hukuki yararı olmadığından reddine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir. Mahkemece takibin iptaline karar verilmesi doğru ise de hukuki yarar yokluğundan menfi tespit davasını reddedilmesi doğru değildir....
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; takip dayanağı senedin kambiyo vasfında olup olmadığının incelenmediğini, bonoda keşideci imzasının bulunmasının, bononun mecburi unsurlarından olduğunu, takip dayanağı bononun kıymetli evrak vasfı taşıyıp taşımadığının araştırılması gerektiğini, TTK da yer alan unsurları taşımayan bir senedin "bono" sayılmayacağını, keşideci imzasını bulundurmayan bononun geçersiz olduğunu, bu belgeye dayalı olarak "kambiyo senetlerine" özgü icra takibi başlatılamayacağını, davacı borçlunun da bu kambiyo senetlerine özgü takip nedeniyle borçlu olmadığının tespitini istemiş bulunduğundan, menfi tespit istemine konu icra takibinin dayanağı olan senedin kıymetli evrak vasfı taşıyıp taşımadığının araştırılmasının gerekli olduğunu belirterek, bu nedenle takip dayanağı senedin kambiyo vasfı taşıyıp taşımadığı araştırılmadan ve incelenmeden verilen mahkeme kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasını talep ettiğini...
Başka bir ifadeyle davacı taraf olmadığı icra takip dosyasında kendisine gönderilen haciz ihbarnameleri nedeniyle borçlu olmadığından menfi tespit talep etmiş olup davacı 3.şahıs ile davalı alacaklı arasındaki ilişki ticari iş niteliğinde de değildir. Dava, İİK'nın 89. maddesi gereğince haciz ihbarnamesi üzerine açılan menfi tespit davası olup bu davalarda görevli mahkeme genel mahkemelerdir." Somut olayda, takip bonoya dayalı kambiyo hukukundan kaynaklanmaktadır. Davacı taraf icra dosyasında taraf olmadığı gibi bonoda da ismi bulunmamaktadır. Davacı taraf olmadığı icra takip dosyasında kendisine gönderilen haciz ihbarnameleri nedeniyle borçlu olmadığından menfi tespit talep etmiş olup davacı 3. şahıs ile davalı alacaklı arasındaki ilişki ticari iş niteliğinde de değildir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü. -KARAR- Davacı vekili, davalının müvekkili aleyhine kambiyo senedine dayalı takip başlattığını, takip dayanağı çekin dava dışı...'e satım sözleşmesi nedeniyle verildiğini, bu kişinin sözleşme konusu emtiayı müvekkiline teslim etmediğini, çekin bedelsiz olduğuna ilişkin açılan menfi tespit davasının kabul edildiğini, davalı şirketin takip konusu çeki faturaya dayalı olarak alması gerekirken buna ilişkin yükümlülüğü yerine getirmeden çeki temlik aldığını ileri sürerek, müvekkilinin davalıya borçlu olmadığının tespitini ve kötüniyet tazminatının tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, takip konusu çekin dava dışı ...'...
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2020/956 Esas KARAR NO : 2021/790 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 21/12/2020 KARAR TARİHİ : 27/09/2021 K. YAZIM TARİHİ : 07/10/2021 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesi ve duruşmadaki beyanlarında özetle; müvekkilleri aleyhine İstanbul .... İcra Müdürlüğü ... Esas sayılı dosyasından kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip başlatıldığını, takibe dayanak bono müvekkiller tarafından ..... İç ve Dış Tic.A.Ş. ye gönderilirken çalındığını ve buna ilişkin takip dışı ..... İç ve Dış Tic.A.Ş. tarafından senetlerin iptali için Bakırköy .. Asliye Ticaret Mahkemesi ......
Şti ile davalı arasında finansal kiralama sözleşmesi akdedildiği, davacının işbu sözleşmeye müteselsil kefil olarak imza attığı, sözleşme nedeniyle dava dışı şirkete ait taşınmaz üzerine davalı lehine ipotek tesis edildiği, ayrıca sözleşmeye konu ödemeler için davacının avalist olarak imza attığı takibe konu bonoların davalı şirkete verildiği, davalı şirketin sözleşmeden kaynaklanan borcun ödenmemesi üzerine davacının içinde yer aldığı borçlular hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip başlattığı, davacının dosyamıza konu talebinin, anılan sözleşmeden kaynaklanan borç için tesis edilmiş bir ipotek bulunduğu, bu nedenle doğrudan kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takibe girişilemeyeceğinden bahisle takibin iptali istemine ilişkin olduğu, bu bağlamda davacının talebinin menfi tespit istemi şeklinde değerlendirildiği, yukarıda yer alan içtihatta da anlaşıldığı üzere İİK'nin 167.maddesi uyarınca davalının kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla takip yoluna başvurabileceği...
Örneğin kambiyo senedinin zorunlu şekil şartları içermemesi, kambiyo alacağının zamanaşımına uğraması, vadeyi beklemeden istemde bulunulması, ciro zincirindeki kopukluk, başvuru hakkının yitirilmiş olması, senette yazılı kısmî ödeme açıklaması, sorumsuzluk kayıtları ya da bir kambiyo taahhüdünün senet yapma iradesindeki bozukluk nedeniyle sahibini bağlamayacağı yönündeki iddialar hükümsüzlük nedenine dayalı menfi tespit talebine konu oluşturur. Borçlunun, temel borç ilişkisinden dolayı herhangi bir nedenle sorumlu tutulamayacağını ileri sürerek açtığı menfi tespit davası, öğreti ve uygulamada bedelsizliğe dayalı menfi tespit davası olarak adlandırılmaktadır. Bedelsizlik ise, bir kambiyo senedinin ihdasına neden olan temel alacağın herhangi bir nedenle mevcut olmamasıdır (İnan, Nurkut: Türk Hukukunda Hatır Senetleri ve Özellikle Hatır Bonoları, Ankara, 1969, s.16)....
, takip borçlusu davacı tarafından açılan menfi tespit davasıdır....
Kişi namına yazılı ve davacı tarafından keşide edilen kambiyo senedi niteliğindeki bono nedeniyle borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. Kambiyo senetlerinin Ticaret Kanunu 670 vd. Maddelerinde düzenlenmesi sebebiyle kambiyo senedinden kaynaklanan davalar mutlak ticari dava niteliğinde olup, asliye ticaret mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Somut olayda, menfi tespit davasına konu icra takibinin kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile başlatıldığı, takip dayanağı senedin kambiyo senedi vasfına haiz olduğu, dosya kapsamına göre, davacı veya davalı tarafından, taraflar arasında var olan bir akti ilişkiye dayanılmadığı, bu hali ile davanın kambiyo hukukundan kaynaklandığı ve mutlak ticari dava niteliğinde olduğu anlaşılmakla uyuşmazlığın ticaret mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir....
. - DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 19/03/2023 KARAR TARİHİ : 25/01/2024 KARAR YAZIM TARİHİ : 16/02/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: İDDİA VE SAVUNMA: Davacı mahkememize sunduğu dava dilekçesinde özetle; Müvekkili hakkında İnegöl İcra Dairesi' nin 2021/1192 sayılı dosyası ile takip başlatıldığını, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolunun dayanağının 30.11.2020 vade tarihli 4.000 (DÖRT BİN) TL bedelli tutarlı bono olduğunu, ayrıca yine müvekkili hakkında İnegöl İcra Dairesi 2021/... esas sayılı dosyası ile takibin söz konusu olduğunu, bu dosyaya konu kambiyo senetlerine mahsus haciz yolunun dayanağının ise 30.11.2020 vade tarihli 5.000,00 (BEŞ BİN TL) tutarlı bono olduğunu, davacı müvekkilinin bahse konu takiplerin konusu olan bonolarda ciranta konumunda olduğunu, cirantaya başvuru koşulu olan ''ödememe protestosunun'' takip dayanağı...
