Uygulamada önemli olan, işverenin iş kazasına neden olmuş hareketinin, işçilerin sağlığını koruma ve iş güvenliği ile ilgili mevzuat hükümlerine aykırı bulunup bulunmadığının tespiti işidir. Bu konuda yapılacak ilk yargı işlemi, mevcut hükümlere göre alınacak tedbirlerin neler olduğunun tespiti işidir. Mevzuat hükümlerince öngörülmemiş, fakat alınması gerekli başkaca bir tedbir varsa, bunların dahi tespiti zorunluluğu açıktır. Bunların işverence tam olarak alınıp alınmadığı (=işverenin koruma tedbiri alma ödevi), alınmamışsa zararın bundan doğup doğmadığı, duruma işçinin tedbirlere uymamasının etkili bulunup bulunmadığı (=işçinin tedbirlere uyma yükümlülüğü) ve bu doğrultuda tarafların kusur oranı saptanacaktır. Sorumluluğun saptanmasında kural, sorumluluğu gerektiren ve yasada belirlenmiş bulunan durumun kendi özelliğini göz önünde bulundurmak ve araştırmayı bu özelliğe göre yürütmektir....
Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2012/692 Esas 2013/664 Karar sayılı dosyasında, kusur oranlarının tespiti için emekli komiser bilirkişiden aldırılan 30/05/2011 tarihli rapora göre, kazanın oluşumunda davacıya sigortalı araç sürücüsü ...'nun asli ve %65 oranında kusurlu, davalı şirket yetkililerinin ise tali ve %35 oranında kusurlu olduğu, karşı araç sürücüsü ...'nun kusurunun bulunmadığı belirtilmiş; taraf vekillerinin itirazı üzerine Karayolları Genel Müdürlüğü Fen Heyeti'nden aldırılan 05/11/2013 tarihli raporda da aynı görüşe iştirak edilmiş; mahkemece, belirtilen kusur oranları kabul edilerek hüküm kurulmuştur. Eldeki davada ise, kusur oranlarının tespiti için trafik polis memuru bilirkişiden aldırılan 05/11/2012 tarihli rapora göre; davalı şirketin gerekli işaretlemeleri yapmadan yolu trafiğe kapatarak kazaya sebep olduğu anlaşıldığından kazanın oluşumunda %80 oranında, karşı araç sürücüsü ...'...
Sulh Ceza Hakimliğinin 2014/1982 değişik iş sayılı kararı ile kaza tespit tutanağında tanık olarak gösterilen ... ...’in dinlenmesinden sonra sanığın kusur durumunun değerlendirilmesi gerektiği gerekçesi ile yapılan itirazın kabulüne karar verildiği ve sanık hakkında taksirle yaralama suçundan açılan davada; sanık ve katılanın araçlarındaki hasar durumu, sanık ve katılan beyanları, katılanın vücudunda 5. derecede kırık oluşacak şekilde yaralanması karşısında; tanık ... ...’in olaya ilişkin bilgi ve görgüsü hakkında beyanı alındıktan sonra sanığın kusur durumunun tayin ve tespiti yerine eksik inceleme ve araştırma ile sanık hakkında yazılı şekilde hüküm tesis edildiğine dair Dairemizin bozma kararına uyularak yapılan yargılama sırasında tanık ... ...’in öldüğünün anlaşıldığı ve olaya ilişkin kusur durumlarının tespiti için Ankara Trafik İhtisas Dairesi Başkanlığından alınan 22.11.2019 tarihli raporunda da sanığın kusursuz olduğunun belirtilmesi karşısında, tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde...
Tarafların kusur durumları ile gerçek zarar miktarının tespiti için uzman bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekir. Somut olayda kusur ve hasar yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmamış, dosyadaki kaza tutanağında gösterilen kusur oranı ile hasara ilişkin ekspertiz raporu, faturalar ve ödemeye ilişkin belgelerle yetinilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz . Bu durumda mahkemece, İstanbul Teknik Üniversitesi veya Karayolları Genel Müdürlüğü fen heyeti gibi kurum ve kuruluşlardan seçilecek kusur ve hasar konusunda uzman bilirkişi heyetinden dava dosyası kapsamı, kaza tespit tutanağı, ekspertiz raporu, fotoğraflar ve diğer deliller incelenerek sigortalı araçta oluşan hasarın tespiti ve kusur belirlenmesi hususlarında ayrıntılı, açıklamalı, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir....
Tarafların trafik kazasındaki kusur durumları ile gerçek zarar miktarının tespiti için uzman bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekir. Somut olayda kusur ve hasar yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmamış, serbest mali müşavir tarafından verilen dosyadaki kaza tutanağında gösterilen kusur oranı ile yapılan ödemelere ilişkin tespitleri belirten raporla yetinilmiştir. Eksik inceleme ile hüküm kurulamaz . Bu durumda mahkemece seçilecek hasar ve kusur konusunda uzman bilirkişiden dava dosyası kapsamı, kaza tespit tutanağı, fotoğraflar, faturalar, ekspertiz raporu ve diğer deliler incelenerek sigortalı araçta oluşan hasarın tespiti ve kusur oranlarının belirlenmesi hususlarında ayrıntılı, açıklamalı, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir....
Davalının itirazı üzerine Adli Tıp Kurumu Başkanlığından alınan raporda ise hangi sürücünün kırmızı ışıkta geçtiği belirlenemediğinden kusur tespiti yapılamayacağı belirtilmiş, mahkemece davalının kusuru ispat edilemediğinden davanın reddine karar verilmiştir. Oysa trafik kaza tutanağında hangi tarafın yeşil ışıkta geçtiği tesbit edilemediğinden taraflara kusur izafe edilememiş, taraflarca tutanak aksini kanıtlayan bir delil ileri sürülmemiş, mahkemece ilk rapora itibar edilmemesi üzerine alınan Adli Tıp raporunda da hangi tarafın yeşil ışıkta geçtiği ispat edilemediğinden kusur tesbiti yapılamamıştır. Bu halde doktrinde de benimsenen tehlike sorumluluğuna katlanma zorunluluğu ilkesi uyarınca zararın yarı yarıya paylaştırılması gerektiği gözetilmeli, davalının olayda %50 oranında kusurlu olduğu kabul edilerek hüküm kurulmalıdır. Tehlike sorumluluğuna katlanma ilkesinin gözardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir....
İhtilaf, tarafların vaki kazadaki tazminata esas kusur oranı ile davacının aracında meydana gelen değer kaybının tespiti noktalarında toplanmaktadır. Kusur oranı ve destek tazminatı miktarının tespiti konuları hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirilmesi gerekmektedir. Makine mühendisi kusur bilirkişisi ...'dan alınan 14/03/2022 havale tarihli bilirkişi raporu ile; vaki kazada...plakalı araç sürücüsü davacının %30 oranında, ... plakalı araç sürücüsünün %40 oranında ve ...plakalı araç sürücüsünün ise %40 oranında kusurlu olduğu, ...plakalı araçta oluşan değer kaybı hasar miktarının 5.534,38 TL olduğu, ... plakalı aracın işletilmesinden kaynaklanan davalı ... Sigorta AŞ'nin kusuru oranında olmak üzere 1.660,31 TL değer kaybı tazminatından sorumlu olduğu tespit edilmiştir. Davalı tarafından ... 2....
İhtilaf, tarafların vaki kazadaki tazminata esas kusur oranı ile davacının aracında meydana gelen değer kaybının tespiti noktalarında toplanmaktadır. Kusur oranı ve destek tazminatı miktarının tespiti konuları hukuk dışında özel ve teknik bilgiyi gerektiren haller olduğundan 6100 sayılı HMK m.266 gereği mahkemenin tarafların talebi yahut kendiliğinden vereceği karar ile bu hususları bilirkişiye tespit ettirilmesi gerekmektedir. Makine mühendisi kusur bilirkişisi ...'dan alınan 14/03/2022 havale tarihli bilirkişi raporu ile; vaki kazada...plakalı araç sürücüsü davacının %30 oranında, ... plakalı araç sürücüsünün %40 oranında ve ...plakalı araç sürücüsünün ise %40 oranında kusurlu olduğu, ...plakalı araçta oluşan değer kaybı hasar miktarının 5.534,38 TL olduğu, ... plakalı aracın işletilmesinden kaynaklanan davalı ... Sigorta AŞ'nin kusuru oranında olmak üzere 1.660,31 TL değer kaybı tazminatından sorumlu olduğu tespit edilmiştir. Davalı tarafından ... 2....
Bozma ilamında özetle, kusur durumunun tespiti için, hava alanı içerisindeki trafik işleyişinde uzman olan bir bilirkişi eşliğinde mahallinde keşif yapılması, bu şekilde kusur durumunun tespit edilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece bozmaya uyulmuş, bozma ilamı doğrultusunda mahallinde keşif yapılmış, keşfe katılan bilirkişiden rapor aldırılmış ve yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir. D) Temyiz: Bozmadan sonra verilen karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. E) Gerekçe: Yukarıda da belirtildiği üzere bozma ilamında özetle, kusur durumunun tespiti için, hava alanı içerisindeki trafik işleyişinde uzman olan bir bilirkişi eşliğinde mahallinde keşif yapılması, bu şekilde kusur durumunun tespit edilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyulmasına rağmen, bozmada amaçlanan şekilde bir bilirkişi incelemesi yaptırılmamıştır....
DAVA KONUSU : Tespit (Maluliyet Oranının Tespiti) KARAR : Gaziantep 2....
