Davalının tacir olmaması halinde ise tespiti talep edilen 01.07.2014 tarihinde başlayan kira dönemi için kira sözleşmesinin başlangıç tarihinden itibaren beş yıllık süre dolmadığından kira bedelinin endekse göre belirlenmesi gerekmektedir. Bu durumda davalı kiracının tacir olup olmaması sonuca etkili olmayıp her iki durumda da kira bedelinin davalı tarafından en son ödenen bedelden az olmamak üzere endekse göre belirlenmesi gerektiği açıktır....
Sulh Hukuk Mahkemesi TARİHİ : 15/07/2014 NUMARASI : 2013/1255-2014/1084 Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, sözleşmenin feshi ile fuzuli işgal nedeniyle kiralananın tahliyesi bu talebin kabul edilmemesi halinde kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulüne kira tespiti dışındaki taleplerin feragat nedeniyle reddine, 01.07.2013 tarihinden itibaren aylık kira bedelinin 450 TL. olarak tespitine karar verilmiş, hüküm davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacılar vekili, dava dilekçesinde; dava konusu taşınmazın davacılara murisleri M. M.'...
Mahkemece, davacının tespitini istediği 01.06.2009 dönemi için, bilirkişi raporunda hak ve nesafete göre belirlenen kira bedeline göre aylık kirası olan 430 TL üzerinden %10 indirim yapılmak suretiyle aylık 387 TL olarak, 01.06.2010 tarihindeki kiranın da, ÜFE artış oranının yeniden değerlendirme oranından düşük olması nedeniyle %7.7 oranında artırılarak aylık 416,79 TL olarak tespitine, birikmiş kira alacağının tahsili ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince süresinde temyiz edilmiştir. Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01.06.2005 başlangıç tarihli, bir yıl süreli ve aylık 285 TL kira bedelli olup yıldan yıla yenilenerek süregelmiştir. Davacı 30.05.2011 tarihli dava dilekçesi ile 01.06.2009 ve 01.06.2010 dönemlerine ilişkin kira bedellerinin tespitini talep etmektedir. Ancak kira bedelinin tespiti istenen dönem geçtikten sonra o döneme ilişkin kira bedelinin tespiti için dava açılamaz....
Dairece verilen 27.03.2019 tarihli ve 2017/7608 E. 2019/2623 K. sayılı ilamla; davacının sair temyiz itirazları reddedildikten sonra dava dilekçesi içeriğinden; davacının yeni kira yılından kastının, kira bedelinin hangi para cinsi ile tespitinin talep edildiğinin ve tespiti talep edilen tutarın ne kadar olduğunun anlaşılamadığı, mahkemece davacıya talebi açıklattırılması ve davacının talebinin 01.03.2015 tarihinden itibaren kira bedelinin tespiti istemine ilişkin olduğunun anlaşılması halinde kira bedelinin sözleşmedeki kararlaştırmalar doğrultusunda tespitine; davacının talebinin 01.03.2016 tarihinden itibaren kira bedelinin tespiti olduğunun anlaşılması halinde ise kira bedelinin mülga 818 sayılı Borçlar Kanunu ve bu kanun dönemindeki Yargıtayın istikrar kazanmış içtihatları gereğince hak ve nesafet ilkeleri doğrultusunda rayice göre tespitine karar verilmesi gerektiği, belirleme yapılırken kira parasının döviz olarak tespit edilebilmesi için tarafların açıkça kira bedelinin döviz...
-TL bedelli kira sözleşmesinin varlığı hususunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Taraflar arasında kira parasının miktarına ilişkin bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira parasının dava yoluyla tespiti istenildiğine göre; davalı taraf artırılması istenilen veya karar verilecek miktarı ödese bile dava red edilmeyip, bu miktar hüküm altına alınarak bir tespit kararı verilmelidir. Davacı, 22.07.2015 tarihinde açtığı dava ile 15.01.2015 gününden başlayan dönem için kira parasının tespiti isteminde bulunmuş olup, tespiti istenilen dönem, sözleşmenin birinci dönemidir. Bu itibarla, davacının talebi gibi 15.01.2015 tarihinden itibaren kira parasının tespitine karar verilemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira Bedelinin Tespiti Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin tespiti davasına dair karar, davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira bedelinin tespiti istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile aylık kira bedelinin brüt 4.000 TL olarak tespitine karar verilmiş, karar davacı vekili tarafından vekalet ücretine hasren temyiz edilmiştir. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 9.maddesinde "kira tespiti davalarında tespit olunan kira bedeli farkının bir yıllık tutarı üzerinden tarifenin 3.kısmı gereğince hesaplanacak miktarın tamamı vekalet ücreti olarak hükmolunur" düzenlemesi mevcuttur....
Olayımızda; Mahkemece, kira bedelinin sözleşme ile belirlendiği 01.01.2007 tarihinden itibaren, kira bedellerinin sözleşmeye göre artırılarak ödendiği ve kira bedelinin hak ve nesafete göre tespiti istenemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiş ise de; dava tarihinde yürürlükte bulunanan TBK.'un 344/3. maddesinin açık hükmü gereğince; sözleşmenin yapıldığı tarihten itibaren 5 yıllık süre geçtiğinden, kira bedelinin, hak ve nesafet ilkeleri doğrultusunda rayice göre tespiti gerektiği gözetilerek karar verilmesi gerekir. Ayrıca kira bedelinin miktarına ilişkin olarak taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunup mahkemeye müracaat edildiğine ve kira bedelinin dava yoluyla tespiti istenildiğine göre; kiracı olan taraf, artırılması istenilen veya karar verilebilecek miktarı ve bundan daha fazlasını ödese bile, dava reddedilmeyip kira bedelinin tespitine karar verilmelidir....
Dava dilekçesi içeriğinden davacının yeni kira yılından kastı, kira bedelinin hangi para cinsi ile tespiti, istenilen paranın ne miktar olduğu anlaşılamamaktadır....
Mahkemece davanın kira bedelinin tespiti davası olarak kabul edilerek kira bedeli tespiti yoluna gidilmesi doğru değildir. Ancak bu husus davacılar tarafından temyiz edilmediği için davalı lehine kazanılmış hak oluşturmaktadır. Kira sözleşmesinin başlangıcı 01.11.2010 tarihi olduğuna göre TBK'nun 344. maddesinin 1. ve 2. fıkraları gereğince bir önceki kira yılının üretici fiyat endeksindeki artış oranını geçmemek koşuluyla kira bedelinin tespitine karar verilmesi gerekir....
Taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi, eski malik ile yapılan 2002 tarihli sözlü kira sözleşmesine dayanmakta olup, tespiti istenilen dönem 01.01.2011 tarihinden itibaren başlayan döneme ilişkindir. Bu durumda, hak ve nesafet esaslarına göre aylık kiranın tespiti cihetine gidilecektir. Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın serbest şartlarda boş olarak getireceği kira parasının 2 400,00 TL olduğu belirtilmiş, mahkeme tarafından da bu miktara karar verilmiştir.Yargıtay 3.Hukuk Dairesinin yerleşik içtihadlarına göre, kira parasının bir bölümünün stopaj, fon kesintileri adı altında vergi dairelerine kiracı tarafından ödenmesi, kiraya verenin gelir vergisi yükümlülüğüne ait ve vergi yasalarınca düzenlenen bir konudur....
