SOMUT OLAYDA; Davacı dava dilekçesinde kira parasının uyarlanması isteminde bulunmuş, mahkemece alınan bilirkişi heyet raporunda uyarlama şartlarının oluşup oluşmadığı, ekonomik şartlar enflasyon, bölgenin imar ve ticari gelişmelerdeki değişimlerin kiralama değerine etkisi, vergi ve amortisman giderlerindeki beklenmeyen artışlar ve emsale ilişkin değerlendirmeler yapılarak taraflar arasındaki kira sözleşmesinin uyarlanmasını gerektirecek düzeyde sözleşmenin kuruluş ve kiranın başlangıç tarihine göre değişiklik meydana gelmediği sonucuna varılarak uyarlama koşullarının oluşmadığı bildirilmiş, davacının dava konusu olayda talebi kira bedelinin değişen ekonomik koşullara uyarlanması talebi olduğu, uyarlama şartlarının oluşmadığı anlaşılmakla, Mahkemenin dosyada toplanan delillere göre, vermiş olduğu kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığından istinaf talebinde bulunanın istinaf başvurusunun HMK....
Bu nedenle kira parasının tespitine ilişkin kararın kesinleşmesinden sonra ancak kira parasının tahsili talep edilebileceğinden, mahkemece; kesinleşmeden önce kiranın tahsiline karar verilmesi doğru görülmemiştir. Ayrıca, yabancı para ile kararlaştırılan kira sözleşmesinin sona ermesinden sonra yenilenen dönemde kira parasının tespitinin istenilmesi halinde, Yargıtay'ın yerleşmiş içtihatları uyarınca tarafların açık muvafakatları bulunmadığı sürece kira parasının TL olarak tespiti gerekir. Dava konusu olayda, davacı kira parasının yabancı parayla tespitini istemekte, davalı kiracı ise yabancı parayla ödeme yapmasına rağmen, kiranın döviz olarak tespit edilmesine karşı olduklarını beyan ettiği anlaşılmaktadır. Bu durumda mahkemece taraflardan sorularak yabancı para ile kira parasının tespitini istedikleri takdirde kira parasını Euro cinsinden tespit etmek, aksi halde davayı reddetmek olmalıdır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira uyarlanması davasına dair karar, davacılar tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, değişen ekonomik koşullara göre kira bedelinin uyarlanması istemine ilişkindir. Mahkemece, dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Başka bir ifade ile sözleşmede böyle bir şartın kabul edilmesi halinde, kiralayan ihtar çekmeye gerek kalmaksızın, o dönem içinde kira parasının tespiti için dava açabilecektir. Bu itibarla, tespiti istenilen 2008 yılı için kira tespiti yapılabilecektir. Kaldı ki davacının da talebi bu yöndedir. Mahkeme, şartlar oluştuğu halde 1.1.2008 tarihinden itibaren tespit yapmayarak talebi aşmıştır.Taraflar arasındaki ilk kira ilişkisi 1.5.2006 tarihli kira sözleşmesine dayanmakta olup, tespiti istenilen dönem, ilk kira ilişkisinden itibaren ki 2. dönemdir.Dosyada mevcut 1.1.2006 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin incelenmesinden, kira bedelinin aylık 800 TL. olarak kararlaştırıldığı görülmüştür....
Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Davada, 31.12.2010 tarihinden itibaren aylık kiranın 1500 TL. olarak tespitine karar verilmesi talep ve dava edilmiştir.Mahkemece, davanın kısmen kabulü ile, aylık kiranın 450 TL. olarak tespitine karar verilmiştir.Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 01/01/1999 tarihli olup, yenilenerek dava konusu döneme gelinmiştir.Kural olarak, ilk kira ilişkisinin kurulmasından itibaren 3 yıldan fazla zaman geçmiş ise; açılacak yeni davada, tespiti istenilen dönemin 18/11/1964 gün ve 2/4 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı gereğince hak ve nesafete göre yeniden saptanması gerekir.Bunun için , dava konusu yerin yeniden kiralanması halinde getirebileceği kira parası bilirkişiler tarafından belirlenmelidir....
Davacı alacaklı tarafından davalı borçlular hakkında kira alacağının tahsili amacıyla tahliye istekli olarak başlatmış olduğu icra takibi nedeniyle düzenlenen ödeme emrine davalı borçluların yasal süresinde itiraz etmesi üzerine davacı alacaklı icra mahkemesine başvurarak itirazın kaldırılması,takibin devamı,icra tazminatı isteminde bulunmuştur. Mahkemece davanın reddine karar verilmesi üzerine karar davacı tarafından temyiz edilmiştir. Davaya dayanılan ve karara esas alınan 20.12.2007 başlangıç tarihli ve 3 yıl süreli kira sözleşmesi hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. 20.12.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık kira bedeli her yıl için ayrı gösterilmiş, kiraların her ayın ilk beş günü içinde ödeneceği kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinin 7.maddesinde; “…bir kiranın süresinde ödenmemesi halinde 6 aylık kiranın muaccel olacağı düzenlenmiştir. Kira sözleşmesinde ...'ın müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak imzası mevcuttur....
Önceki Kanun uygulamalarında kira sözleşmesi uzun süreli olsa dahi kira süresi boyunca kiranın emsal ve rayiçlere göre tespiti mümkün olmayıp sözleşmede belirtilen kira süresi dolduktan ve 3 uzama dönemi geçtikten sonra rayice göre kira tespiti talep edilebilir. Taraflar arasında yapılan kira sözleşmesi 01.01.2011 tarihli olup 1 yıl sürelidir. Buna göre kira süresi bitip 3 uzama dönemi geçtiğine göre emsal ve rayice göre kira tespiti talep edilebilmesi mümkündür. Dava 10.12.2019 tarihinde açılmıştır....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, bozma gereklerine uygun şekilde karar verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma gereklerine uygun olan hükmün ONANMASINA ve temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına 12.11.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira sözleşmesi ve bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira sözleşmesi ve bedelinin uyarlanması davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dosya kapsamına, toplanan delillere, mevcut deliller mahkemece takdir edilerek karar verilmiş olmasına ve takdirde de bir isabetsizlik bulunmamasına göre yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA ve aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenden alınmasına, 01/03/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....
KARAR Davacı, davalının, kendisine ait olan işyerinde 10.3.2002 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile kiracı olduğunu, halen 600,00 YTL olarak ödenen kira bedelinin, emsallerine göre çok düşük kalması nedeniyle aylık 1.500,00 YTL’ye çıkarılması yönündeki talebinin, davalı tarafından kabul edilmediğini, kira bedelinin, emsal ve rayiç kira bedellerine uygun olarak yeniden tespit edilmesi için bu davayı açmak zorunda kaldığını ileri sürerek, 10.3.2005 tarihinde başlayan yeni dönem için aylık kira bedelinin 1.500,00 YTL olarak tespitine karar verilmesini istemiştir. Davalı, davaya cevap vermemiştir. Mahkemece, bilirkişi raporu gereğince aylık kiranın 1.500,00 YTL olarak uyarlanmasına ilişkin olarak verilen hüküm, davalının temyizi üzerine Dairemizce onanmış, davalı bu kez karar düzeltme talebinde bulunmuştur. Davacı, kira bedelinin günün rayiçlerine göre düşük kaldığını ileri sürerek, kira bedelinin uyarlanması istemi ile eldeki davayı açmıştır....
