Hukuk Dairesi DAVA TÜRÜ : Sözleşmenin Feshi, Kira Bedelinin İadesi, Kira Bedelinin Uyarlanması K A R A R Taraflar arasındaki uyuşmazlık, kira sözleşmesinin feshi, ödenen kira bedelinin iadesi, olmadığı takdirde kira bedelinin uyarlanması isteğine ilişkin olup, Yargıtay Başkanlar Kurulu'nun 13.01.2018 tarih ve 1 sayılı kararı ile hazırlanan, 09.02.2018 günlü ve 2018/1 sayılı Yargıtay Büyük Genel Kurulunca kabul edilip 21.02.2018 tarihli ve 30339 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 01.03.2018 günü yürürlüğe giren Hukuk Daireleri'ne ilişkin iş bölümü uyarınca, hükme yöneltilen temyiz itirazlarının incelenmesi Yargıtay (3.) Hukuk Dairesi'nin görevi cümlesinden bulunmakla, dosyanın anılan Daire Başkanlığı'na GÖNDERİLMESİNE, 03.05.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi....

Beş yıl geçtikten sonra kira bedelinin belirlenmesinde, yabancı paranın değerindeki değişiklikler de göz önünde tutularak üçüncü fıkra hükmü uygulanır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bu maddedeki düzenleme açık bir şekilde kiranın arttırılmasına yöneliktir. Maddenin 1.fıkrasında düzenlendiği üzere tarafların yenilenen kira dönemlerinde uygulanacak kira bedeline ilişkin anlaşmaları yasal sınırları aşmamak kaydıyla geçerlidir ve bu anlaşma tarafları bağlar. Maddenin 2.fıkrasında yeni dönem kira bedeli hakkında taraflar arasında bir anlaşma bulunmaması halinde kiranın hakim tarafından belirleneceği düzenlenmiştir. Üçüncü fıkrada ise her 5 yılın sonunda kiranın rayice göre belirlenmesi düzenlenmiştir....

K A R A R Davacılar, 16.12.2002 tarihli sözleşme ile aylık 1.000 USD karşılığında taşınmazlarını davalıya petrol istasyonu olarak kiraya verdiklerini, doların değer kaybına uğraması nedeniyle kiranın düşük kaldığını ve edimler arasında dengesizlik oluştuğunu ileri sürerek aylık 1.000 USD olan kiranın dava tarihinden itibaren 5.000 YTL.ye uyarlanmasına karar verilmesini istemişlerdir. Davalı, davanın reddini dilemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının 01.07.2011 gününden başlayarak aylık 3.500 TL olarak tesbiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü.Dava, işyeri kirasının tesbitine ilişkin olup, mahkemece kiranın net olarak tesbitine karar verilmiştir. Vergi yasaları uyarınca kiralayanın mükellef olması ile kira parasının bir bölümünün vergi dairesine kiracı tarafından ödenmesi Vergi Hukukunda düzenlenen bir konu olup, vergi kira parasının tesbitinde unsur değildir. Kira parasının içinde Katma Değer Vergisinin de bulunduğu, fon ve vergi stopajı indirilerek kira parası tesbit edilemeyeceği gözetildiğinde, kiranın brüt olarak tesbitine karar verilmesi gerekirken, mahkemece net olarak tesbitine karar verilmiş olması doğru görülmemiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde 516 TL olan kira parasının 01.01.2011 gününden başlayarak aylık 350 TL olarak tesbiti ve kiranın indirilmesi istenilmiştir. Mahkemece kiranın 400 TL'ye indirilmesi cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I 01.01.2010 tarihinden başlayan kira döneminde davacı tarafından ödenen kira bedelinin davalı belgeleriyle ve kayıtlara dayanılarak belirlenmesinden sonra yeniden gönderilmesi için dosyanın mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE, 28.03.2012 gününde oybirliğiyle karar verildi....

sürülerek 800.000 $ + KDV olan yıllık üst hakkı bedelinin TBK 138 ve emsal kira bedelleri ile uyumlu olacak şekilde yeniden belirlenmesi talep etmiştir....

İş yerleri için kiranın %20'si stopaj olarak ödenmekte olup, asıl kira stopaj dahil brüt kiradır. Bu nedenle davacı tarafından aylık net kiranın tespiti talep edilse dahi mahkemece brüt kira hesaplanarak brüt kiranın tespitine karar verilmelidir. Aksi uygulama harç ve vekalet ücretinde eksikliğe neden olacağı gibi, iş yeri kiraları ile konut kiraları arasında da eşitsizlik doğuracaktır. Ayrıca dairemizce harcın hangi miktar üzerinden alınması gerektiği değerlendirilmiştir. Yargıtay uygulamalarında kira tespit davalarında harca tabii dava değeri, son dönemde ödenen kira bedeli ile hüküm kurulan aylık kira bedeli arasındaki fark olarak kabul edilmektedir. (Ör: Yargıtay 6. Hukuk Dairesi'nin 2015/2640 Esas - 2016/564 Karar, Yargıtay 3....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 20.06.2007 gününde verilen dilekçe ile kiranın uyarlanması veya sözleşmenin feshi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 30.12.2008 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü: K A R A R Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya içeriğine göre, mahkeme kararı ve dayandığı gerekçeler usul ve yasaya uygun bulunduğundan yerinde olmayan temyiz itirazlarının reddiyle hükmün ONANMASINA, davalı kurum harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına, 07.02.2013 tarihinde oybirliği ile karar verildi....

İcra Müdürlüğünün 2012/10974 sayılı dosyasında tahliye 13.06.2012 tarihinde tahliye talepli olarak başlattıgı icra takibi ile aylık 2.200 TL den 2012 Nisan ayından bakiye 950 TL 2012 Mayıs, Haziran ayları kira bedeli toplamı 5.100 TL nin tahsilini istemiştir.Ödeme emri davalı borçluya 12.07.2012 tarihinde tebliğ edilmiştir. Davalı borçlu süresinde yaptığı itirazında "alacaklının 10.04.2011 tarihli sözlü kira sözleşmesine dayandığını ve aylık kiranın 2.200 TL olduğunu bahsetmekte ise de aylık kira 2.200 TL değildir. Aylık kira bedeli 250 TL dir. Müvekkil alacaklının kiracısıdır. Müvekkil kira bedelini alacaklılardan ...'nın Vakıfbank Karagümrük şubesine yatırdığını, bu nedenle borca ve ferilerine itiraz ettiğini" bildirmiştir....

"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ Dava dilekçesinde kira parasının ....09.2011 gününden başlayarak aylık ....000 TL olarak tesbiti (ıslah ile kiranın tespiti ve tespiti yapılan kiranın edası) istenilmiştir. Mahkemece ıslah isteminin reddi ile aylık kira parasının net 8290 TL olarak tesbiti cihetine gidilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü. Davada, ....09.2011 tarihinden itibaren aylık kira parasının ....000 TL olarak tespitine karar verilmesi talep edilmiş, 23.05.2012 tarihli ıslah dilekçesi ile de tesbit edilecek kiranın edasına karar verilmesi istenilmiştir....