Mahkemece, bilirkişi raporu doğrultusunda yıllık kiranın 1.12.2003 tarihinden itibaren 4 .500,00 YTL olarak tespitine,fazla talebin reddine karar verilmiş; hüküm, davalı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Taraflar arasındaki kira sözleşmesi 1.12.1998 başlangıç tarihli ve 5 yıl sürelidir. Aylık kira 1750 USD’dir. Davacı tarafından açılan uyarlama davasında mahkemece yapılan yargılama sonucunda kira bedelinin 4.500,00 YTL’ye uyarlanmasına karar verilmiştir.Mahkemenin de kabulünde olduğu gibi protokoldeki 3 ... önceden yazılı başvuruda bulunulmamış olması halinde sözleşmenin aynı şartlarla ve aynı süre için yenilenmiş olması şartı kira bedelini kapsamamakta olup, şartlarının oluşması halinde davacı tarafından uyarlama istenmesine engel değildir....
Taraflar arasında düzenlenen 31.12.2005 tarihli kira sözleşmesi konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. 01.01.2006 başlangıç tarihli bu sözleşmenin hususi şartlar bölümündeki 18. maddeye göre kiralanan işyerinin stopaj vergisinin kiracıya ait olacağı kararlaştırılmıştır. Ayrıca böyle bir kararlaştırma olmasa dahi Gelir Vergisi Kanununa göre de kira stopajı kiracıya aittir. Uyuşmazlık kira bedelinin net mi 2011/5171-14747 yoksa brüt mü olduğu konusunda toplanmaktadır. ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 04.06.2009 tarih ve 2009/65 Esas 2009/839 Karar sayılı kira tespit kararının temyiz edilmesi üzerine Yüksek Yargıtay 3. Hukuk Dairesinin 17.12.2009 tarih ve 2009/17299 Esas 2009/20340 Karar sayılı “aylık kira bedelinin hak ve nesafete göre 2.800.00.TL olarak düzeltilerek onanan” ilamında kira bedelinin net olarak tespit edildiği belirtilmediğinden bu kiranın brüt kira olarak belirlendiğinin kabulü gerekir....
-TL olarak yatırılması gerekirken, 750 TL yatırıldığını ileri sürerek eksik yatırılan 2330 TL'nin tahsilini istemiştir. 1.6.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık kiranın net 2550 TL olup en geç ait olduğu ayın ilk beş gününde her ay peşin ödeneceği kararlaştırılmıştır. Kira sözleşmesinin 6. maddesinde "kontrat bitiminde kira rayiç bedelinin Tefe-Tüfe ortalaması oranında arttırılacağı" belirlenmiş olup yine sözleşmesinin 20. maddesinde kiranın zamanında ödenmemesi durumunda %10 gecikme cezasının ödeneceği hüküm altına alınmıştır. Davalı borçlu süresinde icra müdürülüğüne yapmış olduğu itirazında aylık kiranın 750 TL olduğunu savunmuştur. Davacılar takip talepnamesinde gecikme cezası isteğinde bulunmamışlardır. Takibe dayanak yapılan 01.06.2007 başlangıç tarihli kira sözleşmesinin 6. maddesinde artış şartı belirlenmiştir....
bulundurularak kiranın uyarlanması için yargılama nihayete erene kadar aylık kiranın 5,000,00 TL ödenmesi yönünde karar verilmesini, aylık 10.900,00 TL olan kira bedelinin 01/01/2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere aylık net 5.000,00 TL ye uyarlanmasını talep ve dava etmiştir....
Somut olayda, davacı tarafa, takipte istenen kiranın yıllık peşin olarak ödenmesi gereken kiradan ödenmeyen miktar mı, aylık kira mı olduğu, hangi kira dönemine ilişkin olduğu, kira bedellerinin yıllık mı aylık mı olarak belirlendiği, takipte hangi kira dönemine ilişkin ödenmeyen kiranın talep edildiği, takip talebinde istenen kiranın 2022 yılı kirasından ödenmeyen miktar mı yoksa 2022 yılı Mayıs ayı kirası mı olduğu, başka icra dosyalarından hangi döneme ilişkin kiraların talep edildiğinin icra dosya numaraları belirtilerek açıklanmasının sağlanması, bundan sonra kiranın yıllık mı aylık mı olduğu tespit edilerek, davalının ne kadar kira borcu olup olmadığının tespiti gerekmektedir....
Somut olayda;Davaya dayanak ve hükme esas alınan kira sözleşmesi 01.06.2007 başlangıç tarihli ve 15 yıl süreli olup davacı, dava tarihinden itibaren geçerli olmak üzere değişen hal ve şartlara göre kira bedelinin uyarlanmasını istemiştir. Uzun süreli kira sözleşmelerinde edimler arasındaki dengenin aşırı bozulması ve sözleşmenin taraflar açısından çekilmez hale gelmesi durumunda kira parasının günün ekonomik koşullarına uyarlanması için her zaman “ uyarlama “ davası açılabilir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira bedelinin uyarlanması Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira bedelinin uyarlanması davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde duruşmalı olarak temyiz edilmiş, ancak davanın niteliği itibari ile duruşmaya tabi olmadığından duruşma isteğinin reddine karar verildikten sonra, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, aylık 3000 USD olan kira parasının uyarlanarak 11.600 USD olarak artırılması istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesi üzerine hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir....
Kiranın konusu ise, davalının işletmekte olduğu tatil köyündeki sauna ve hamam yerinin işletilmesidir. Bu özelliği sebebiyle kira, mahkemece kabul edildiğinin aksine düzenlemesi Borçlar Kanununun 270. vd. maddelerinde yapılan hasılat kirasına ilişkindir. Burada öncelikle belirtilmesi gereken husus, bütün kira sözleşmelerinin bir süreye bağlanması halinde kural olarak, sözleşmenin o sürenin sonunda biteceğidir. Kısaca kira sözleşmesi, 01.11.2004-01.11.2005 tarihleri arasındaki dönemi kapsamaktadır. Bu sürenin geçmesiyle kira sözleşmesi kendiliğinden sona erer. Davacı, keşide ettiği 30.12.2005 tarihli ihtarında kiranın bitmesine rağmen yasa uyarınca uzadığını, yeni dönem için mecurda hazırlıklar yapılması gerektiğini, hazırlık çalışmaları için kendilerinin engellenmemesini davalıya 2010/15063 - 2011/753 duyurmuştur....
Davacının dayandığı 1.2.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde aylık kiranın 60.000.000 TL olduğu, kiranın her ayın başında peşin ödeneceği kararlaştırılmış olup, artış koşuluna yer verilmemiştir. Taraflarca imzası inkar edilmeyen bu kira sözleşmesi hükümleri geçerli olup tarafları bağlar. Davalı borçlu süresinde icra müdürlüğüne yapmış olduğu itirazında kiranın aylık 60 TL olduğunu bildirerek ödeme savunmasında bulunmuştur.1.2.2004 başlangıç tarihli kira sözleşmesinde artış şartı bulunmadığından davalının beyanına değer verilerek aylık kiranın 60 TL olduğunun kabulü gerekir. Davalı borçlu her ne kadar ödeme savunmasında bulunmuş ise de; ödeme savunmasını İİK.'nun 269/c maddesinde nitelikleri yazılı bir belge ile kanıtlayamamıştır. Bu durumda mahkemece aylık kiranın 60 TL üzerinden hesaplanarak itirazın kaldırılmasına ve takibin devamına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmediğinden kararın bozulması gerekmiştir....
Davacı vekili son ödenen kira bedelinin aylık 915 TL olduğunu ileri sürmüş. Davalı vekili ise aylık kiranın net 315 TL olduğunu savunmuştur.Bilirkişi raporunda. İlk kira sözleşmesindeki bedele % 65 ile sınırlı endeks uygulandığında dava konusu dönemde aylık kira bedelinin 1.258.47 TL olacağını, boş olarak yeniden kiraya verilmesi halinde aylık 1.600,00 TL kira getireceğini belirtmiştir.Ancak, davalı vekilinin itirazı üzerine alınan ek raporda, son ödenen kira 315 TL esas alınırsa kiralananın aylık 750 TL kiraya verilebileceğini belirtmiş, mahkeme bu ek raporu esas alarak hüküm kurmuştur....