Kira sözleşmesinin 17. maddesinde "Kira süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmaz idareye teslim edilmezse, geçen her gün için cari yıl kira bedelinin yüzde biri oranında ceza, itirazsız olarak ödenir." hükmü bulunmaktadır. Sözleşmenin 17. maddesindeki hüküm T.B.K'nun 179 vd. maddelerinde düzenlenen cezai şart niteliğindedir. Cezai şart, geçerli bir borcun yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi ya da belli bir yerde, belli bir zamanda yerine getirilmemesi durumunda, borçlunun ödemesi gereken bir edimdir. Cezai şartın ceza ve tazminat fonksiyonu olup, Borçlar Kanununda bu iki fonksiyon kaynaştırılarak bileşik sistem kabul edilmiştir. T.B.K. 182/son maddesi hakime fahiş gördüğü cezai şartı indirme yükümlülüğünü vermiştir....
Sözleşmenin 11. maddesi ''Kiracının kira dönemi sona ermeden faaliyetini durdurması, işletme ruhsatının her ne sebeple olursa olsun iptal edilmesi ve taahhüdünü sözleşme ve şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirmemesi hallerinde (taksitlerin süresinde ödenmemesi dahil) 2886 sayılı kanunun 62. maddesine göre idare 10 gün süreli ihtarname ile durumu kiracıya bildirir ve ihtarnamede yazılı hususlara uyulmadığı görülürse, kira sözleşmesi fesh edilerek kesin teminatı irad kaydedilir ve son bir yıl kira bedeli tazminat olarak tahsil edilir.'' şeklindedir.Dava dilekçesinde kira alacağı ile birlikte cari yıl kira parasının da tahsili istenmiştir. Ancak, davacı kiraya veren kira bedelinin ödenmemesi nedeniyle gönderdiği 23.07.2014 tarihli fesih ihtarnamesi ile davalı hakkında ./.. tahliye davası açıp tahliye kararı almadan sözleşmede yazılı cezai şartı talep edemez....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : İtirazın İptali Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı itirazın iptali davasına dair karar, davacı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, kira alacağının ve sözleşmeden kaynaklanan cezai şart tazminatının tahsili istemi ile yapılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kısmen kabulü ile takibin 14.088,77 TL alacak üzerinden takipten itibaren işleyecek yasal faizi ile devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, inkar tazminatı talebinin asıl alacak likit olmadığından reddine, karar verilmiş, hüküm davacı tarafından, inkar tazminatına ilişkin olarak temyiz edilmiştir. Taraflar arasında 15.02.2007 tarihli 3 ay süreli kira sözleşmesinde ve kira bedelinde ihtilaf yoktur....
Bayilik Sözleşmesi gereğince bayrak parası istemi yönünden, davacı taraf, akaryakıt istasyonunun 8 ay kapalı kalmasından dolayı akaryakıt firmalarından alabileceği 220.000 USD tutarındaki bayrak parasından mahrum kaldığını belirterek bu tutarın da iflas masasına kaydını talep etmiş ise de, davacı tarafın 8 aylık kira kaybı bedelinin masaya kaydına karar verildiği, kira kaybı ve cezai şart ile birlikte davacının bu sebeple iddia ettiği kar mahrumiyeti talebinin yerinde olmadığı anlaşılmakla bu yöndeki talebinin reddine karar verilmiştir. İstasyonun Kapalı kalması nedeniyle kar kaybı istemi yönünden; Davacı taraf, istasyonunun 8 ay kapalı kalmasından dolayı toplam 800.000 TL'lik kar kaybının masaya kaydını talep etmiş ise de, davacı tarafın 8 aylık kira kaybı bedelinin masaya kaydına karar verildiği, kira kaybı ve cezai şart ile birlikte davacının bu sebeple iddia ettiği kar mahrumiyeti talebinin yerinde olmadığı anlaşılmakla bu yöndeki talebinin reddine karar verilmiştir....
İstinaf dilekçesine cevap veren davalı vekili dilekçesinde özetle; Karşı tarafın yapmış olduğu istinaf talebinin reddi ile hukuka uygun ilk derece mahkeme kararının muhafazasına karar verilmesini talep etmiştir. DELİLLER : Yazılı beyanlar, bilirkişi raporu, sözleşme, ihtarname ve tüm dosya kapsamı. DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE: Dava, araç kiralama sözleşmesinden kaynaklanan cezai şart alacağının tahsili amacıyla başlatılan icra takibine itirazın iptali ve icra inkar tazminatı istemine ilişkindir....
Mahkemece taraflar arasında belirlenen cezai şart miktarının sözleşmedeki aylık kira miktarına göre fahiş olduğu, TTK. 24 ve B.K. 161 son maddeleri uyarınca tacir olan davalı şirket hakkında cezai şart miktarının tenkis edilemeyeceği düzenlenmiş ise de; taraflar arasında kararlaştırılan cezai şart miktarının davalı kiracıyı iktisadi olarak zor duruma sokacak derecede yüksek olduğu görüldüğünden sözleşmedeki miktar ahlaka aykırı sayılmış ve Türk Medeni Kanunun 4.maddesine göre takdir hakkı kullanılmak suretiyle taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesindeki kira miktarı da dikkate alınarak cezai şart miktarı 4.000,- YTL olarak belirlenerek bu miktar üzerinden itirazın kaldırılmasına, taraflar arasında düzenlenen cezai şartın ceza mahiyetinde olup tahsilinin ve miktarının yargılama ile belirleneceği inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir....
Leasing ödeme taahhüdünde yer alan 100.000USD'lik cezai şartı talep hakkının hukuken kesinleştiği belirtilerek, ... ile davacı arasında yapılan, ... Şirketinin ... Dağıtım ..... Ltd. Ve ... 11/08/2011 tarihli ödeme taahhüdü kapsamında cezai şart alacağının temlikine ilişkin 26/07/2021 tarihli temlikname gereği taahhütnamede belirtilen cezai şart alacağının tahsili talebiyle .... İcra Müdürlüğünün ... esas sayılı dosyasında takip başlatmıştır. İncelenen dosya kapsamına göre her ne kadar davacı tarafça ... A.Ş.'den temlik alınan alacağın tahsili talebiyle başlatılan ve takibe dayanak olarak gösterilen 11/08/2011 tarihli ödeme taahhüdünde yer alan cezai şarta dayanılmış ise de 11/08/2011 tarihli taahhütnamenin incelenmesinde 100.000 USD tazminat ödeme taahhüdünün kiralananın tahliye edilmemesi haline istinaden düzenlendiği ve kiralananın ......
olarak zarara uğradığı, bu sebeple müvekkili şirket tarafından davalı şirkete 22/03/2017 tarihinde ihtarname gönderilerek taşınmazların teslim edilmesi ve cezai şart olarak belirlenen emsal kira bedellerinin ödenmesinin istenildiği, bu ihtarnamenin tebliğine rağmen davalı şirket tarafından sözleşmeye konu taşınmazların teslim edilmediği gibi cezai şart olarak belirlenen emsal kira bedellerinin de ödenmediği, gayrimenkul satış sözleşmesinde teslim tarihi olarak belirtilen 31/05/2016 tarihinden itibaren taşınmazların emsallerine göre belirlenecek kira bedellerinin bilirkişi marifeti ile tespiti ile faizi ile birlikte davalı şirketten alınarak müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi DAVA TÜRÜ : Kira alacağı, cezai şart ve tazminat Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı kira alacağı, cezai şart ve tazminat davasına dair karar, davalı tarafından süresi içinde temyiz edilmiş olmakla, dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü. Dava, sözleşmenin feshi nedeni ile ödenmeyen kira bedeli, sözleşmeden kaynaklanan cezai şart ve tazminatın tahsiline ilişkindir....
Mahkemece; davacının kira sözleşmesi çerçevesinde cezai şart ile yükümlü tutulamayacağına ilişkin menfi tespit istemi itibariyle ve kira ilişkisinin devam ettiğine ilişkin talep bakımından; tahliyenin gerçekleşmesi nedeniyle, kira ilişkisinin varlığının tespitine ilişkin istem bakımından; konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığına, cezai şart itibariyle de var olan sözleşmenin inkara uğramadığı da göz önüne alınarak yasal koşulları oluşmayan ve kanıtlanamayan menfi tespit isteminin reddine karar verilmiş, hüküm davacı tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacının sair temyiz itirazları yerinde değildir. 2- Davacının, cezai şart talebine ilişkin menfi tespit istemi ile ilgili verilen hükme yönelik temyiz itirazlarına gelince; Taraflar arasında, 2886 sayılı yasa hükümlerine göre düzenlenen 10.09.2009 başlangıç tarihli ve üç yıl süreli...
