Sözleşmenin 14. maddesinde "kira süresinin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmaz idareye teslim edilmezse geçen her gün için cari yıl kira bedelinin %1 oranında cezanın itirazsız olarak ödeneceği " düzenlemesine yer verilmiştir. Kira sözleşmesinin 14. maddesindeki bu hüküm, T.B.K'nin 179 ve devamı maddelerinde düzenlenen cezai şart niteliğindedir. Cezai şart geçerli bir borcun yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi ya da belli bir yerde belirli bir zamanda yerine getirilmemesi durumunda, borçlunun ödemesi gereken bir edimdir. Tarafların serbest iradesi ile kararlaştırılan bu cezai şart geçerli olup tarafları bağlar....
Eldeki dava, 29.01.2021 tarihli araç kiralama sözleşmesi gereği davalı tarafından dayalı cezai şart, araç tamirat bedeli ve bakiye kira bedeli alacaklarının tahsili talebine ilişkindir. HMK 4/1-a maddesi gereğince kira sözleşmesinden kaynaklı tüm davalarda Sulh Hukuk Mahkemesi görevlidir....
Araştırma ve Uygulama Hastanesinde bulunan kafeterya, market ve tuvalet yerlerinin ... Defterdarlığı Milli Emlak Müdürlüğünce 01/02/2006 - 31/01/2011 döneminde davalıya kiraya verildiğini, 30/11/2010 tarihinde davalı kiracıya tebliğ edilen 25/11/2010 tarih ve 54770 sayılı yazı ile kira süresinin bitiminde taşınmazı tahliye etmesinin istenildiğini, ancak kiracının kiralananı verilen sürede tahliye etmediğini belirterek, tahliye edilmesi gereken 31/01/2011 tarihinden tahliye tarihi olan 22/05/2011 tarihine kadar hesaplanan 133.433,00 TL cezai şart bedelinin 09/07/2011 vade tarihinden itibaren gecikme zammı ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. Davalı, davacı ...'nın, sözleşme sona ermeden kiralananı müdahil ......
kalınan karın ve geç tesliminden kaynaklı zararın tanzimine, cezai şartın tahsiline, sebepsiz zenginleşmeye konu 17.434,00 TL nin iadesi ile şimdilik 74.461,00 TL nin faizi ile tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
suretiyle 12.409.80 TL cezai şart alacağı belirlenmiştir....
İstanbul Anadolu 19.İcra Müdürlüğü'nün 2015/3523 Esas sayılı dosyası incelendiğinde; alacaklının dosyamız davacısı, borçlunun dosyamız davalısının olduğu, 23.180,00 TL asıl alacak yönünden takip başlatıldığı, borcun sebebinin "31/12/2011 tarihli protokol, satış vaadi sözleşmeleri ve teslim tesellüm tutanakları ile dosyada mevcut diğer belgeler gereğince NTR-4437- A-1- 10 ve NTR-4482- A1- 6 nolu bağımsız bölümlerin geç (24/01/2015) tarihinde teslim edilmesi nedeni ile ödenmesi gereken cezai şart (rayiç kira bedellerinin iki katı) gereğince kira bedellerinin tahsili) talebine yönelik başlatıldığı anlaşılmıştır....
Şu halde mahkemece, belirlenen cezai şart miktarının fahiş olup olmadığının re'sen incelenmesi, cezai şartta tenkis gerekip gerekmediğinin mahkemece tartışılması gerekirken,", davacı simsarın emeği, temel ilişkinin kuruluş şekli, davalının ekonomik durumu, alacaklının asıl borcun ifa edilmesi halinde elde edeceği yarar ile cezai şartın ödenmesinin sağlayacağı yarar arasındaki makul ve adil ölçü dikkate alınmalı, hak, adalet ve nesafet kurallarına uygun bir cezai şart tayin edilmelidir (İstanbul BAM 13. Hukuk Dairesi, T:09/03/2022, E: 2021/1103, K: 2022/347). Davacı sözleşme kendi aracılığıyla yapılsaydı yıllık kira bedelinin %12'si oranında ücret alacaktı. Davacı simsarın davaya konu icra takibi ile %12 cezai şart alacağı talep ettiği anlaşılmıştır....
Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme Uyuşmazlık, limited şirket hisse devir sözleşmesinde öngörülen edimlerin teminatı olarak verilen ipoteklerin kaldırılması ve cezai şart istemine ilişkindir. 2. İlgili Hukuk 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (4721 sayılı Kanun) 881 inci ve 883 üncü maddeleri. 3. Değerlendirme Dava, davalıya ait şirket hisselerinin davacı ...'ya devri nedeniyle, alıcı davacı tarafından ödenmesi gereken bakiye 10.000.000,00 USD karşılığı çek ve alıcının diğer yükümlülüklerinin teminatını teşkil etmek üzere davacı şirket adına kayıtlı taşınmazlarda davalı lehine tesis edilen ipoteğin terkini ile davalının ipoteği terkin etmemesi nedeni ile sözleşmede kararlaştırılan 2.000.000,00 USD cezai şartın davalıdan tahsili istemine ilişkindir....
Dava, sözleşme gereği cezai şart alacağının tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, hüküm davacılar ve davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. 1-Dosya kapsamına, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerekçelere göre davalı vekilinin temyiz itirazları yerinde değildir 2-Davacılar vekilinin temyiz itirazlarına gelince: Davacılar vekili dava dilekçesinde, müvekkilleri ile davalı şirket arasında 15.10.2008 başlangıç tarihli ve altı ay süreli kira sözleşmesi ile 4 parselde kayıtlı 3380 m2 alanlı arsanın 300 m2 lık kısmının bedelsiz olarak kiralandığını,sözleşme bitiminde alanın davalı tarafından ilk alındığı gibi temiz ve boş olarak teslim edileceği, eğer tesliminde gecikme olursa aylık 10.000 TL cezai şart ödeneceğinin kararlaştırıldığını,süre bitiminde taşınmazı zamanında teslim edilmediğini,bunun üzerine ihtarla taşınmazın teslim edilmesini ve dört aylık cezai şartın ödenmesinin bildirildiğini...
Bozmaya uyan Mahkemece verilen 14.01.2020 tarihli ve 2018/175 E., 2020/65 K. sayılı karar ile; davanın kısmen kabulü ile, davacının tahliye talebi açısından dava konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, davanın alacak talebi açısından kabulü ile 108.750 USD cezai şartın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; söz konusu karar davalı tarafça temyiz edilmiştir. 2. Dairenin 15.12.2020 tarihli ve 2020/10723 E., 2020/7822 K. sayılı ilamıyla; Mahkeme kararı ile tahliye ilamı alınmadığı sürece akdin sözleşmede belirlenen tarihten önce sona erdiğinden söz edilemeyeceği, dolayısıyla feshe dayalı olarak davalıdan cezai şart istenemeyeceği, bu nedenle Mahkemece davacının cezai şart isteminin reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur. C....
