İlk derece Mahkemesi; 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketler Kanunu'nun 9/2. maddesi hükmü, 04/02/2015 tarih ve 29257 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Faktoring İşlemlerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 8/1. maddesi gereğince faktoring şirketlerinin usulüne uygun olarak temlik almadıkları kambiyo senetlerinde yetkili hamil olamayacakları, her ne kadar davacı borçlu tarafından dava dilekçesinde yalnızca çek üzerindeki imzaya ve borca itiraz edilmiş ise de İİK'nın 170/a-2. maddesi gereğince; icra mahkemesinin, yasal sürede yapılan itiraz veya şikayet nedeniyle icra mahkemesine intikal eden işlerde, öncelikle, takip dayanağı senedin kambiyo vasfında olup olmadığını veya alacaklının kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip hakkının bulunup bulunmadığını re'sen inceleme yetkisi bulunduğundan davalı alacaklının bu kambiyo senedine dayanarak davacı borçlu hakkında kambiyo senetlerin özgü haciz yolu ile takip yapamayacağı hususunun...
İİK'nun 168/4 ve 168/5. fıkralarında; kambiyo senetlerinde imzaya itiraz, borçlu olmadığına, borcun itfa edildiğine veya mehil verildiğine veya alacağın zamanaşımına uğradığına veya yetkiye dair itirazların 5 günlük yasal süresi içerisinde yapılması gerektiği düzenlenmiştir. Elbette burada 5 günlük yasal itiraz süresinin ve İİK'nun 168/2. maddesindeki borcun ve takip masraflarının ödenmesine ilişkin 10 günlük yasal sürenin başlaması için borçluya ödeme emrinin usulüne uygun tebliğ edilmesi gerekir. Somut olayda; borçluya ödeme emri tebliğ edilmediğinden ödeme ve itiraz süreleri işlemeye başlamamış ve takip kesinleşmemiştir. O halde; mahkemece, borçlunun itirazlarının esasının incelenerek oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile süre aşımından istemin reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir....
ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ ESAS NO : 2024/191 Esas KARAR NO : 2024/235 DAVA : Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) DAVA TARİHİ : 20/03/2024 KARAR TARİHİ : 27/03/2024 Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda, GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; "... Şahsım Adına 13. İcra Müdürlüğünün ... Esas Sayılı icra dosyasına yönelik olarak ödeme emri gönderilmiştir. Bahsi gecen ödeme emri ile haberim olmuştur ve süresi içinde icra dairesine itiraz etmiş bulundum. Ancak söz konusu bonodo yer alan imzanın benim yetkim dahilinde olmadığına itirazda bulunuyorum. Bu nedenle şahsım aleyhine başlatılan icra takibi tamamen hukuksuz ve kötü niyetli bir girişim olarak değerlendirilmelidir. İcra takibine konu olan bono üzerindeki imza şahsım tarafımdan atılmamıştır. Söz konusu imza benim tarafımdan yapılan inceleme sonucunda ortaya çıkacaktır. Bu bağlamda imza inkarında bulunuyorum....
İİK'nın 4. maddesi gereğince, takip hangi icra dairesinden başlamış ise bu takiple ilgili itiraz ve şikayetler, takibin yapıldığı yer icra müdürlüğünün bağlı olduğu icra mahkemesinde çözümlenir. Bu husus, kamu düzenine ilişkin kesin yetki niteliğindedir. Somut olayda, davacı vekili müvekkili olan şirket hakkında kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine başlandığını, ödeme emrinin tebliğ edilmeyip 17/09/2019 tarihinde haricen öğrendiklerini, çeke dayalı kambiyo senetlerine özgü takipte borçlunun yerleşim yerindeki icra müdürlüğünün yetkili olduğundan yetkiye, borca ve faize itiraz ederek ... 5. İcra Müdürlüğünün 2019/10628 Esas sayılı takibin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Bu durumda uyuşmazlığın takibin yapıldığı icra dairesinin bağlı bulunduğu ... 5. İcra Hukuk Mahkemesince görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir. Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nun 21 ve 22. maddeleri gereğince ... 5....
İİK'nun 168/4-5. maddesi gereğince, kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile icra takibinde borca itiraz ve takibin müstenidi olan senedin kambiyo senedi vasfını haiz olmadığına yönelik şikayetin yasal 5 günlük süresi içerisinde icra mahkemesine yapılması zorunludur. Bu süre, hak düşürücü nitelikte olup mahkemece re'sen gözetilmelidir. Somut olayda, kararı temyiz eden borçlu şirkete ödeme emrinin 10/07/2014 tarihinde tebliğ edildiği, yasal 5 günlük itiraz ve şikayet süresinin 15/07/2014 tarihinde sona erdiği halde, borçlu şirketin süresinden sonra 16/07/2014 tarihinde icra mahkemesine müracaatla takibin iptalini talep ettiği, tebligat usulsüzlüğü yönünde bir itiraz da ileri sürmediği anlaşılmıştır. İİK'nun 168/5. maddesi uyarınca talebin süreden reddi gerekirken, işin esası incelenerek sonuca gidilmesi doğru değil ise de, sonuçta istem reddedildiğinden sonucu itibariyle doğru kararın onanması gerekmiştir....
Yine İİK'nun 170/a maddesi uyarınca; "İcra mahkemesi müddetinde yapılan şikayet veya itiraz dolayısıyle, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı hususlarını re’sen nazara alarak bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir". Somut olayda borçlu tarafından bonodaki imzanın kendi imzasına benzemekle birlikte, sonradan taklit ya da montaj suretiyle eklenmiş olabileceğini belirtmiş olup mahkemece aldırılan (borçlunun duruşmada itiraz etmediği) bilirkişi raporunda; sözkonusu imza ile borçluya ait örnek imzalar arasında uygunluk olduğu belirtilmiştir. Ayrıca TTK'nun 776. maddesi uyarınca bonodaki unsurlar da tamdır....
olan bonoda keşide tarihi ve yerinin yazılı olmadığı ve bonoda lehtar kısmının boş olduğu ve nakden kaydı içerdiği görülmüştür.İhtiyati hacze itiraz İİK’nun 265. maddesinde düzenlenmiş olup, borçlu ya da ihtiyati hacizden etkilenen 3. şahsın itiraz haklarının şekli ve tahdidi olarak sayıldığı, itiraz eden borçlunun ancak ihtiyati haczin sebebine, teminata ve yetkiye itiraz edebileceği, bunun dışında menfi tespit davası veya itirazın iptali davasında ileri sürülebilecek hususların, ihtiyati haciz kararına itiraz olarak ileri sürülemeyecektir....
Diğer taraftan kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile yapılan takipte borca itirazın düzenlendiği İİK’nın “İtirazın incelenmesi” başlıklı 169/a maddesinin 1. fıkrası; “İcra mahkemesi hâkimi, itiraz sebeplerinin tahkiki için iki tarafı en geç otuz gün içinde duruşmaya çağırır. Hâkim, duruşma sonucunda borcun olmadığının veya itfa veya imhal edildiğinin resmî veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispatı hâlinde itirazı kabul eder. İcra mahkemesi hâkimi yetki itirazının incelenmesinde taraflar gelmese de gereken kararı verir” hükmünü içermektedir. 14. Kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takipte ödeme emrine itiraz icra mahkemesine yapılır. Borçlunun icra mahkemesine yaptığı itiraz, borçlunun borcu olup olmadığının ilamsız icra prosedürü içinde tespit edilmesine yarayan bir yoldur....
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; takip dayanağı belgede TTK md. 776- 779 arasında sayılan zorunlu unsurlardan düzenleme yeri unsuru olmadığını, bu nedenle takip dayanağı belgenin kambiyo senedi vasfına haiz olmadığını, ödeme emrinin tebliğ alınmasından itibaren 5 günlük itiraz süresi olsa da kamu düzenine aykırı işlemlerin süresiz olarak şikayet edilebileceğini, kambiyo vasfı taşımayan belgeyle kambiyo senedine ilişkin takip başlatmanın kamu düzenine aykırı olduğundan süresiz şikayete tabi olduğunu belirterek yerel mahkemenin usule aykırı kararının kaldırılarak şikayetin kabulüne, takibin iptaline ve müvekkilin malvarlığına konulan hacizlerin kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir....
Öte yandan, keşide yeri bulunmayan dayanak belge bono olarak kabul edilemeyeceğinden, TTK'nun 776/1-f maddesinde öngörülen koşulu taşımayan bu belgeye dayanarak borçlu hakkında kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile takip yapılması da mümkün değildir. İİK' nun 170/a-2. maddesine göre; ''İcra mahkemesi müddetinde yapılan şikayet veya itiraz dolayısıyla, usulü dairesinde kendisine intikal eden işlerde takibin müstenidi olan kambiyo senedinin bu vasfı haiz olmadığı veya alacaklının kambiyo hukuku mucibince takip hakkına sahip bulunmadığı husularını re'sen nazara alarak bu fasla göre yapılan takibi iptal edebilir.'' Somut olayda, takibe dayanak senette düzenleme yeri belirtilmediği gibi, düzenleyenin adının yanında da herhangi bir idari birim adının yazılı olmadığı görülmektedir. Bu durumda, sözü edilen belgenin kambiyo senedi niteliği taşımadığı anlaşılmaktadır....
