Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Türk Medeni Kanununun 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
bir parçanın yol olarak kullanmak üzere müvekkili adına kayıtlı gayrimenkul lehine geçit hakkı tesisi, tespit edilecek geçit hakkının tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir....
Ancak; 1)Dava konusu taşınmaz üzerindeki yapının iç ve dış özellikleri ayrıntılı olarak incelenerek, elektrik, içme suyu, kanalizasyon tesisatlarının hali hazır durumu ıslak ve kuru zemin kaplamaları ile çatı kaplaması vs. gibi bir meskende olması gereken tüm unsurların bulunup, bulunmadığı araştırılıp, buna göre varsa eksik imalatlar belirlendikten sonra yapı sınıfı ile eksik imalat oranı ve yapının ne zaman yapıldığı tespit edilmek suretiyle değerlendirme yılındaki resmi birim fiyatları esas alınıp yıpranma payı da düşüldükten sonra değer biçilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesi, -/- ESAS NO : 2016/85 -2- KARAR NO : 2016/15662 2)Dava konusu taşınmazın tapu kaydında 144 parsel sayılı taşınmaz lehine bulunan geçit hakkı şerhinin dayanağı olan kesinleşmiş mahkeme kararları dahil her türlü belgeler Tapu Müdürlüğünden getirtilip, bu geçit hakkının taşınmazda meydana getireceği değer düşüklüğü...
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 maddesi uyarınca tapu siciline kaydı da gereklidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır.Davacı, 120 ada 5 parsel sayılı taşınmazın maliki olduğunu, taşınmazının genel yola bağlantısı olmadığını belirterek davalıya ait yerden geçit hakkı kurulması istemi ile dava açmıştır. Geçit hakkı istemi özel mülkiyete konu bir taşınmaz için söz konusu olur ve üzerinde geçit kurulması istenen taşınmaz veya taşınmazların aynı şekilde özel mülkiyete konu olması gerekir. Yani, geçit hakkı kurulabilmesi için leh ve aleyhine geçit tesis edilecek özel mülkiyete konu taşınmazların tamamının aynı zamanda tapuda kayıtlı olmaları da şarttır. Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3. Maddesi uyarınca tapu siciline kaydı da gerekir. Mahkemece davacı taşınmazı lehine tescil harici yerden geçit hakkı tesisine karar verilmiştir....
GEÇİT HAKKI TESİSİNE,” sözcüklerinden sonra gelecek şekilde “kurulan geçit hakkının TMK'nın 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün “İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili” başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline, depo edilen 95,31 TL geçit bedelinin karar kesinleştiğinde aleyhine geçit hakkı kurulan taşınmaz maliklerine ödenmesine” ibaresinin eklenmesi suretiyle düzeltilmesine, hükmün DÜZELTİLMİŞ ve değiştirilmiş bu şekli ile ONANMASINA, peşin harcın talep halinde yatırana iadesine, 03.11.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi....
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Öte yandan, zorunlu geçit hakkı, mülkiyet hakkının kanundan doğan dolaylı bir sınırlaması olduğundan bu tür sınırlamalar ancak mülkiyet hakkına konu taşınmazlar için söz konusu olabilir. Taşınmaz mallarda mülkiyet hakkı, kural olarak o taşınmazın tapu siciline tescil edilmesi ile doğar. Tapu siciline kayıtlı olmayan bir taşınmaz üzerinde mülkiyet hakkının varlığından söz edilemez. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur....
Davalı T6 cevap dilekçesinde özetle; kendisine ait olan 833 parselde yol verilecek kısımda büyükbaş hayvan ahır işletmesinin bulunduğunu ve önünü büyük ölçüde kapatacağını beyanla geçit hakkının 834 parselden verilmesini talep etmiştir....
Geçit hakkının genel yola kadar kesintisiz kurulması şart olup, geçit davalarında, fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince, yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlar üzerinden geçit kurulması tercih edilmelidir, kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanunu'nun 748/3. maddesi uyarınca tapu kaydının beyanlar hanesine şerh verilmesine karar verilmelidir. 08/01/2019 havale tarihli fen bilirkişi raporuna göre geçit hakkının yüzölçümü daha büyük olan 448 ada 20 parselden geçirilmesi, bu parseldeki D ve E güzergahlarından ise daha kısa yol olan D güzergahının geçit olarak tesis edilmesi hakkaniyete uygundur. Samsun Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararının gerekleri yerine getirilerek sehven tamamlama harcı olarak yatırılan 8.683,00 TL'nin mahkeme veznesine geçit hakkı bedeli olarak intikalı sağlanmıştır....
Dava, Türk Medeni Kanunu’nun 747 maddesine dayanılarak açılmış geçit hakkı ve Türk Medeni Kanunu’nun 744. maddesi uyarınca mecra irtifak hakkı kurulması istemine ilişkindir. 1-Geçit ile mecranın hakkının işlevleri birbirinden tamamen farklı olup, ikisinin aynı güzergahtan kurulmasında bir zorunluluk bulunmamaktadır. Mutlak geçit ihtiyacı içinde olan 49 parsel sayılı taşınmazın paydaş maliklerinden davacı ..., anne ve kardeşleri ile birlikte 52 parsel sayılı taşınmazında paydaşıdır. Hükme esas alınan 28.04.2006 tarihli bilirkişi raporunda geçit ve mecra seçeneği olarak gösterilen (A) ile işaretli ... ile boyalı 52 parselin yola cephesi bulunduğu ve geçit ile mecra hakkının kurulduğu taşınmazdan daha kısa olduğu anlaşılmaktadır. Bilirkişi raporunda geçit ile mecra hakkının aynı güzergahtan kurulacağı düşüncesi ile bu seçenek iki taşınmaz arasındaki kot farkı nedeniyle suyun doğal akışına engel teşkil etmesinden ötürü mecra hakkı kurulmasına uygun görülmemiştir....
Kurulan geçit hakkının Türk Medeni Kanununun 748/3 ve 1012. maddesi ile yeni Tapu Sicil Tüzüğünün "İrtifak hakları ve taşınmaz yükünün tescili" başlıklı 30. maddesi gereğince kütük sayfasında ayrılan özel sütununa tesciline karar verilmelidir. Geçit hakkı kurulmasına ilişkin davalarda davanın niteliği gereği yargılama giderleri davacı üzerinde bırakılmalıdır. Geçit hakkının kurulması istemli bu davada fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereği hüküm altına alınacak geçit bedelinin karar tarihine en yakın rayiç bedele göre belirlenmesi gerekmektedir....
