Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 747/2.maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı, taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir....
Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir. Geçit tesisi davalarında başlangıçta davacı tarafından öngörülemediğinden dava dilekçesinde talep edilen yer dışındaki güzergahlardan da geçit kurulması gerekebilir....
Öncelikle geçit hakkı istenilen yerin sit alanı kapsamında kalması sebebi ile, yol hakkı verilmesinin engel teşkil edip etmeyeceği hususu konusunda araştırma yapılması için Kapadokya Alan Başkanlığına yazılan müzekkere cevabında " Belirlenen yerin III. Derece Doğal Sit Alanında yer aldığı belirlenmiş ve yol hakkı verilmesinin 7174 sayılı Kanun kapsamında herhangi bir sakınca olmadığı" belirtilmiştir. Yol için hangi güzergahın herkesin daha menfaatına olacağı hususu değerlendirilmesine gelecek olursak, uzman bilirkişilerin vermiş olduğu raporlar ve keşif mahallinde dinlenilen bilirkişi beyanları birlikte değerlendirilmiştir. Fen bilirkişisi raporunda geçit hakkı davasına konu hazırlanan tüm yol güzergahları ile bölgenin coğrafi yapısı ve hazırdaki durumu ve geçit hakkı verilmesi halinde geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmaması, 3....
130 ada 45 parsel sayılı taşınmaza geçit hakkı tesisi kurulmasına karar verilmesini talep ve dava etmişlerdir....
İlk Derece Mahkemesi Kararı: Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulü ile 1502 parsel sayılı taşınmaz lehine 1486, 1487, 1499, 1496, 1497 ve 1500 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine 07.03.2018 tarihli bilirkişi raporu ve ekli krokide 1 nolu güzergah olarak belirtilen alan üzerinde geçit hakkı tesisine karar verilmiştir. İleri Sürülen İstinaf Sebepleri: Davalı T4 istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi raporları doğrultusunda en ekonomik ve en kısa yoldan geçit hakkı tesisi gerektiğini, 4. İhtimalden geçit hakkı tesisine karar verilmesi gerekirken en pahalı olan 22.555,00 TL değerli 1. İhtimalden ve sahibi olduğu 1496 parsel üzerinden geçit hakkı tesisine karar verildiğini belirterek kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. GEREKÇE: Dava geçit hakkı tesisi istemine ilişkindir....
Her ne kadar ilk derece mahkemesi tarafından davanın kabulüne dair karar verilmiş ise de; mahkeme kararında; 156 ada 74 parsel malikleri dahili davalılar T14 T15 T16 Fadime Kıymaz, T26 T28 T31 T32 T37 T40 T42 T43 T44 Niyazi Bacak, T50 T54 T56 T57 T60 ve 156 ada, 66, 67, 68, 69, 215 ve 216 parsel maliki davalı T4 İşletmeleri Ticaret Anonim Şirketi dışındaki dahili davalılar hakkında olumlu olumsuz bir hüküm kurulmadığı gibi, kabulü göre de, aleyhine geçit hakkı kurulan 156 ada 74 parsel ve 156 ada, 66, 67, 68, 69, 215 ve 216 parsel maliklerinin her birine hissesi oranında geçit hakkı bedeli verilmesi gerekir iken, depo edilen tüm geçit hakkı bedelinin sadece şirkete verilmiş olması da doğru olmamıştır....
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle: davacının kötüniyetli olduğunu, geçit hakkının var olan bir taşınmaz lehine kurulabilceğini, 249 ada 7 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı istenemeyeceğini, bu taşınmazın da köy tüzelkişiliğine ait olmadığını bu nedenle davalılara ait taşınmazdan yol geçirilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece yapılan yargılama neticesinde ; "... Geçit hakkı Türk Medeni Kanunu'nda komşuluk hukukuna dayalı bir hak olarak düzenlenmiştir. Somut olayda davacı T8 ilgili yasa hükmü anlamında; davalıların parseline komşu parsel maliki olmadığı, bu sebeple geçit hakkı isteminde bulunmasına yasal olanak bulunmadığı anlaşıldığından, davanın aktif husumet yokluğu sebebiyle usulden reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir. HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1- Davanın USULDEN REDDİNE, ..." şeklinde karar verilmiştir....
gerektiğini, alternatifli güzergahlar yapılacak keşif neticesinde ortaya çıkacağından gerekirse davalı olarak gösterilmeyen taşınmaz maliklerinin de davaya dahil edilmesinin mümkün kılındığını, ayrıca geçit hakkı kurulurken daha önce geçit hakkı kurulmuş bir taşınmaz varsa ve lehine geçit hakkı tesis edilen taşınmaz bakımından genel yola ulaşım bu şekilde sağlanabilecek ise eski geçit hakkının dava konusu taşınmaz açısından da değerlendirilmesi gerektiği hususu dikkate alınması gerektiğini, bu sebeplerle yola ulaşmak - için davalı gayrimenkullerden tesis edilecek 3 metre genişliğinde ve davalı gayrimenkullere en az zarar verecek uygun bir yol için tazminat ödemeye hazır olduğunu, davalıların arsasından geçit hakkı kurulmasını talep ve dava etmiştir....
teklifi kabul etmediğini, tüm bu sebepler ile de müvekkilinin taşınmazına uygun bir tazminat karşılığında davalılara ait taşınmazlardan uygun bir geçit hakkı tesis edilmesini talep ve dava etmiştir....
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE: Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir. Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir. Geçit hakkı verilmesine ilişkin davalarda, bu hak taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından leh ve aleyhine geçit istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına geçit istenen taşınmaz paylı mülkiyete konu ise dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir....
